Danışan Öykü Alımı ve Takip Görüşmesi Değerlendirme Ölçeğinin Geliştirilmesi, Geçerlik ve Güvenirliği: İletişim Bozukluğu Olan Simülasyon Danışanlarında Uygulama

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 117 - 133, 30.04.2024

Hale Hancer

Öz

Amaç: İletişim bozuklukları alanında çalışan klinisyenlerin, danışanların öykü alımı ve takip görüşmelerini etkili bir biçimde gerçekleştirmesi beklenmektedir. Bu uzmanlık alanlarının lisans eğitiminde, öykü alımı ve danışan takibine yönelik eğitim çıktılarının objektif bir değerlendirme aracı ile değerlendirilmemesi sağlık ve tıp alanındaki lisans eğitimlerinin bir eksikliği olarak düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı odyoloji lisans öğrencilerinin simülasyon eğitimi kapsamında danışan öykü alımı ve takip görüşmelerinin başka bir klinisyen tarafından objektif olarak değerlendirmesini sağlamak üzere Danışan Öykü Alımı ve Takip Görüşmesi Değerlendirme Ölçeğini geliştirmek, bu ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini belirlemektir.
Gereç ve Yöntem: Literatür taranarak her maddesinde beş kriter bulunan beş maddelik bir ölçek hazırlanmıştır. Uzman ve katılımcı görüşü ile kapsam geçerlikleri belirlenerek ölçek uygulamaya hazır hale getirilmiştir. Odyoloji bölümü öğrencileri, verilen senaryolara bağlı kalarak simüle hastalara öykü alımı ve takip görüşmeleri gerçekleştirirken video kayıtları alınmıştır. Alınan 76 kayıt, geliştirilen ölçek kullanılarak iki uzman tarafından bağımsız olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerle ölçek geliştirme aşamasında madde analizi ve açımlayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Ölçeğin geçerliği için yakınsak geçerlik, ölçek maddelerin birbiri ile korelasyonları, ayırt edicilik geçerliği; güvenirliği için iç tutarlık, puanlayıcılar arası güvenirlik, test-tekrar test güvenirliği analiz edilmiştir.
Bulgular: Ölçek geliştirme sürecine ilişkin madde analizinde madde toplam korelasyonu 0,30’dan yüksek bulunmuştur. Madde ayırt ediciliğinde alt ve üst dilimi ayırt ettiği belirlenmiştir (p <0,001). Açımlayıcı faktör analizi ile 1,35 özdeğeri ve %60 açıklanan varyans oranı olan iki faktörlü yapı elde edilmiştir. Yapı geçerliğine ilişin yakınsak geçerlikte her faktör için ortalama açıklanan varyans ve bileşik güvenirlik değerleri yeterli bulunmuştur. Ölçek maddelerinin birbirleri ile korelasyonları 0,58-0,70 arasında görülmüştür. Ayırt edici geçerlik kapsamında senaryolar arasındaki skorların farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Güvenirlik analizinde iç tutarlık için Cronbach alfa değeri 0,73. puanlayıcılar arası güvenirlik değerleri 0,808 ile 0,982 arasında ve test-tekrar test güvenirlik değerleri 0,891-0,984 arasında bulunmuştur.
Sonuç: Danışan Öykü Alımı ve Takip Görüşmesi Değerlendirme Ölçeğinin geçerli ve güvenilir olduğunu destekleyen verilere ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Odyoloji öğrencisi, Odyoloji lisans eğitimi, Öykü alma, Takip görüşmesi

