THE EFFECT OF NONPERFORMİNG LOANS AND ASSET SALES ON COLLECTION PERFORMANCE IN RECEIVABLE MANAGEMENT

Year 2025, Volume: 18 Issue: 1, 1 - 20, 30.06.2025

Pınar Kekeç Yaman , Turgut Özkan

https://doi.org/10.18221/bujss.1542915

Abstract

This study aims to analyse the transfer of non-performing loans of banks to asset management companies and to examine the contribution of the purchased loans to the possible effects on the ratios of banks and asset management companies. The impact of non-performing loans on the profitability of banks and asset management companies is analysed. By analysing the non-performing loans of commercial banks and asset management companies, an attempt has been made to contribute to the studies on non-performing loans on a sectoral basis. The scope of the study is banks and asset management companies operating in Turkey. Using data from 2010 to 2022, we analyse the sale of non-performing loans to asset management companies and examine the possible effects on the financial structures and ratios of banks and asset management companies after the transfer. The findings indicate that non-performing loans have an impact on banks' net profit margin, return on assets, return on equity and capital adequacy ratio. When the results for asset management companies are analysed, it is seen that non-performing loans have an impact on return on assets, net profit margin, net interest margin and return on equity.

Keywords

Nonperforming Loans , Asset Management Companies , Bank Profitability , Panel Data Analysis

ALACAK YÖNETİMİNDE SORUNLU KREDİLER VE VARLIK SATIŞLARININ TAHSİLAT PERFORMANSINA ETKİSİ

Abstract

Bu çalışma, bankalarda sorunlu kredilerin varlık yönetim şirketlerine devrini ele almak ve satın alınan kredilerin bankaların ve varlık yönetim şirketlerinin rasyolarında olası etkilerine katkısını incelemeyi amaçlamıştır. Takipteki kredilerin bankaların ve varlık yönetim şirketlerinin karlılıkları üzerine etkisi olup olmadığı incelenmiştir. Ticari bankaların ve varlık yönetim şirketlerinin takipteki kredileri ele alınarak sorunlu krediler çalışmalarına sektörel bazda katkı sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın kapsamı Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar ve varlık yönetim şirketleridir. 2010-2022 yılları arası verileri kullanılarak takipteki kredilerin varlık yönetim şirketlerine satışını ele almak ve devir sonrası bankalar ve varlık yönetim şirketlerinin mali yapıları ve rasyolarına olası etkileri incelenmiştir. Bulgular takipteki kredilerin bankaların net kar marjı, aktif karlılık ve öz sermaye karlılığını, sermaye yeterlilik rasyosu üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Varlık yönetim şirketleri açısından sonuçlar incelendiğinde takipteki kredilerin aktif karlılık, net kar marjı, net faiz marjı ve öz sermaye karlılığı üzerinde etkili olduğunu göstermektedir.

Keywords

Takipteki Krediler , Varlık Yönetim Şirketleri , Banka Karlılıkları , Panel Veri Analizi

Thanks

İncelenmesi ve uygun ise yayınlanması için onaylarınıza sunarım.

