Abstract
Klinik araştırmalar, insan sağlığının korunması ve hastalıkların tedavi imkanlarının geliştirilmesi hususlarında büyük bir öneme sahiptir. Klinik araştırmalar sayesinde daha etkili ilaç ve benzeri tedavi yöntemlerine, daha az yan etkiye sahip ilaçlara, daha ucuz korunma ve tedavi seçeneklerine kavuşmak mümkün olmaktadır. Geliştirilen bir tedavi yönteminin her zaman her hastaya uygulanması maalesef mümkün değildir. Örneğin bazı hastalarda alerji gelişmesi sonucu tedaviyi durdurmak zorunda kalınmakta; veya hastanın genetik yapısına bağlı olarak aynı tedavi yöntemi bazı hastalarda etkisiz olabilmektedir. Böylesi durumlarda alternatif ek tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi kaçınılmaz olmaktadır. İşte bunların hepsinin çözümü için hayvanlar üzerinde preklinik ve insanlar üzerinde klinik araştırmaların yapılması zaruridir. Bu makalenin amacı klinik araştırma, klinik araştırma çeşitleri, klinik araştırma etik kurulları ve bakanlık başvurusu süreçleri, klinik araştırma sigortası, klinik araştırmaların etik ve hukukî boyutları hakkında ayrıntılı bilgi vermektir.
Bu makalede ilgisi nedeniyle öncelikle kısaca preklinik araştırmalardan bahsedilmiş; ardından klinik araştırmalar ele alımıştır. Bu meyanda klinik araştırmanın tanımı yapılmış, farklı amaç ve yapıdaki etik kurullarından bahsedilmiş ve klinik araştırma çeşitleri ayrıntılı bir şeklide ele alınmıştır. Klinik araştırmalarla ilgili mevzuat Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndan başlanarak klinik araştırmalarla ilgili tüm kanun, yönetmelik ve kılavuzları da içine alacak şekilde verilmeye çalışılmıştır. İlave olarak kozmetik ürünlerle yapılan klinik araştırmalar; akupunktur, hipnoterapi, ozonterapi gibi geleneksel ve tamamlayıcı tıp ürünleri ile yapılan klinik araştırmalar hakkında da gerekli izahatta bulunulmuştur.
Sonuç olarak bu makalede, klinik araştırmalara ait mevzuat hakkında klinik araştırma türlerine göre bilgi verilmiş, konunun etik ve hukukî yönlerine değinilmiş, gereğinde örnekler vererek konunun net bir şekilde anlaşılmasına çalışılmıştır.
Keywords
References
- Ertin H and Temel MK, ‘Human Experimentation and the Relevant Ethicolegal Texts’ Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi (2016) 21(3) 223-234
- Park J, ‘Historical Origins of the Tuskegee Experiment: The Dilemma of Public Health in the United States’ (2017) 26(3) Korean J Med Hist 545-578.
- https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf>
- https://www.resmigazete.gov.tr/
- https://titck.gov.tr/storage/Archive/2021/contentFile/Biyobenzer%20K%C4%B1lavuzu_c25fed2f-d042-4622-84ec-93c0b135c1cf.pdf
- https://yesilgazete.org/kozmetik-urunlerde-hayvan-deneyleri-hakkinda-temel-bilgiler-yagmur-ozgur-guven/
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Medical and Health Law |
| Journal Section | Makaleler |
| Authors | |
| Publication Date | February 5, 2022 |
| Published in Issue | Year 2021 Volume: 2 Issue: 3 |