Kaynakça

• Arafeh, J. M., Hansen, S. S. ve Nichols, A. (2010). Debriefing in simulated-based learning: Facilitating a reflective discussion. The Journal of Perinatal & Neonatal Nursing, 24(4), 302–309.
• Bearnson, C. S. ve Wiker, K. M. (2005). Human patient simulators: A new face in baccalaureate nursing education at Brigham Young University. Journal of Nursing Education, 44(9), 421–425.
• Beck, K. ve Kulzer, J. (2018). Teaching counseling microskills to audiology students: Recommendations from professional counseling educators. Seminars in Hearing, 39(01), 091–106.
• Benbassat, J. ve Baumal, R. (2009). A proposal for overcoming problems in teaching interviewing skills to medical students. Advances in Health Sciences Education, 14, 441–450.
• Boon, H. ve Stewart, M. (1998). Patient-physician communication assessment instruments: 1986 to 1996 in review. Patient Education and Counseling, 35(3), 161–176.
• British Society of Audiology (BSA; 2016). Practice guidance: Common principles of rehabilitation for adults in audiological services. British Society of Audiology Bathgate, UK.
• Brown, R. F. ve Bylund, C. L. (2008). Communication skills training: Describing a new conceptual model. Academic Medicine, 83(1), 37–44.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470–483.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (Vol. 2). Ankara: Pegem Akademi.
• Coulter, A. ve Ellins, J. (2007). Effectiveness of strategies for informing, educating, and involving patients. BMJ, 335(7609), 24–27.
• De Haes, H. ve Bensing, J. (2009). Endpoints in medical communication research, proposing a framework of functions and outcomes. Patient Education and Counseling, 74(3), 287–294.
• Duffy, F. D., Gordon, G. H., Whelan, G., Cole-Kelly, K. ve Frankel, R. (2004). Assessing competence in communication and interpersonal skills: The Kalamazoo II report. Academic Medicine, 79(6), 495–507.
• Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50.
• Gillard, S., Benson, J. ve Silverman, J. (2009). Teaching and assessment of explanation and planning in medical schools in the United Kingdom: Cross sectional questionnaire survey. Medical Teacher, 31(4), 328–331.
• Hill, A. E., Davidson, B. J. ve Theodoros, D. G. (2015). An investigation of the standardised patient interview rating scale (SPIRS) for the assessment of speech pathology students in a simulation clinic. International Journal of Practice-Based Learning in Health and Social Care, 3(1), 58–76.
• Hughes, J., Wilson, W. J., MacBean, N. ve Hill, A. E. (2016). A tool for assessing case history and feedback skills in audiology students working with simulated patients. International Journal of Audiology, 55(12), 765–774.
• Humphris, G. M. ve Kaney, S. (2001). The Liverpool brief assessment system for communication skills in the making of doctors. Advances in Health Sciences Education, 6, 69–80.
• Kanji, A., Watermeyer, J. ve Ismail, M. (2023). Audiology students’ clinical communication and information giving practices during initial consultations: The impact of a brief intervention. Speech, Language and Hearing, 26(1), 31–39.
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563–575.
• Margolis, M. J., Clauser, B. E., Cuddy, M. M., Ciccone, A., Mee, J., Harik, P. ve Hawkins, R. E. (2006). Use of the mini-clinical evaluation exercise to rate examinee performance on a multiple-station clinical skills examination: A validity study. Academic Medicine, 81(10), S56–S60.
• Mead, N. ve Bower, P. (2002). Patient-centred consultations and outcomes in primary care: A review of the literature. Patient Education and Counseling, 48(1), 51–61.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi-1: SPSS-MINITAB. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Pinto, R. Z., Ferreira, M. L., Oliveira, V. C., Franco, M. R., Adams, R., Maher, C. G. ve Ferreira, P. H. (2012). Patient-centred communication is associated with positive therapeutic alliance: A systematic review. Journal of Physiotherapy, 58(2), 77–87.
• Silverman, J., Archer, J., Gillard, S., Howells, R. ve Benson, J. (2011). Initial evaluation of EPSCALE, a rating scale that assesses the process of explanation and planning in the medical interview. Patient Education and Counseling, 82(1), 89–93.
• Silverman, J., Kurtz, S. ve Draper, J. (2016). Skills for communicating with patients. Florida: CRC Press.
• Stewart, M., Brown, J. B., Boon, H., Galajda, J., Meredith, L. ve Sangster, M. (1999). Evidence on patient-doctor communication. Cancer Prevention & Control: CPC= Prevention & Controle En Cancerologie: PCC, 3(1), 25–30.