Bir Tekstil Fabrikasında Çalışan İşçilerin Beslenme Durumlarının Saptanması

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 44 - 59, 30.04.2024

Burcu Şentürk Arslanoğlu , Mendane Saka , Sinem Bayram

Öz

Amaç: Bu çalışma, tekstil fabrikasında çalışan işçilerin beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, fiziksel aktivite düzeyleri, yaşam kaliteleri ve beslenme durumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Çalışma, Aralık 2016-Şubat 2017 tarihleri arasında Tokat ilinde tekstil ürünleri üretimi yapan bir fabrikada gündüz çalışan 18-65 yaş arası 405 tekstil fabrikası işçisi (166 erkek, 239 kadın) ile yürütülmüştür. Bireylerin demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, fiziksel aktivite düzeyleri saptanmış ve Avrupa Sağlık Etki Ölçeği- Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği (WHO-8 EUROHIS Yaşam Kalitesi Ölçeği) uygulanmıştır. Bireylerin besin tüketim düzeyleri ileriye dönük 3 günlük besin tüketim kaydı yöntemi ile belirlenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin Beden Kütle İndeksi (BKİ) değerlerine göre; erkeklerin %55,8‟inin ve kadınların %41,6‟sının normal ağırlık aralığında olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan erkeklerin günlük diyetleri ile ortalama 1804,9±326,4 kkal ve kadınların 1649,5±335,3 kkal enerji aldıkları tespit edilmiştir. Türkiye Beslenme Rehberine (TÜBER) göre değerlendirildiğinde işçilerin günlük diyetlerinde tükettikleri enerjinin yetersiz olduğu saptanmıştır. Diyetle günlük alınan mikro besin ögeleri ortalama miktarları TÜBER önerileri ile karşılaştırıldığında; işçilerin A vitamini, E vitamini, K vitamini ve fosfor dışındaki vitamin ve mineralleri yetersiz tükettikleri saptanmıştır. Günlük diyetle alınan enerji, protein, B12 vitamini, kalsiyum, demir ve kırmızı et tüketimi ile yaşam kalitesi toplam puanı arasında pozitif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0,05).
Sonuç: Sonuç olarak tekstil fabrikasında çalışan işçilerin yeterli ve dengeli beslenmedikleri belirlenmiştir. Bireylere sağlıklı yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları kazandırarak yaşam kalitelerinin artması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İşçi beslenmesi, Yaşam kalitesi, Beslenme durumu

Kaynakça

• Atun, R., Aydın, S., Chakraboty, S., Sümer, S., Aran M., Gürol, I.,…Akdağ, R. (2013). Universal health coverage in Turkey: enhancement of equity. Lancet, 382, 65-99.
• Baysal, A. (2011). Beslenme. Ankara: Hatipoğlu Yayınları
• Bekar, A. ve Ersoy, A.F. (2011). Sanayide çalışan işçilerin enerji harcamaları ve beslenme durumlarının değerlendirilmesi. e- Journal of New World Sciences Academy, 6, 84-108.
• Besler, H.T., Rakıcıoğlu N., Ayaz A., BüyükTuncer Demirel, Z., Gökmen Özel, H., Samur, F.G. ve Yıldız, E. (2015). Türkiye’ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi 2015. 10 Şubat 2017 tarihinde https://avesis.hacettepe.edu.tr/yayin/f27bc7f7-d2a5-40ca-9fab-3bd8ddfe2e8e/turkiyeye-ozgu-besin-ve-beslenme-rehberi# adresinden erişildi.
• Beyhan, Y. İşçi sağlığı- iş güvenliği ve beslenme PDF belgesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Online Web site: 12 Şubat 2017 tarihinde https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-ve-hareketli-hayat-db/Dokumanlar/Kitaplar/iscisagligi-is-guvenligi-ve-beslenme.pdf adresinden erişildi.
• Demirhan, SA. ve Şahinler, N. (2022). The importance of some animal products for nutrition and health. Turkish Journal of Agriculture- Food Science and Technology, 10, 2696-2700.
• El-Gheat, Z.H.A., El-Mohsen, S.H.A. ve Freig, S.A. (2015). Some nutritional and health indicators of Egyptian workers in textile factories. Med. J. Cairo Univ, 83, 473-480.
• Erdoğan Kavalalı, T. ve Aydın Avcı, İ. (2015). Fındık fabrikasında çalışan işçilerde obezite sıklığı ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarının değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull, 14, 364-369.
• Eser, E., Lağarlı, T., Baydur, H., Akkurt, V., Akkuş, H., Arslan, E.,…Vural, O. (2010) EUROHIS (WHOQOL-8.Tr) Türkçe sürümünün Türk toplumundaki psikometrik özellikleri. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 8, 136-152.
• Gutiérrez, O.M., Anderson, C., Isakova, T., Scialla, J., Negrea, L., Anderson, A.H.,…Wolf, M. (2010). Low Socioeconomic Status Associates with HigherSerum Phosphate Irrespective of Race. Am Soc Nephrol, 21, 1953–1960.
• Hamraa, K.A. (2013). Mobilya üretiminde çalışan işçilerin beslenme durumlarının ve bazı antropometrik ölçümlerinin saptanması. (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurumu Başkanlığı Tez Merkezi. (347904)
• Hill, J.O. (2006). Understanding and addressing the epidemic of obesity: An energy balance perspective. Endocrine Reviews, 27, 750–761.
• Kutal, M. (2007). Türkiye’de asgari ücretle ilgili sorunlar. Dergi Park Akademi, 53, 55-64.
• Loeppke, R., Edington D.W. ve Bég S. (2010). Impact of the prevention plan on employee health risk reduction. Population Health Management, 13, 275–284.
• Özgen Özkaya, Ş. (2021). Yaşam kalitesi ve fonksiyonel besinler. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1, 62-67.
• Tanır, F., Şaşmaz, C.T., Beyhan, Y. ve Bilici, S. (2001). Doğankent beldesinde bir tekstil fabrikasında çalışanların beslenme durumu. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 7, 22-25.
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2017, Ocak 29). 6356 Sayılı Sendikalar Toplu Sözleşmesi Kanunu Gereğince; İşkollarındaki işçi sayıları ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2017 Ocak ayı istatistikleri hakkında tebliğ. Şubat 2017 tarihinde https://www.csgb.gov.tr/media/1262/2017_ocak_6356_duzenlenmis-3.pdf adresinden erişildi.
• Thomas, D. ve Frankenberg, E. (2002). Health, nutrition and prosperity: a microeconomic perspective. Bulletin of the World Health Organization, 80, 106-113.
• Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2015 PDF belgesi. T.C. Sağlık Bakanlığı Online Web site: 12 Şubat 2017 tarihinde https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenme-rehberipdf.pdf adresinden erişildi.
• Shahar, D., Shai, I., Vardi, H., Shahar, A. ve Fraser, D. (2005). Diet and eating habits in high and low socioeconomic groups. Nutrition, 21, 559–566.
• Sözen, S., Bilir, N., Yıldız, A.C., Yıldız, E., Sözen, T. (2009). Metal sektöründe bir işyerinde çalışanların beslenme alışkanlıkları ve ilişkili antropometrik ölçümleri. Toplum Hekimliği Bülten,i 28, 7-14.