References

• Ağaoğlu, A. (2011). 2001 krizi sonrasında sorunlu aktiflerin çözümlenmesinde kamunun ve varlık yönetim şirketlerinin önemi [Yüksek lisans tezi]. Kültür Üniversitesi.
• Akçakanat, Ö., Özdemir, O. ve Teker, T. (2018). Varlık yönetim şirketleri sektörü ve finansal analizi. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(31), 520-529. https://doi.org/10.16990/SOBIDER.4629
• Akgül, Y. (2020). Şirket büyüklüğünün aktif kârlılığı üzerine etkisi: Türk sigortacılık sektöründen kanıtlar. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 993-1006. https://doi.org/10.46928/iticusbe.768360
• Alper, D. ve Anbar, A. (2011). Bank specific and macroeconomic determinants of commercial bank profitability: Empirical evidence from Turkey. Business and Economics Research Journal, 2(2), 139-152.
• Babuşcu, Ş., Hazar, A. ve Kocaman, B. E. (2018). Türk bankacılık sektöründe sorunlu kredilerin yapılandırılmasının banka kârlılığı üzerine etkileri. Ekonomi Politika Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 226-242. https://doi.org/10.30784/epfad.462990
• Bai, J. ve Ng, S. (2010). Panel unit root tests with cross-section dependence: A further investigation. Econometric Theory, 26, 1088-1114.
• BDDK. (2023). Türk bankacılık sektörü temel göstergeleri raporu-2023. https://www.bddk.org.tr/Veri/Detay/162
• Boudriga, A., Jellouli, S. ve Taktak, N. B. (2009). Banking supervision and non-performing loans: A cross-counrty analysis. Journal of Financial Economic Policy, 1(4), 286-318. https://doi.org/10.1108/17576380911050043
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to modelspecification tests in econometrics. Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Çelik, M. (2016). Bilanço yapısının düzeltilmesinde varlık yönetim şirketlerinin rolü: kamu bankaları açısından bir öneri ve değerlendirme [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Çınar, S. (2010). OECD ülkelerinde kişi başı GSYİH durağan mı? Panel veri analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), 591-601.
• Dağlı, Ü. (2022). Türkiye’deki varlık yönetim şirketleri’nin işleyişi ve dünya’daki örnekleri ile karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Demir, F. (2021). Varlık yönetim şirketlerinin kâr yönetimi uygulamalarına ilişkin bir analiz [Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Gençoğlu, P., Kuşkaya, S. ve Büyüknalbant, T. (2020). Seçilmiş OECD ülkelerinde sağlık harcamalarının sürdürülebilirliğinin panel birim kök testleri ile değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75(4), 1283-1297.
• Geyikçi, U. B. ve Mucan, B. (2016). Reklam harcamalarının finansal duruma olan etkisinin panel veri analizi yöntemiyle ölçümü. Sosyal Bilimler Dergisi, (50), 68-85.
• Gör, Y. (2012). Türkiye’de varlık yönetim şirketleri’nin sektörel analizi [Yüksek lisans tezi]. Çankırı Karatekin Üniversitesi.
• Gülhan, Ü. ve Uzunlar, E. (2011). Bankacılık sektöründe kârlılığı etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368.
• Hatipoğlu, M., Şaşmaz, M. Ü. ve Ertürk, O. (2015). Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin merkezi yönetim bütçesi üzerindeki etkileri. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (606), 73-88.
• Hausman, J. A. (1978). Specification test in econometrics. Econometrica, 46(6), 1251-1271. Im, K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003). Testing for unit roots in heterogeneous panels. Journal of Econometrics, 115(1), 53-74.
• İlhan, S. T. ve Gökçe, A. (2024). Türkiye’de takipteki kredi oranlarının banka kredi verme davranışına etkisi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 10(1), 120-134. https://doi.org/10.30855/gjeb.202410.1.008
• Karaca, S. (2022). BİST sürdürülebilirlik endeksinde yeralan işletmelerin finansal risk ve performanslarının hisse senedi fiyatları üzerine etkisi [Doktora tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Karakaş, Ü. Ç. ve Meydan, C. (2021). Türkiye’de katılım bankacılığı sektörü için rekabet analizi. Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, 121.
• Kaya, P. ve Uzay, Ş. (2020). Varlık yönetim şirketlerinin finansal sistem içindeki yeri ve önemi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 19(59), 53-74.
• Khemraj, T. ve Pasha, S. (2009). The determinanst of non-performing loans: An econometric case study of Guyana. Munich Personal Repec Archive, 53128.
• Kılınç, E. C., Gökdeniz, İ. ve Kılınç, Y. (2018). Sorunlu kredilerin banka kârlılığı üzerine etkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(4), 116-32.
• Kirui, S. (2014). The effect on non performing loans on profitability of commercial banks in Kenya [Doktora tezi]. Nairobi Üniversitesi.
• Klein, N. (2013). Non-performing loans in cesee: Determinants and impact on macroeconomic performance. IMF Working Paper, European Department, 13-72.
