Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Hemşirenin Hukuki Sorumluluğu

Year 2025, Volume: 6 Issue: 11, 108 - 134, 06.09.2025

Mehtap Tekin

Abstract

Bu çalışmada, Anayasa Mahkemesinin kararlarıyla ilgili resmi sayfasına giriş yapılarak hemşirenin özel hukuk bakımından doğrudan veya dolaylı olarak sorumlu tutulduğu davalar, içerikleri analiz edilmek maksadıyla incelendi. Hukuki sorumlulukla ilgili Anayasa Mahkemesine yapılan beş adet bireysel başvurunun büyük bir çoğunluğunda (%80) adil yargılanma ve %40 oranında da maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme haklarının ihlalleri hukuki sebeplerinin bulunduğu görüldü. Derece mahkemelerinde açılan davaların konusu, büyük bir oranda (%80) hemşirenin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkindir. İçeriğinde en fazla (%40), tedavi ve bakım uygulamasını gereği gibi yerine getirme yükümlülüğü yer almaktadır ve davaların çoğunluğu (%60) sözleşmeye dayanılarak açılmıştır. Anayasa Mahkemesi kararlarının çoğunluğu hemşirenin lehine sonuçlanmıştır ve hemşire, davanın tarafı pozisyonundadır. Sağlık hizmeti sunumunda önemli ve merkezi bir pozisyon olan hemşirelik mesleğinde, özellikle de hukuki sorumluluk belirlenirken, hemşirenin karar ve uygulamalarını etkileyebilecek faktörlerin ve fiziksel çevrenin göz önünde bulundurulması gerekir. Anayasa Mahkemesi, ancak görev, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde konuya dikkat çekebilecektir.

Keywords

Anayasa Mahkemesi , Hemşire , Hukuki Sorumluluk , Sağlık Hukuku , Sağlık Memuru

References

• Alçık Merve, “Türk Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Maddi ve Manevi Varlığın Korunması ve Geliştirilmesi Hakkı” (2018) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 8.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2021) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2017/17310 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2023) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2020/2316 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2014) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2013/8485 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2023) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2020/16941 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2023) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2020/26359 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesi Kararı, (2019) https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2016/1949?KelimeAra%5B0%5D=ya&page=242 Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 6216, Kabul Tarihi: 30.03.2011, RG 03.04.2011/27894.
• Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun, Kanun Numarası: 5013, Kabul Tarihi: 03.12.2003.
• Eltimur Dilara, “Anayasa Hukuku Kapsamında Sağlık Hakkı ve Dava Edilebilirlik Sorunu” (2022) 87 (2) İzmir Barosu Dergisi 347-406.
• Ersöz Ahmet Kürşat, “Anayasa Mahkemesi’nin İdarenin Sağlık Hizmetlerinden Kaynaklanan Sorumluluğuna İlişkin Bireysel Başvuruya Konu Kararlarının Değerlendirilmesi” (2022) 12 (2) Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 457-478.
• Hasta Hakları Yönetmeliği, RG 01.08.1998/23420.
• Hemşirelik Kanunu, Kanun Numarası: 6283, Kabul Tarihi: 25.02.1954, RG 02.03.1954/8647.
• Hemşirelik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun Numarası: 5634, Kabul Tarihi: 25.04.2007, RG 02.05.2007/26510.
• Hemşirelik Yönetmeliği, RG 08.03.2010/27515.
• Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, RG 13.04.2005/25785.
• Oğuzman M K, Öz M T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I (13th edn, Vedat Kitapçılık 2017).
• Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Kanun Numarası: 3359, Kabul Tarihi: 07.05.1987, RG 15.05.1987/19961.
• Tazminat Komisyonunun Görevleri İle Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 6384, Kabul Tarihi: 09.01.2013, RG 19.01.2013/28533.
• T.C. Anayasası, Kanun Numarası: 2709, Kabul Tarihi: 18.10.1982, RG 09.11.1982/17863.
• Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, Kanun Numarası: 6502, Kabul Tarihi: 07.11.2013, RG 28.11.2013/28835.
• Türk Borçlar Kanunu, Kanun Numarası: 6098, Kabul Tarihi: 11.01.2011, RG 04.02.2011/27836.
• Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun Numarası: 7406, Kabul Tarihi: 12.05.2022, RG 27.05.2022/31848.
• Türk Medeni Kanunu, Kanun Numarası: 4721, Kabul Tarihi: 22.11.2001, RG 08.12.2002/24607.
• Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği, RG 13.01.1983/17927.
• Yaylacı Nurten, “Tıbbi İhmal: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Bir İnceleme” (2022) 17 (186) Terazi Hukuk Dergisi 110-129.
• https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/Ara?KelimeAra%5B%5D=hem%C5%9Fire+ Erişim Tarihi 15 Ekim 2024.
• https://www.anayasa.gov.tr/media/3680/avrupasosyalsarti.pdf Erişim Tarihi 25.04.2025.
• https://www.yargitay.gov.tr/documents/AIHM.pdf
• https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/48902/0/saglik-meslek-mensuplari-icin-temel-etik-ilkelerpdf.pdf Erişim Tarihi 25.04.2025.