Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma Kurumu ve Bir Reform Önerisi

Year 2024, Volume: 5 Issue: 10, 1 - 28, 15.03.2025

Sena Nur Bayram

Abstract

Evliliği sona erdirme noktasında anlaşan taraflara diğer boşanma davalarına nazaran daha az yıpratıcı ve hızlı boşanma imkânı sağlayan anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenmiştir. Anlaşmalı boşanma davasının diğer boşanma davalarına göre oldukça kısa sürede sonuçlanması, insanlar üzerinde ciddi duygusal travmalara sebep olan olayların defalarca kez gündeme gelmesini önleyip daha tercih edilir bir boşanma yöntemi olmasında etkili olmuştur. Ancak anlaşmalı boşanma davasının etkinliğini artırmak ve eşler açısından ortaya çıkan bazı hakkaniyete aykırı durumları engellemek açısından anlaşmalı boşanmanın şartlarında birtakım değişikliklerin yapılması elzemdir. Bu çalışmada öncelikle anlaşmalı boşanmanın Türk hukukuna girişi incelenmiştir. Sonrasında ise sırasıyla anlaşmalı boşanmanın özellikleri ve koşulları, usul hukukuna ilişkin birtakım sorunlar Yargıtay kararları ve doktrindeki görüşler kapsamında incelenmiştir. Son olarak ise anlaşmalı boşanmaya yönelik olarak yeni bir reform önerisinde bulunulmuştur.

Keywords

Boşanma , Anlaşmalı Boşanma , Anlaşmalı Boşanmanın Koşulları , Anlaşmalı Boşanmada Taraflar

