KURUM İÇİ SPORTİF FAALİYETLERE KATILAN ÖĞRETMENLERİN AİDİYET VE MOTİVASYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 3, 368 - 378, 23.12.2024

Servet Özoruç , Nuriye Zümrüt Balkan , Mehmet Metin , Servet Reyhan

Öz

Bu çalışma öğretmenlerin kurum içi spor faaliyetlerde bulunmasının aidiyet ve motivasyon düzeylerine etkisinin incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya 2023-2024 eğitim-öğretim yılı Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı İsmet İnönü Mesleki ve Teknik Lisesi öğretmenlerinden 28’i kadın 25’i erkek olmak üzere 53 öğretmen katılmıştır. 53 öğretmenin 35’i kültür dersi öğretmeni, 18’i meslek dersi öğretmenidir. Öğretmenlere eleme usulü fikstür ile düzenlenen 4 haftalık dart müsabakası etkinliği uygulanmıştır. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Genel Aidiyet Ölçeği ve Mesleki Motivasyon Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışma ön test-son test yarı deneysel desendedir. Veri analizi olarak normallik testi Kolmogorov Smirnov testi ile yapılmış veriler normal dağılım göstermemiş olup ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi, ön test son test karşılaştırmasında ise Wilcoxon işaretli sıralar testi uygulanmıştır. Genel aidiyet ölçeği alt boyutları ön-son test ölçümlerinde; kabul edilme ve reddedilme puanlarında ve motivasyon ölçeği alt boyutları ön-son test ölçümlerinde; fiziki imkânlar, okul içi faktörler, okul dışı faktörler ile mesleki gelişim ve saygınlık alt boyutlarında anlamlı farklılık görülmüştür. Kültür ve meslek dersleri branşlarına göre ise genel aidiyet ölçeği ve motivasyon ölçeğinde anlamlı fark görülmemiştir. Eğitim kurumlarının, öğretmenlerin aidiyet duygularını güçlendirmek ve motivasyonlarını artırmak amacıyla kabul edilme ve reddedilme algılarını olumlu yönde etkileyen içsel ve dışsal faktörlere odaklanarak destekleyici politikalar geliştirmeleri önerilmektedir. Yapılan çalışmanın meslek lisesinde görev yapan öğretmenlere uygulandığı göz önünde bulundurularak örnekleminin genişletilerek farklı okul türlerinde ve kademelerde görev yapan öğretmenlere uygulanmasının çalışmamızda ulaşmış olduğumuz bulguları desteklemesi açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, Aidiyet, Dart

EXAMINING THE LEVELS OF BELONGINGNESS AND MOTIVATION OF TEACHERS PARTICIPATING IN INTRA-ORGANIZATIONAL SPORTS ACTIVITIES

Öz

This study was conducted to examine the effect of teachers' participation in in-house sports activities on their belonging and motivation levels. 53 teachers, 28 female and 25 male, from İsmet İnönü Vocational and Technical High School affiliated to Adana Provincial Directorate of National Education in the 2023-2024 academic year participated in the study. Of the 53 teachers, 35 were culture course teachers and 18 were vocational course teachers. A 4-week dart competition activity organised with elimination fixture was applied to the teachers. Data were collected using Personal Information Form, General Belonging Scale and Professional Motivation Scale. The study was a pretest-posttest quasi-experimental design. As data analysis, normality test was performed with Kolmogorov Smirnov test and the data did not show normal distribution and Mann Whitney U test was used for pairwise comparisons and Wilcoxon signed-rank test was used for pre-test-post-test comparison. Significant differences were observed in the sub-dimensions of the general belonging scale in the pre-post test measurements; acceptance and rejection scores and in the sub-dimensions of the motivation scale in the pre-post test measurements; physical facilities, in-school factors, out-of-school factors, professional development and prestige sub-dimensions. According to the branches of culture and vocational courses, no significant difference was observed in the general belonging scale and motivation scale. It is suggested that educational institutions should develop supportive policies by focusing on internal and external factors that positively affect teachers' perceptions of acceptance and rejection in order to strengthen their sense of belonging and increase their motivation.

