The Effect of Self-Breast Examination Training Given With Concept Map on the Health Beliefs and Self-Efficiency Levels of Nursing Students

Year 2023, Volume: 6 Issue: 4, 632 - 639, 15.10.2023

Aysun Acun Yadigar Ordu

https://doi.org/10.19127/bshealthscience.1320775

Abstract

The research was conducted in a quasi-experimental type with a single-group pre-test-post-test pattern in order to determine the effect of breast self-examination training given with a concept map on the health beliefs and self-efficacy levels of nursing students. The universe of the research consisted of female students enrolled in the Evaluation of Health course, one of the first year courses of the 2022-2023 education spring semester. In the study, data were collected using the "Student Group Descriptive Characteristics Form", "Concept Map", "General Self-Efficacy Scale" and "Champion's Health Belief Model Scale in Breast Cancer Screening". Emphasizing the importance of early-stage breast cancer diagnosis in the study, prevention of breast cancer and how to perform breast examination were explained using a simple breast model in 40 minutes with the steps shown and associated in the concept map, and after the explanation, a simple breast model was applied. Scales were applied to the participants before and after the training. The students participating in the research; 98.1% were single, 47.2% had less than income, 92.5% did not do regular sports and did not smoke, 96.2% did not drink alcohol and their mean age was 19.75±1.51 determined. In the study, no statistically significant difference was found in the mean scores of the general self-efficacy scale, pre-test and post-test sub-dimensions and the total mean score (P>0.05). In Champion's Health Belief Model Scale, on the other hand, statistically significant differences were found in the pretest and posttest mean scores of the sub-dimensions of benefit, disability, trust, and the total score (P<0.05, P=0.0001, total score P= 0.0001). While the self-efficacy levels of first-year students who received breast self-examination training for the first time were at a moderate level, their health beliefs increased, especially their perceptions of benefit, barrier and trust changed significantly. This result shows that the training given with the concept map is effective. It is suggested that the use of concept maps, which are effective in concept analysis with visual techniques and graphics, will continue increasingly in health education, especially in skill teaching.

Keywords

Nursing students, Breast examination, Self-efficiency, Health beliefs

Project Number

Yoktur.

Kavram Haritası ile Verilen Kendi Kendine Meme Muayenesi Eğitiminin Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık İnançları ve Öz Yeterlilik Düzeylerine Etkisi

Abstract

Araştırma, kavram haritası ile verilen kendi kendine meme muayenesi eğitiminin hemşirelik öğrencilerinin sağlık inançları ve öz yeterlilik düzeylerine etkisini saptayabilmek amacıyla tek grup ön test-son test desenli, yarı deneysel türde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2022-2023 eğitim öğretim bahar yarıyılı birinci sınıf derslerinden Sağlığın Değerlendirilmesi dersine kayıtlı olan kız öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmada veriler “Öğrenci Grubuna İlişkin Tanıtıcı Özellikler Formu”, “Kavram Haritası”, “Genel Özyeterlilik Ölçeği” ve “Meme Kanseri Taramalarında Champion'un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Araştırmada erken evre meme kanseri tanısının önemi vurgulanarak meme kanserinden korunma ve meme muayenesinin nasıl yapılacağı kavram haritasında gösterilen ve ilişkilendirilen basamaklarla birlikte 40 dakika süre içerisinde basit meme maketi kullanılarak anlatılmış ve anlatım sonrasında basit meme maketi üzerinde uygulama yapılmıştır. Katılımcılara eğitim öncesinde ve sonrasında ölçekler uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin; %98,1’inin bekar, %47,2’sinin gelir giderden az, %92,5’inin düzenli spor yapmadığı ve sigara kullanmadığı, %96,2’sinin alkol kullanmadığı ve yaş ortalamalarının 19,75±1,51 olduğu belirlenmiştir. Araştırmada, genel özyeterlilik ölçeğinin, ön test ve son test alt boyutlarının puan ortalamaları ve toplam puan ortalamasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmamıştır (P>0,05). Champion’un Sağlık İnanç Modeli Ölçeği’nde ise yarar, engel, güven alt boyutlarının ön test ve son test puan ortalamalarında ve toplam puan ortalamasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur (P<0,05, P=0,0001, toplam puan P=0,0001). İlk kez kendi kendine meme muayenesi eğitimi almış birinci sınıf öğrencilerinin öz yeterlilik düzeyleri orta seviyede olurken, sağlık inançları yükselmiş, özellikle de yarar, engel ve güven algıları anlamlı düzeyde değişmiştir. Bu sonuç kavram haritası eşliğinde verilen eğitimin etkili olduğu görülmektedir. Görsel teknikler ve grafiklerle kavram analizinde etkili olan kavram haritalarının sağlık eğitiminde özellikle de beceri öğretiminde kullanımının artarak devam etmesi önerilmektedir.

