Sustaibility Of Current Account Deficit In Turkey: 2003-2019 Period Analysis

Yıl 2024, Cilt: 43 Sayı: 1, 1 - 16, 23.10.2024

Arda Guruş

Öz

Within the framework of this study on the sustainability of current account deficits in Turkey, the data between 2003 and 2019 were analysed using the Husted (1992) intertemporal budget constraint model. Johansen cointegration and Granger causality tests were applied as econometric methods. As a result of the econometric analyses, it has been seen that the current account deficits in the Turkish economy in the relevant periods are sustainable in a weak form. In addition, a bidirectional causality relationship between imports and exports has been determined.
The findings of the study showed that the dependence on imported inputs in the production structure should be reduced in order for the current account deficits in the Turkish economy to become strongly sustainable. If a production structure that creates high added-value is achieved, the relations between import and export can be managed more effectively. Thus, policies aiming to reduce the import-input dependency of the production structure in Turkey are of great importance in order to maintain the current account deficit.

Anahtar Kelimeler

Sustainability of current account deficit, Johansen Cointegration Test, Granger Causality test

Türkiye’de Cari Açığın Sürdürülebilirliği: 2003-2019 Dönemi Örneği

Öz

Türkiye’de cari açıkların sürdürülebilirliğine yönelik yapılan bu çalışma çerçevesinde Husted (1992) dönemlerarası bütçe kıstı modeli kullanılarak 2003-2019 yılları arasındaki veriler analiz edilmiştir. Ekonometrik yöntem olarak Johansen eş-bütünleşme ve Granger nedensellik testleri uygulanmıştır. Yapılan ekonometrik analizler neticesinde, Türkiye ekonomisinde ilgili dönemlerde meydana gelen cari açıkların zayıf formda sürdürülebilir olduğu görülmüştür. Ayrıca ithalat ve ihracat arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.
Çalışma bulguları Türkiye ekonomisinde meydana gelen cari açıkların güçlü bir şekilde sürdürülebilir forma gelebilmesi için üretim yapısındaki ithal girdi bağımlılığının azaltılması gerektiğini göstermiştir. Eğer yüksek katma değer yaratan üretim yapısına kavuşulursa ithalat ve ihracat arasındaki ilişkiler daha etkin bir şekilde yönetilebilir. Bunun için Türkiye’de üretim yapısının ithal girdi bağımlılığını azaltmayı hedefleyen politikalar cari açığın sürdürülebilmesi için çok büyük önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Cari açığın sürdürülebilirliği, Johansen Eşbütünleşme Testi, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Andreosso-O’Callaghan, B., & Kan, D. (2007). Analysis of the Current Account Position of Four Asian Countries Before the 1997 Crisis. Pacific Economic Review , 12 (1), 47-61.
• Azgün, S., & Özbey, N. (2011). Türkiye'de Cari İşlemler Açıklarının Sürdürülebilirliği: Zamanlararası Dış Bütçe Kısıtının Göstergeleri. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi , 59-69.
• Baharumshah, A. Z., Lau, E., & Fountas, S. (2003). On the Sustainability of Current Account Deficits: Evidence from Four ASEAN Countries. Journal of Asian Economics (14), 465-487.
• Çelik, T., & İlkay, S. Ç. (2016). Türkiye'de İthalat ve İhracat Arasındaki İlişkinin 1989-2015 Dönemi İçin Test Edilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 21 (3), 961-969.
• Donoso, V., & Martin, V. (2014). Current account sustainability in Latin America. The Journal of International Trade & Economic Development , 23 (5), 735-753.
• Eşiyok, A. B. (2012). Türkiye Ekonomisinde Cari Açık Sorunu ve Nedenleri. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar , 569 (49), 63-86.
• Fountas, S., Baharumshah, A. Z., & Lau, E. (2005). Current Account Deficit Sustainability: a Panel Approach. Journal of Economic Integration , 20 (3), 514-529.