Anahtar Kelimeler

Motivation, belongingness, dart

Kaynakça

• Şahin M., Bakanlığı HEDBM. (1999). Milli Eğitim Bakanlığı hizmet içi eğitim faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik öneriler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 18(18), 221-227.
• Ada Ş., Akan D., Ayık A., Yıldırım İ., Yalçın S. (2013). Öğretmenlerin motivasyon etkenleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17(3), 151-166.
• Ergül HF. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 4(14), 67-79.
• Aslan M., Doğan S. (2020). Dişsal motivasyon, içsel motivasyon ve performans etkileşimine kuramsal bir bakış. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 11(26), 291-301.
• Çermik E. (2001). Ortaöğretim fizik öğretmenlerinin profili, iş tatmini ve motivasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Universitesi, İstanbul
• Şengöz M. (2022). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi modelinin bütünleşik bir süreç olarak yeniden yorumlanması. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi. 9(1), 164-173.
• Mackenzie DE. (1983). Research for school improvement: An appraisal of some recent trends. Educational Researcher. 12(4), 5-17.
• Benard B. (2003). Fostering resiliency in students. New York: The Guilford Press.
• Maslach C., Leiter M.P. (1997). The burnout companion to study guide: A sourcebook for understanding work-related exhaustion. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Skaalvik EM.,Skaalvik S. (2007). Effects of teacher self-efficacy on teacher burnout and student achievement. Teaching and Teacher Education. 23(1), 151-165.
• Bacanlı H. (2004). Gelişim ve öğrenme.9. basım. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara
• Kozan HİÖ., Kavaklı M., Ak M., Kesici Ş. (2019). Akıllı telefon bağımlılığı, genel aidiyet ve mutluluk arasındaki ilişkilerin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi. 22(4), 2152-2159.
• Arpaci I., Kesici Ş., Baloğlu M. (2018). Individualism and internet addiction: the mediating role of psychological needs. Internet Research. 28(2), 293-314.
• Hagerty BM., Lynch-Sauer J., Patusky KL., Bouwsema M., Collier P. (1992). Sense of belonging: A vital mental health concept. Archives of Psychiatric Nursing 6(3), 172-177.
• Mathieu JE., Zajac DM. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological Bulletin 108(2), 171.
• Öztop ÖDAÜE., Öztop S. (2014). Kurumsal aidiyet bilincinin çalışanların örgütsel değişim algısı üzerinde etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 19(1), 299-316.
• Dereceli Ç., Dereceli E., Yıldız T. (2023). Spor yapan ve spor yapmayan spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kişisel uyum düzeyleri ile liderlik yönelimlerinin karşılaştırılması. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi. 6(2), 38-51.
• Küçük V., Koç H. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içeresinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10.
• Hattie J. (2009). Visible learning: A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Routledge.
• Maslach C., Leiter MP. (1997). The burnout companion to study guide: A sourcebook for understanding work-related exhaustion. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Büyüköztük Ş., Çakmak E., Akgün Ö., Karadeniz Ş., Demirel F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (22. baskı). Pegem Yayıncılık.
• Malone GP., Pillow DR., Osman A. (2012). The general belongingness scale (GBS): Assessing achieved belongingness. Personality and Individual Differences. 52, 311–316.
• Duru E. (2015). Genel aidiyet ölçeğinin psikometrik özellikleri: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal. 5(44), 37-47.
• Stevens, J. (1992). Applied multivariate statistics for the social sciences 2. Baskı. Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Karabağ Köse, E., Karataş E., Küçükçene M., Taş A. (2021). Validity and reliability study of teacher professional motivation scale: a comparison of online and paper-pencil administration. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 51, 479-498.
• McMillan DW., Chavis DM. (1986). Sense of community: A definition and theory. Journal of Community Psychology. 14(1), 6–23.
• Baumeister RF., Leary MR. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin. 117(3), 497–529.
• Cohen S. (2004). Social relationships and health. American Psychologist. 59(8), 676–684.
• Van den Broeck A., Carpini JA., Diefendorff JM. (2019). How much effort will I put into my work? It depends on your type of motivation. İçinde: Ryan R. Oxford Handbook of Human Motivation (2. Baskı). John Wiley & Sons.
• Özdengül AG., Aydın M. (2022). Pazarlanan sporun dijital dönüşümü. Birey Toplum ve Dijitalleşme Bağlamında Tüketimin Yeni Formları. 131.
• Kılıç S., Öksüz Y. (2020). Üniversite öğrencilerinin yetersizlik duygusu ile genel aidiyet düzeyleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty. 39(2), 216-225.
• Göktaş Kulualp H. (2018). Üniversite öğrencilerinin motivasyonunda sosyal etkinliklerin önemi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 7(3), 1592-1611.
• Artavia-Aguilar CV., Campos-Hernández LR. (2020). Research in the discipline of counseling: educative processes from students’ perception. Revista Electrónica Educare. 24(2), 1-16.
• Ryan RM., Deci EL. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist. 55(1), 68–78.
• Folkman S. (1984). Personal control and stress and coping processes: A theoretical analysis. Journal of Personality and Social Psychology. 46(4), 839–852.
• Kanfer R., Chen G. (2016). Motivation in organizational behavior: History, advances and prospects. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 136, 6–19.
• Güven R. (2023). Eğitim kurumlarında motivasyon ile bağlılık niceliği ve motivasyon ile liderlik niteliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Social Research & Behavioral Sciences. 9(20), 148-160.
• Kurnaz S., Şimşek H. (2021). mesleki doyum ve iş motivasyonunun öğretim elemanı performansı üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 24(2), 368-380.
• Gómez-Trigueros IM., Ruiz-Bañuls M., Esteve-Faubel JM., Mareque León F. (2024). Teacher motivation: exploring the ıntegration of technology and didactics in the narratives of future teachers. Social Sciences. 13(4), 217.
• Hippach-Schneider U., Huismann A. (2019). Vocational teacher training and its ımpact on professional practices. KMK Report.