• Kuzu, D. (2018). Kredi hacmini belirleyen faktörler: Türk bankacılık sektörü uygulaması. [Doktora tezi]. Başkent Üniversitesi.
• Laryea, E., Gaymfi, M. N. ve Alu, A. A. (2016). Nonperforming loans and bank profitability: Evidence from an emerging market. African Journal of Economic and Management Studies, 7(4), 462-481. https://doi.org/10.1016/j.jbankfın.2011.10.012
• Louzis, D. P., Vouldis, A. T. ve Metaxas, V. L. (2012). Macroeconomic and bank-spesific determinants of non-performing loans in greece: A comperative study of mortgage, business and consumer loan portfolios. Journal Of Banking & Finance, 36(4), 1012-1027. https://doi.org/10.1108/AJEMS-07-2015-0088
• Makri, V., Tsagkanos, A. ve Bellas, A. (2014). Determinants of non-performing loans: The case of Eurozone. Panoeconomicus, 61(2), 193-206. https://doi.org/10.2298/PAN1402193M
• Oktay, S. ve Temel, H. (2007). Basel II kriterleri ekseninde ticari bankalarda kredi riski yönetiminin karşılaştırılmasına yönelik bir saha çalışması. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 163-186.
• Ozili, P. K. (2019). Non-performing loans and financial development: New evidence. The Journal of Risk Finance, 20(1), 59-81. https://doi.org/10.1108/JRF-07-2017-0112
• Ozurumba, B. A. (2016). Impact of non-performing loans on the performance of selected commercial banks in Nigeria. Research Journal of Finance and Accounting, 7(16), 95-109.
• Özer, M. ve Çiftçi, N. (2009). Ar-ge harcamaları ve ihracat ilişkisi: OECD ülkeleri panel veri analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 3-50.
• Pesaran, M. H., Schuermann, T. ve Weiner, S. M. (2004). Modeling regional interdependencies using a global error-correcting macroeconometric model. Journal of Business and Economic Statistics, 22(2), 129-162.
• Tatoğlu, F. Y. (2020). Panel veri ekonometrisi stata uygulamalı (5. Baskı). Beta Yayınları.
• Reis, G. ve Kötüoğlu, R. (2016). Capital adequacy behavior of Turkish banking sector. Journal of Management and Economics Research, 14(3), 101-110. http://dx.doi.org/10.11611/JMER193783
• Saba, I., Kouser, R., ve Azeem, M. (2012). Determinants of non performing loans: Case of US banking sector. The Romanian Economic Journal, 44(6), 125-136.
• Sarıtaş, H., Kangallı, S. G. ve Gökçe, A. (2016). Banka kârlılığı ile finansal oranlar ve makroekonomik değişkenler arasındaki ilişkilerin sistem dinamik panel veri modeli ile analizi: Türkiye araştırması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 87-108.
• Selimler, H. (2015). Sorunlu kredilerin analizi, banka finansal tablo ve oranlarına etkisinin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(12), 131-172. https://doi.org/10.14784/jfrs.74107
• Tangngisalu, J., Nurlina, N., Hasanuddin, R., Hala, Y. ve Syahrul, S. (2020). Effect of CAR and NPL on ROA: Empirical study in Indonesia banks, Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(6), 9-18. https://doi:10.13106/jafeb.2020.vol7.no6.009
• Taşkın, F. D. (2011). Türkiye’de ticari bankaların performansını etkileyen faktörler. Ege Akademik Bakış, 11(2), 289-298.
• Topaloğlu, E. E. ( 2018). Bankalarda finansal kırılganlığı etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(1), 15-38.
• Turhan, M. ve Taşseven, Ö. (2010). Yönetim fonksiyonlarının uygulandığı alanlarda ortaya çıkan hata değerlerinin oluşturduğu yeni ilişkilerin panel veri modelleri ile irdelenmesi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (11), 128-153.
• Turkrating Sektör Raporları. (2020). Bankacılık sektörü tahsili gecikmiş alacaklar, Haziran. https://turkrating.com/files/uploads/varlik-yonetim-sektoru-haziran-2020-6921.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği. (2021). Bankalarımız dergisi, Yayın No 346, Mayıs 2022. https://www.tbb.org.tr/sites/default/files/kitaplar/Bankalarimiz_2021_2.pdf
• Yağcılar, G. G. ve Demir, S. (2015). Türk bankacılık sektöründe takipteki kredi oranları üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(1), 221-229.
• Yağcılar, G. G. ve Kalaycı, Ş. (2020). Türk bankacılık sektöründe net faiz marjının mikro belirleyicileri: Küresel mali krizin etkileri. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 7-34.
• Yıldırım, F. (2019). Panel birim kök testleri ile enerji tüketiminin durağanlığının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Yılmaz, Ş. (2021). Sorunlu kredilerin net kâr üzerine etkisi: Türk bankacılık sektöründe bir uygulama [Yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
• Yiğiter, Ş. Y. (2019). Banka bilançolarında sorunlu krediler ve varlık yönetim şirketleri: Türkiye değerlendirmesi. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 103-120.
• Yüksel, S. (2016). Bankaların takipteki krediler oranını belirleyen faktörler: Türkiye için bir model önerisi. Bankacılar Dergisi, 98, 41-56.