References

• Akıntürk T ve Ateş Karaman D, Aile Hukuku (12th edn, Beta Yayınları 2010).
• Atmaca Ülkü H, Anlaşmalı Boşanma Protokolü Nasıl Düzenlenir? (1st edn, Seçkin Yayıncılık 2021).
• Ayiter N, MK Hükümlerine Göre Boşanmanın Genel Sebebi İmtizaçsızlık ve Yargıtay Uygulaması, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 50. Yıl Armağanı (1st edn, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1977).
• Ceylan E, Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları (1st edn, Galatasaray Üniversitesi Yayınları 2006).
• Çakın A, Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Nedeniyle Boşanma (2nd edn, Bilge Yayınevi 2007).
• Demirel İçöz D ve Kömür E, Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Düzenlenmesi ve İhlali (1st edn, Seçkin Yayıncılık 2023).
• Doğan İ, Anlaşmalı Boşanma (2007) 81 (5) İstanbul Barosu Dergisi 1933-1943.
• Dural M, Öğüz T ve Gümüş A, Türk Özel Hukuku, Aile Hukuku, (17th edn, Filiz Kitapevi 2022).
• Erdem M, Aile Hukuku, (1st edn, Seçkin Yayınevi 2018).
• Ergün Ö, TMK’nin 166’ıncı Maddesinde Düzenlenen Boşanma Nedenleri, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan (1st edn, Vedat Kitapçılık 2005).
• Ergün Z, Boşanma Davaları (4th edn, Adalet Yayınları 2009).
• Feyzioğlu FN, Aile Hukuku (3rd edn, Filiz Kitapevi 1986).
• Gençcan ÖU, Anlaşmalı Boşanma Davalarında Anlaşma Aldatmacası (2012) 25(99) Türkiye Barolar Birliği Dergisi 303-310.
• Gençcan ÖU, Boşanma Hukuku (Yetkin Yayınları 2006).
• Gençcan ÖU, Boşanma, Tazminat ve Nafaka Hukuku (Yetkin Yayınları 2013).
• Göktürk HA, Aile Hukuku (1st edn, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1943).
• Gürsoy KT, Eşlerin Anlaşması Suretiyle Boşanma, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ellinci Yıl Armağanı (1st edn, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1977).
• Hatemi H ve Kaleli Ş, Aile Hukuku, (2nd edn, Filiz Kitabevi 1993).
• İpek Aİ, Türk Hukuku’nda Genel Boşanma Sebepleri (1st edn, Seçkin Yayıncılık 2008).
• Kaçak N, Açıklamalı-İçtihatlı Boşanma Nafaka Mal Rejimleri Velayet (1st edn, Kartal Yayınevi 2004).
• Kılıçoğlu A, Türk Medeni Kanununda Diğer Eşin Rızasına Bağlı Hukuksal İşlemler ve Yasal Alım Hakkı, (1st edn, Turhan Kitapevi 2002).
• Kırbaş Ö, Türk Hukukunda Eşlerin Anlaşmasına Dayalı Boşanma (LLM Thesis, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1994).
• Kırmızı M, Yargıtay Kararları Işığında Aile Hukuku Davaları (1st edn, Bilge Yayınevi 2016).
• Koyuncu Aktaş N, Anlaşma Temeline Dayalı Boşanma Davalarında Hakimin Yoksulluk Nafakasına Müdahalesi (2021) 79(3) İstanbul Hukuk Mecmuası 761, 796.
• Köseoğlu B ve Kocaağa K, Aile Hukuku ve Uygulaması Bilimsel Görüşler Yargı İçtihatları (1st edn, Türkiye Barolar Birliği Yayınları 2009).
• Kuru B, Arslan R. ve Yılmaz E, Medeni Usul Hukuku (22nd edn, Yetkin Yayınları 2016).
• Mogat R, Yeni Boşanma Sebepleri, I. Türk Hukuk Kongresine Sunulan Tebliğ (1st edn, Sevinç Matbaası 1972).
• Oğuzman MK ve Dural M, Aile Hukuku, (2nd edn, Filiz Kitapevi 1998).
• Özcan C, Fransız Hukukunda Mahkeme Dışı Anlaşmalı Boşanma (2019) 17(194) Legal Hukuk Dergisi 647-660.
• Özdemir N, Türk-İsviçre Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, (1st edn, Beta Yayınevi 2003).
• Öztan B, 3444 Sayılı Kanunla Getirilen Değişiklikten Sonra Medeni Kanunun 134. Maddesi, Prof. Dr. Haluk Tandoğan’ın Hatırasına Armağan (1st edn, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1990).
• Öztan B, Aile Hukuku, (5th edn, Turhan Kitapevi 2004).
• Öztürk Ö, Genel Boşanma Sebepleri (LLM thesis, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2010).
• Sargın E, Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanmanın Şartları Üzerine Bir İnceleme (2020) 28(1) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 349-387.
• Seçer Ö, Anlaşmalı Boşanmada Eşlerin Yaptıkları Anlaşma (2016) 7 (2) İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 259-286.
• Surlu MH, Eşlerin Birlikte Başvurusuna Dayalı Anlaşmalı Boşanma İsteminin Medeni Usul Hukuku Açısından Anlamı Üzerine Bir İnceleme, Prof. Dr. Turgut Akıntürk’e Armağan (1st edn 2008).
• Sümer Turgut D, Anlaşmalı Boşanma ve Sonuçları (LLM Thesis, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019).
• Şener E, Medeni Kanun’un Aile ve Nesep Bölümünde Çatışan Eğilimler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 50. Yıl Armağanı (1st edn, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1977).
• Şıpka Ş, Avrupa Birliği Aile Hukuku ve CEFL (Avrupa Birliği Aile Hukuku Komisyonu, Prensipleri, Amaçları ve Yapılan Çalışmalar)(2006) 5(10) İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 163-172.
• Tekin Melik HN, Anlaşmalı Boşanma (2nd edn, Seçkin Yayınları 2021).
• Tutumlu MA, Evliliğin Butlanı Boşanma, Ayrılık Sebepleri ve Boşanmanın Hukuki Sonuçları (2nd edn, Adalet Yayınevi 2006).
• Tutumlu MA, Teorik ve Pratik Boşanma Yargılaması Hukuku (2nd edn, Seçkin Yayıncılık 2009).
• Yalçınkaya N ve Kaleli Ş, Yeni Boşanma Hukuku, (1st edn, Türk Hava Kurumu Basımevi 1988).
• Yılmaz Bilgin EP, Türk Hukukunda Anlaşmalı Boşanma (1st edn, Onikilevha Yayıncılık 2016).
• Yücel S, Yargıtay Kararları Işığında Anlaşmalı Boşanma Davası Sonrasında Nafaka ve Tazminat Talepleri (2018) 4(1) Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 239-257.