Üniversite Öğrencilerinin Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Gürültü Hassasiyeti ile İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 224 - 240, 30.12.2022

Kübra Özmen , Seda Nur Homurlu , Berkan Gülünay

Öz

Amaç: Bu çalışmada genç yetişkinlerde gürültü hassasiyeti ve uyku kalitesi arasındaki ilişkinin incelenmesi, cinsiyet ve yaşam stillerine göre gürültü hassasiyeti ve uyku kalitesinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, pilot ve ana çalışma olmak üzere iki aşama içermektedir. Pilot çalışma, 2019 yılında Başkent Üniversitesi’nde öğrenim görmekte olan 187 öğrencinin (Kadın:95 Erkek:92) katılımı ile ana çalışma ise 2020 yılında 178 öğrenci (K:83 E:95) ile tamamlanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen demografik bilgi formu, ‘Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi’ (PUKİ) ve ‘Weinstein Gürültü Hassasiyeti Ölçeği’ Türkçe versiyonu (Tr-WGHÖ) kullanılmıştır.
Bulgular: Pilot çalışmada katılımcıların yüzde 84,5’inin (N=158), ana çalışmada ise yüzde 64’ünün (N=114) PUKİ skoru ciddi uyku kalitesi problemine işaret eden beş üzeri puana sahiptir. Pilot çalışmada, genç yetişkinlerde gürültü hassasiyeti ve uyku kalitesi arasındaki ilişki incelendiğinde anlamlı ilişki olmadığı bulunurken ana çalışmada düşük anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Genç yetişkinlerde cinsiyete göre PUKİ skorunda anlamlı fark olmadığı görülürken Tr-WGHÖ skorunda anlamlı fark olduğu görülmüştür. Kadınların erkeklere göre Tr-WGHÖ skor ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Genç yetişkinlerde çay ve kahve tüketimi, Tr-WGHÖ ve PUKİ skorları arasında fark yaratmamıştır.
Sonuç: Genel olarak, hem kadın hem de erkek genç yetişkinlerde uyku kalitesinin düşük olduğu görülmektedir. Günümüz üniversite öğrencilerinin yaşam koşullarının cinsiyete göre farklılık göstermemesi, neredeyse eşit imkanlara sahip olmaları olarak değerlendirilebilir. Gürültü hassasiyeti ise genç yetişkin kadınlar ve erkekler arasında farklılık göstermektedir. Uyku kalitesi ve gürültü hassasiyeti arasında bulunan düşük anlamlı ilişki ise genç yetişkinlerde bu iki değişken arasında yeni bir patern oluştuğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uyku kalitesi, gürültü hassasiyeti, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Ağargün, M. Y., Kara, H. ve Anlar, Ö. (1996). The validity and reliability of the Pittsburgh Sleep Quality Index. Türk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-15.
• Aysan, E., Karaköse, S., Zaybak, A. ve İsmailoğlu, E. G. (2014). Sleep quality among undergraduate students and influencing factors. E-Journal of Dokuz Eylul University Nursing Faculty, 7(3),193-198.
• Baliatsas, N., Kamp, I., Swart, W., Hooiveld, M. ve Yzermans, J. (2016). Noise sensitivity: Symptoms, health status, illness behavior and co-occurring environmental sensitivities. Environmental Research, 150, 8-13. doi: 10.1016/j.envres.2016.05.029
• Basner, M., Babisch, W., Davis, A., Brink, M., Clark, C., Janssen, S. ve Stansfeld, S. (2014). Auditory and non-auditory effects of noise on health. The Lancet, 383(9925),1325-1332. doi: 10.1016/S0140-6736(13)61613-X
• Bulunuz, M. ve Güner, F. (2017). Evaluation of noise levels at schools based on teacher opinions: an example from France and Turkey. Turkish Studies, 12(35), 69-87. doi: 10.7827/TurkishStudies.12357
• Çölbay, M., Yüksel, Ş., Fidan, F., Acartürk, G., Karaman, Ö. ve Ünlü, M. (2007). Evaluation of the hemodialysis patient with Pittsburgh sleep quality index. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 55(2), 167-173.
• Duman, N., Akbaba, E. ve Demir, A. (2020). Investigation of sleep quality of psychology students. HUMAN-World Journal of Human Sciences, 1,139-161.
• Eliasson, A. ve Lettieri, C. J. (2010). Early to bed, early to rise! Sleep habits and academic performance in college students. Sleep Breath, 14(1), 71-75. doi: 10.1007/s11325-009-0282-2.
• Ergin, A., Acar, G. A. ve Bekar, T. (2018). Determination of sleep quality of students in faculties providing health education. Pamukkale Medical Journal, 11(3), 347-354.
• Fatima, Y., Doi, S. A. R., Najman, J. M. ve Mamun A. A. (2016). Exploring gender difference in sleep quality of young adults: Findings from a large population study. Clinical Medicine and Research, 14(3-4),138-144. doi: 10.3121/cmr.2016.1338
