Personality and Religion, edited by Nevzat Gencer ve Mustafa Koç, Ertem Kafkars Publishing, Ankara, 2024, 381 pages.

Year 2025, Issue: 10, 165 - 177, 30.06.2025

Ali Yüksel

https://doi.org/10.59932/burdurilahiyat.1686456

Abstract

This study examines how the book titled Personality and Religion addresses the relationship between religion and personality within the framework of various theoretical approaches. The work is a significant editorial contribution for those seeking to understand the interplay between personality and religion. By exploring the connection between different personality theories and religion, it offers a comprehensive analysis from both psychological and the psychology of religion perspectives. The book provides information on eleven personality theories—namely Freud, Jung, Fromm, Adler, Erikson, Allport, Maslow, May, McCrae and Costa, Cloninger, and the Enneagram—and subsequently discusses their relation to religion. Overall, the work contributes to the literature by examining the multilayered relationship between personality and religion from diverse perspectives and offers a rich theoretical framework for readers interested in this complex interplay. The editors have established a systematic structure by guiding authors to follow a consistent order in the chapter headings. Accordingly, each chapter consists of the following sections: (i) introduction, (ii) the theorist’s biography, (iii) an overview of the theory, (iv) the personality theory, (v) strengths and limitations of the theory, (vi) the relationship between the theory and religion, and (vii) conclusion.

Keywords

Psychology of Religion , Personality , Religion , Personality Theories , Book Review.

Kişilik ve Din, Nevzat Gencer ve Mustafa Koç (Editörler), Ertem Kafkars Yayınları, Ankara, 2024, 381 Sayfa.

Abstract

Bu çalışma, “Kişilik ve Din” başlıklı eserde çeşitli kuramsal yaklaşımlar çerçevesinde din ile kişilik arasındaki ilişkinin nasıl ele aldığını incelemektedir. Eser, kişilik ve din arasındaki ilişkiyi anlamak isteyenler için önemli bir editöryal çalışmadır. Farklı kişilik kuramlarının din ile bağlantısını ele alarak hem psikoloji hem de din psikolojisi açısından kapsamlı bir analiz sunmaktadır. Eserde Freud, Jung, Fromm, Adler, Erikson, Allport, Maslow, May, McCrea ve Costa, Cloninger ve Enneagram olmak üzere (11) kişilik kuramı hakkında bilgi verildikten sonra din ile ilişkilerine yer verilmektedir. Genel olarak eser, kişilik ve din arasındaki çok katmanlı ilişkiyi farklı perspektiflerden inceleyerek literatüre katkı sunmaktadır ve bu çok boyutlu ilişkiyi anlamak isteyen okuyucular için zengin bir kuramsal çerçeve sunmaktadır. Eserde, editörlerin yazarlara bir çerçeve çizerek bölüm başlıklarında aynı sıralamaların oluşturulmasıyla sistematik bir düzen sağlamıştır. Bu kapsamda bölümler (i) giriş, (ii) kuramcının hayatı, (iii) kurama genel bakış, (iv) kişilik kuramı, (v) kuramın güçlü ve zayıf yönleri, (vi) kuram ve din ilişkisi ve (vii) sonuç başlıklarından oluşmaktadır.

Keywords

Din Psikolojisi , Kişilik , Din , Kişilik Kuramları , Kitap İncelemesi.