Keywords

Hemşirelik öğrencileri, Meme muayenesi, Öz yeterlilik, Sağlık inancı

Supporting Institution

Yoktur.

Project Number

Yoktur.

Thanks

Çalışmaya gönüllü olarak katılan öğrencilere teşekkür ederiz.

References

• Abo Al-Shiekh SS, Ibrahim MA, Alajerami YS. 2021. Breast cancer knowledge and practice of breast self-examination among female university students, Gaza. Scient World J, 2021: 6640324. DOI: 10.1155/2021/6640324.
• Arslan M, Şahin DA. 2013. Kadınların meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesi ile ilgili bilgi durumlarına eğitimin etkisi. YBÜ Hemş E-Derg, 1(1): 8-16.
• Badr LK, Bourdeanu L, Alatrash M, Bekarian G. 2018. Breast cancer risk factors: a cross-cultural comparison between the West and the East. Asian Pacific J Cancer Prevent, 19(8): 2109. DOI:10.22034/APJCP.2018.19.8.2109.
• Bakır N, Demir C. 2020. Hemşirelerin meme kanseri endişe düzeyi ile erken tanı uygulama davranışları arasındaki ilişki. ADYÜ Sağlık Bil Derg, 6(2): 216-222.
• Baliga SS, Walvekar PR, Mahantshetti GJ. 2021. Concept map as a teaching and learning tool for medical students. JEHP, 2021: 10.
• Baran L, Güneş Ü, Khorshid L, 2020. Hemşirelik öğrencilerinin özyeterlilik düzeyleri ile psikomotor becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi, NWSALS, 15(4): 55-63.
• Bıyık Bayram Ş. 2022. Hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile invaziv hemşirelik girişimlerini yapma durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve klinik uygulamaya ilişkin görüşleri: tanımlayıcı araştırma. Türkiye Klin J Nurs Sci, 14(1): 94-105.
• Çevik Durmaz Y, Doğan R, Türkben Polat H, Uzun E, Şakar H, Yalçınkaya Önder E. 2020. Üniversite öğrencilerine verilen meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesine yönelik eğitimin öğrencilerin kaygı düzeyine ve sağlık inançlarına etkisi. Anadolu Hemş Sağlık Bil Derg, 23(2): 259-266.
• Dias Orsi T, Valadares ALR, Orsi PME, Orsi IME, Moura AS. 2020. Simulation-based training for pelvic and breast physical examination: effect on the anxiety and self-confidence of medical students. Rev Bras Ginecol Obstet, 42: 739-745.
• Elgzar WT, Al-Qahtani AM, Elfeki NK, Ibrahim HA. 2020. COVID-19 outbreak: Effect of an educational intervention based on health belief model on nursing students' awareness and health beliefs at Najran University, Kingdom of Saudi Arabia. Afr J Reprod Health, 24(2): 78-86.
• Eraydın Ş. 2021. İntörn programının hemşirelik öğrencilerinin özyeterlilik ve mesleki hazıroluşluk düzeyine etkisi. Haliç Üniv Sağ Bil Der, 4(2): 145-157.
• Fadaei MH, Farokhzadian J, Miri S, Goojani R. 2022. Promoting drug abuse preventive behaviors in adolescent students based on the health belief model. Int J Adolesc Med Health, 34(3): 20190170. DOI: 10.1515/ijamh-2019-0170.
• Gil YM, Lee BD. 2023. Concept map‐based learning in an oral radiographic interpretation course: Dental students' perceptions of its role as a learning tool. Eur J Dent Educ, 27(1): 201-208.
• Gözüm S, Çapık C. 2014. Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: sağlık inanç modeli. DEUHYO ED, 7(3): 230-237.
• Gümüş M, Yaz ŞB, Şenol S. 2020. Ülseratif Kolitin pediatrik bakımı ve kavram haritası. GÜSBD, 9(3): 318-323.
• Gür K, Kadıoğlu H, Sezer A. 2014. İstanbul'da bir mahallede yaşayan kadınaların meme kanseri riskleri ve KKMM eğitiminin etkinliği. J Breast Health, 10: 154-160.
• Höbek Akarsu R, Yüzer Alsaç S. 2019. Hemşirelik öğrencilerinin kendi kendine meme muayenesini bilme ve uygulama durumlarının belirlenmesi. Bozok Med J, 9(3): 115-121.