• Fong, D. Y. T., Wong, J. Y. H. ve Huang, L. (2018). Effect of noise tolerance on non-restorative sleep: A population-based study in Hong Kong. BMJ Open, 8(3), 020518. doi: 10.1136 /bmjopen-2017-020518
• Gadie, A., Shafto, M., Leng, Y. ve Kievit, R. A. (2016). How are age-related differences in sleep quality associated with health outcomes? An epidemiological investigation in a UK cohort of 2406 adults. BMJ Open, 7(7), e014920. doi: 10.1136/bmjopen-2016-014920
• Hahad, O., Kröller-Schön, S., Daiber, A. ve Münzel, T. (2019). The cardiovascular effects of noise. Deutsches Arzteblatt International, 116, 245-250. doi: 10.3238/arztebl.2019.0245
• Heinonen-Guzejev, M., Vuorinen, H. S., Mussalo-Rauhamaa, H., Heikkila, K., Koskenvuo, M. ve Kaprio, J. (2005). Genetic component of noise sensitivity. Twin Research and Human Genetics, 8(3), 245-249. doi: 10.1375/twin.8.3.245
• Ioan, C. C. ve Ursu, C. (2010). Noise pollution in the professional environment: Measures to improve quality of life. Environmental Engineering and Management Journal, 9(10), 1389-1394.
• Keppler, H., Dhooge, I. ve Vinck, B. (2015). Hearing in young adults. Part I: The effects of attitudes and beliefs toward noise, hearing loss, and hearing protector devices. Noise and Health, 17(78), 237-244. doi: 10.4103/1463-1741.16502
• Keskin Yıldız, M., Kemaloğlu, Y. K., Tuaç, Y., Mengü, G., Karamert, R. ve Gökdoğan, Ç. (2020). Validating the Turkish version of the Weinstein noise sensitivity scale: effects of age, sex, and education level. Turkish Journal of Medical Sciences., 50, 894-901. doi:10.3906/sag-1908-44
• Kıyak, Y. S., Coşkun, O. ve Budakoğlu, İ. (2019). The examination of relation between perceived learning, sleep quality and drink consumption of Gazi University medical faculty second year students. Tıp Eğitimi Dünyası, 18(56), 56-65. doi: 10.25282/ted.557649
• Liu, X., Zhao, Z., Jia, C. ve Buysse, D. J. (2008). Sleep patterns and problems among Chinese adolescents. Pediatrics, 121(6), 1165–1173. doi: 10.1542/peds.2007-1464
• Luyster, F. S. ve Dunbar-Jacob, J. (2011). Sleep quality and quality of life in adults with type 2 diabetes. The Diabetes Education, 37(3), 347-355. doi: 10.1177/0145721711400663
• Marks, A. ve Griefahn, B. (2007). Associations between noise sensitivity and sleep, subjectively evaluated sleep quality, annoyance and performance after exposure to nocturnal traffic noise. Noise and Health, 9(34),1-7.
• Matsumura, Y. ve Rylander, R. (1991). Noise sensitivity and road traffic annoyance in a population sample. Journal of Sound and Vibration, 151(3), 415-419. doi: 10.1016/0022-460X(91)90538-U
• Nelson, K. L., Davis, J. E. ve Corbett, C. F. (2021). Sleep quality: An evolutionary concept analysis. Nursing Forum, 57(1), 144-151. doi: 10.1111/nuf.12659
• Nivison, M. E. ve Endresen, I. M. (1993). An analysis of relationships among environmental noise, annoyance and sensitivity to noise, and the consequences for health and sleep. Journal of Behavioral Medicine, 16, 257-276. doi: 10.1007/BF00844759
• Orzech, K. M., Salafsky, D. B. ve Hamilton, L. A. (2011). The state of sleep among college students at a large public university. Journal of American College Health, 59(7), 612-619. doi: 10.1080/07448481.2010.520051
• Özcan, A. (2020). The relationship between internet addiction, loneliness and sleep quality in nursing students. Journal of Samsun Health Sciences, 5(1), 67-72.
• Saygılı, S., Akıncı, A., Arıkan, H. ve Dereli, E. (2011). Üniversite Öğrencilerinde Uyku Kalitesi ve Yorgunluk. Electronic Journal of Vocational Colleges, 1(1), 88-94.
• Schütte, M., Marks, A., Wenning, E. ve Griefahn, B. (2007). The development of the noise sensitivity questionnaire. Noise and Health, 9(27),15-24.
• Shepherd, D., Welch, D., Dirks, K. D. ve Mathews, D. (2010). Exploring the relationship between noise sensitivity, annoyance and health-related quality of life in a sample of adults exposed to environmental noise. International Journal of Environmental Research and Public Health, 7, 2579-3594. doi: 10.3390/ijerph7103580
• Stansfeld, S. A. ve Shipley, M. (2015). Noise sensitivity and future risk of illness and mortality. Science of the Total Environment, 520, 114-119. doi: 10.1016/j.scitotenv.2015.03.053
• Zhong, T., Chung, P. K. ve Liu, J. D. (2018). Short form of Weinstein Noise Sensitivity Scale (NSS-SF): Reliability, validity and gender invariance among Chinese individuals. Biomedical and Environmental Sciences, 31(2), 97-105. doi: 10.3967/bes2018.012