• Göçer, İ., & Mercan, M. (2011). Türkiye Ekonomisinde Cari Açığın Sürdürülebilirliği: Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar , 48 (562), 33-52.
• Granger, C. W. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and CrossSpectral Methods. Econometrica , 37 (3), 424-438.
• Holmes, M. J. (2006). Do Latin American Countries Have an Incentive to Default on Their External Debts? Emerging Markets Finance & Trade , 42 (1), 33-49.
• Husted, S. (1992). The Emerging U.S. Current Account Deficit in the 1980s: A Cointegration Analysis. The Review of Economics and Statistics , 74 (1), 159-166.
• İnsel, A., & Kayıkçı, F. (2012). Evaluation of Sustainability of Current Account Deficits in Turkey. Modern Economy (3), 43-50.
• Jayme, F. G. (2001). External Debt Sustainability: Empirical Evidence in Brazil. Brezilya: Universidade Federal de Minas Gerais.
• Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamics and Control , 12 (2-3), 231-254.
• Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration -With Applications to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics , 52 (2), 169-210.
• Kalyoncu, H., & Öztürk, İ. (2010). Sustainability of current Account for Latin America and Caribbean Countries. Applied Economics Letters , 17 (8), 781-785.
• Kaplan, M., & Kalyoncu, H. (2014). "Analyzing the Sustainability of Current Account in ASEAN Countries: Test of Intertemporal Borrowing Constraints. International Journal of Economics and Financial Issues , 4 (3), 564-571.
• Koç, S., & Bakırtaş, İ. (2016). Türkiye'de Cari Açıkların Sürdürülebilirliği: Koentegrasyon Testlerinden Bulgular. Sosyal Bilimler Dergisi (49), 252-277.
• Konak, A., & Mütevelli, D. (2019). Türkiye'de Cari Açığın Finasman Yapısı ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (23), 123-140.
• Mercan, M. (2013). Zamanlararası Dış Denge Kısıtı Yaklaşımı Çerçevesinde Türkiye'de Bütçe Açığının Sürdürülebilirliği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 27 (3), 91-110.
• Ordoñez-Callamand, D., Melo-Velandia, L. F., & Valencia-Arana, O. M. (2017). Asymmetric Behaviour of Current Account Sustainability in Latin America. International Finance , 21 (1), 2-22.
• Özer, M., & Coşkun, İ. O. (2011). Sustainability of Turkish Current Account Deficit in the Post-Crisis Period. NIBES Transactions , 5 (2), 67-82.
• Sissoko, Y., & Jozefowicz, J. J. (2015). An Investigation of Current Account Sustainability in Five Asean Countries. Northeastern Association of Business, Economics and Technology Proceedings , 276-296.
• Subaşat, T. (2010). Cari Açık Nedir? Doğurduğu Riskler Nelerdir? T. Subaşat, H. Yetkiner, T. Subaşat, & H. Yetkiner (Dü) içinde, Küresel Kriz Çerçevesinde Türkiye'nin Cari Açık Sorunsalı (s. 2-21). Ankara: Efil Yayınevi.
• Tang, T. C. (2003). Are Imports and Exports of the Five ASEAN Economies Co-integrated? An Empirical Study. International Journal of Management , 20 (1), 88-91.
• Tarı, R. (2019). Ekonometri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• TCMB. (2021, Nisan 13). Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. Şubat 12, 2022 tarihinde Ödemeler Dengesi: https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket/collapse_18/5122/DataGroup/turkish/bie_odeayrsunum6/ adresinden alındı
• Telatar, E. (2011). Türkiye’de Cari Açık Belirleyicileri Ve Cari Açık-Krediler İlişkisi. Bankacılar Dergisi , 78 (1), 22-34.
• Tunalı, Ç. B. (2008). Türkiye'de Cari İşlemler Açıkların Sürdürülebilirliği. Sosyal Bilimler Dergisi (1), 163-177.
• Turan, Z., & Barak, D. (2016). Türkiye'de Cari İşlem Açığının Sürdürülebilirliği. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi , 4 (2), 70-80.
• Zivot, E., & Wang, J. (2003). Vector Autoregressive Models For Multivariate Time Series with S-Plus. New York: Springer.