• Kıssal A, Kartal B, Çetin Ö. 2017. The determination of knowledge, applications and health beliefs of third-and fourth-grade nursing students regarding breast self-exam. J Breast Health, 13(1): 10-15.
• Kıssal A, Kartal B. 2019. Effects of health belief model-based education on health beliefs and breast self-examination in nursing students. Asia Pac J Oncol Nurs, 6(4): 403-410.
• Koc G, Gulen Savas H, Ergol S, Yildirim Cetinkaya M, Aydin N. 2019. Female university students' knowledge and practice of breast self-examination in Turkey. Niger J Clin Pract, 22(3): 410-415.
• Matlabi H, Asgari Z, Morsali Asl S, Mousavi S, Rezakhani Moghaddam H. 2021. The effectiveness of health belief model initiative in breast cancer screening behaviors among women health volunteers. Soc Work Pub Health, 36(3): 365-376.
• Mohanmmed Wali Shakhman L, Arulappan J. 2023. Prediction of breast self-examination behavior among omani undergraduate students using Champion's health belief model. SAGE Open Nurs, 9: 23779608231179531. DOI: 10.1177/23779608231179531.
• Moon H, Hyun HS. 2019. Nursing students’ knowledge, attitude, self-efficacy in blended learning of cardiopulmonary resuscitation: a randomized controlled trial. BMC Medic Educ, 19(1): 1-8.
• Nasution A, Yusuf A, Keng SL, Rasudin NS, Iskandar YHP, Ab Hadi IS. 2021. Development of mobile app for breast examination awareness using health belief model: A qualitative study. Asian Pac J Cancer Prev, 22(10): 3151-3163.
• Özdemir A, Ünal E. 2023. The effect of breast self-examination training on nursing students by using hybrid-based simulation on knowledge, skills, and ability to correctly evaluate pathological findings: Randomized Controlled Study. Nurs Educ Pract, 66: 103530. DOI: 10.1016/j.nepr.2022.103530.
• Panahi R, Hosseini N, Ramezankhani A, Anbari M, Amjadian M, Dehghankar L, Niknami S. 2022. Measuring the structures of the health belief model integrated with health literacy in predicting university students’ adoption of smoking preventive behaviors. J Prev Medic Hyg, 63(1): E51. DOI: 10.15167/2421-4248/jpmh2022.63.1.2236.
• Parlar S, Kaydul N, Ovayolu N. 2005. Meme kanseri ve kendi kendine meme muayenesinin önemi. Atatürk Üniv Hemş Yüksekokulu Derg, 8(1), 72-83.
• Ranganath R, Muthusami J, Simon M, Mandal T, Kukkamulla MA. 2020. Female medical and nursing students’ knowledge, attitudes, and skills regarding breast self-examination in Oman: a comparison between pre-and post-training. Educ Eval Health Prof, 17(1): 1-6.
• Şen Aytekin M, Çetin Ö, Kahraman A. 2021. Ebelik bölümü öğrencilerinin ve annelerinin kendi kendine meme muayenesi yapma durumları ve meme kanseri korkusu arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Anatolian J Health Res, 2(3): 93-100.
• Turan FD. 2022. Çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği dersini alan hemşirelik öğrencilerinin kavram haritasına ilişkin algıları: bir metafor çalışması. IHEAD, 7(1): 1-12.
• WHO. 2023. World Health Organization: International Agency for Research on Cancer. URL: https://www.who.int/news/item/03-02-2023-who-launches-new-roadmap-on-breast-cancer (erişim tarihi, 18 Haziran 2023).
• Yahşi B. 2022. Duodenal ve jejunoileal atrezili yenidoğanın bakımı: kavram haritası örneği. J Curr Nurs Res, 2(1): 30-37.
• Yarmohammadi A, Mostafazadeh F, Shahbazzadegan S. 2023. Comparison lecture and concept map methods on the level of learning and satisfaction in puerperal sepsis education of midwifery students: a quasi-experimental study. BMC Medic Educ, 23(1): 251.