References

• Acarkan, İsmail. Enneagram İle Kendini Keşfet 9 Tip Kişilik Modeli. İstanbul: Timaş Yayınları, 2. Baskı., 2019.
• Apaydın, Halil. “Erich Fromm’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 105-136. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Aydın, Ali Rıza - Memiş, Mustafa. “Carl Gustav Jung’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 70-104. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Baranski, Erica vd. “Personality and conceptions of religiosity across the world’s religions”. Journal of Research in Personality 110 (01 Haziran 2024), 104496. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2024.104496
• Bedir, Fatma Nur. “Rollo R. May’in Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 249-268. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Burçin, Ayhan. Ortaöğretim Öğrencilerinin Enneagram Kişilik Tipleri ve Değer Yönelimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022. https://avesis.erciyes.edu.tr/yonetilen-tez/60b3cd3f-3aec-4dca-8951-fbeb01c1c946/ortaogretim-ogrencilerinin-enneagram-kisilik-tipleri-ve-deger-yonelimleri-arasindaki-iliskinin-incelenmesi
• Burger, Jerry M. Kişilik Psikoloji Biliminin İnsan Doğasına Dair Söyledikleri. çev. İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 5. Basım., 2016.
• Ferah, Nimet. “Alfred Adler’in Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 137-170. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Gencer, Nevzat. “Kişilik ve Din: Genel Değerlendirme”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 1-44. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Gencer, Nevzat. “R. R. McCrae ve Paul Costa’nın Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 269-306. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Gülmez, Çiğdem. “Claude Robert Cloninger’in Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 307-347. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Gürses, İbrahim. Dindarlık ve Kişilik. Bursa: Emin Yayınları, 2. Basım., 2009.
• Gürsu, Orhan - Bozkaya, Hakan. “Enneagram ve Tasavvuf Psikolojisi”. Türk Akademik Araştırmalar Dergisi Uluslararası Multidisipliner Kongresi. Ankara: OTTO Yayınları, 2018.
• İsgilip, Hakan. Dini Yönelim Biçimleri, Enneagram Kişilik Tipleri ve Enneagram Temelli Dini Kişilik Tipolojileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Karaalp, Özlüfet. Dindar ve Dindar Olmayan Bireylerde Enneagram’ın İncelenmesi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Karaalp, Özülfet - Kımter, Nurten. “Enneagram Kişilik Tipleri ve Dini Tutum Üzerine Bir Araştırma”. Premium E-Journal of Social Sciences 7/28 (2023), 222-239.
• Karacoşkun, Mustafa Doğan. “Dini Kişilik”. Din Psikolojisi El Kitabı. ed. Mustafa Doğan Karacoşkun. 193-224. Ankara: Grafiker Yayınları, 2019.
• Karakaş, Ahmet Canan. “Sigmund Freud’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 45-68. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Kayacı, Eyyüp. “Enneagram Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 349-374. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Koç, Mustafa. “Türk Din Psikolojisinde Öncü Bir İsim: Kerim Yavuz Üzerine Biyografik Bir Araştırma”. Türk Din Psikolojisi Dergisi 10 (30 Aralık 2024), 129-236. https://doi.org/10.59379/tdpd.1585492
• Okur Karali̇, Rahime Betül - Meydan, Hasan. “Türkçe Enneagram Literatürü Üzerine Değer Eğitimi Perspektifli Bir İnceleme”. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 22/2 (30 Aralık 2022), 174-190. https://doi.org/10.53629/sakaefd.1128868
• Özkan, Dilek. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimine Katkısı Açısından Enneagram. Sivas: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2024.
• Sağır, Zeynep. “Gordon W. Allport’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 191-211. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Sedgwick, Mark. “Sufism and the Enneagram”. Esoteric Transfers and Constructions: Judaism, Christianity, and Islam. ed. Mark Sedgwick - Francesco Piraino. 219-246. Cham: Springer International Publishing, 2021. https://doi.org/10.1007/978-3-030-61788-2_10
• Şentepe Lokmanoğlu, Ayşe. “Abraham H. Maslow’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 213-248. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Turan, Yahya. “Kişilik ve Dindarlık Üzerine Bir Alan Araştırması”. Dindarlık Kişilik ve Ruh Sağlığı. ed. Nevzat Gencer - Muammer Cengil. 89-104. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 1. Basım., 2020.
• Ulu, Mustafa. “Mistik Tecrübe ve Kişilik İlişkisi Üzerine: Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneklemi”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22/1 (15 Haziran 2018), 33-61. https://doi.org/10.18505/cuid.394028
• Yapıcı, Asım. “Gençlerde Dindarlığın Farklı Görüntüleri ile Yalnızlık Arasındaki İlişkiler: Çukurova Üniversitesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi 9/22 (2011), 181-208.
• Yapıcı, Asım. “Yeni bir dindarlık ölçeği ve üniversiteli gençlerin dinin etkisini hissetme düzeyi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/1 (2006), 65-115.
• Yeğin, Hüseyin İbrahim. “Erik H. Erikson’un Kişilik Kuramı ve Din”. Kişilik ve Din. ed. Nevzat Gencer - Mustafa Koç. 171-189. Ankara: Ertem Kafkars Yayınları, 2024.
• Yüksel, Ali. Üniversite Öğrencilerinde Enneagram Kişilik Tipi ve Dindarlık Arasındaki İlişki. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.