Dil Etkileşimi Bağlamında Dildeki Değişimin Konuşma Diline Etkisi-Van Bölgesi

Year 2019, Volume: 5 Issue: 10, 31 - 46, 30.12.2019

M. Zahir Ertekin Zafer Açar

Abstract

Dil farklı sebeplerden dolayı zamanla değişmekte, standart bir forma kavuşsa bile sözlüğündeki değişme ve gelişmeler devam etmektedir. Aynı şekilde dildeki değişim dilin fonetiğinde, kelime ve cümle yapısında da kendini gösterebilmektedir. Dildeki bu değişimlerin çeşitli sebepleri vardır ki bu sebepler genellikle dil(lerin) etkileşiminden kaynaklanmaktadır. Dil etkileşimi de genellikle göç, savaş, teknoloji, ticaret, yaygın eğitim vb. sebeplerden dolayı gerçekleşmektedir.
Dil etkileşimi eski devirlerden beri süregelen ve dünyanın pek çok bölgesinde yaşanmış özellikle de farklı halk, din, kültür ve medeniyetlerin karşılaşma coğrafyalarında meydana gelmiştir.
Ortadoğuda merkezi bir konumda olan Kürdistan coğrafyası yüzyıllar boyunca kavim ve medeniyetlerin karşılaşma alanı ve dillerin etkileşim alanı olmuştur. Kürt dili bu etkileşimden dolayı çevresindeki dillerden etkilenmiş, kendisi de yerel ölçekte birlikte yaşadığı coğrafyadaki dilleri etkilemiştir. Bu çalışma bu değişim ve etkileşimin bazı örneklerini sunmayı amaçlamakla beraber daha çok Van Yöresinde Kürtçe Türkçe etkileşimini ve bu değişimlerin günlük konuşmaya olan yansımalarını ve yol açtığı sorunları konu etmektedir.

Keywords

Kontakta Zimanan, Kurdî, Tirkî, Kod-Guherîn, Kod- Têkelî

References

• Coşkun, Vahap & Derince m. Şerif & Uçarlar Nesrin (2010), Kula Ziman, Kêşeya Bikarneanîna Zimanê Zikmakî di Perwerdeyê de û Serhatiyên Xwendekarên Kurd li Tirkiyeyê, wer: Elîxan Loran & Ergin Öpengin, weş: DÎSA, Amed.
• Çiçek, Cuma, (2013), Zimanek Çima Tê Qedexekirin- Polîtîkayên Zimanî û Rewşa Kurdî li Tirkiyeyê, ji Înkarê ber bi Nasînê, weşanên Peywend, Stenbol Edwards, John (2003), Multilingualism, Routledge, Newyork and London.
• Schilling-Estes, Natalie (2013), (ed. Fasold & Connor-Linton), An Introduction to Language and Linguistics, Cambridge University Press, New York.
• Derince, M. Şerif (2010), The Role of First Language (Kurdish) Development in Acquisition of a Second (Turkish) and a Third Language (English), Teza Mastirê, Zanîngeha Boğaziçi.
• Eker, Süer (2008), ‘Türk Dili Tarihinde Bir Dilbilim Temas Bölgesi Olarak Diyarbakır’, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Diyarbakır, (ed: Bahaeddin Yediyıldız & Kerstin Tomenendal), Yayınevi: Diyarbakır Valiliği, Ankara.
• Franceschini, Rita (2002), ‘Code-Switching And The Notion Of Code In Linguistics’ di nav Peter Auer (ed.), Code-Switching in Conversation, Routledge, London û Newyork.
• Haugen, Einar, (1966), ‘Dialect, Language, Nation’, Blackwell Publishing on behalf of the American Anthropological Association, Vol. 68, No. 4 (Aug., 1966), pp. 922-935
• Hoffmann, Ch. (1991), In Introduction to Bilingualism, ed. Logman, Newyork.
• Kasap, Süleyman, (2015), The Role of Attitude in the First Language Attrition Among Kurdish Bilingual Adolescents in Turkey, Teza Doktorayê, Zanîngeha Aydın Enstituya Zanistên Civakî, Aydın.
• Marshall, Gordon (2005), Sosyoloji Sözlüğü, çev: Osman Akınhay & Derya Kömürcü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Öpengin, Ergin (2011), Rewşa Kurdî ya Sosyolînguîstîk li Tirkiyeyê, weşanên Avesta, Stenbol.
• Shukla, Shaligram & Connor-Linton, Jeff (2013), ‘Language Change’, An Introduction to Language and Linguistics, (ed: Ralph W. Fasold û Jeff Connor-Linton), Cambridge University Press, UK.
• Thomason, Sarah G., (2001), Language Contact, Edinburg University Press, Edinburg.
• Trask, R.L (2007), (ed. Stockwell, P.), Key Concepts in Language and Linguistics, Routledge, Oxon.
• Varol, Orhan (2014), Türkçe -Kürtçe Dil Etkileşimi: İkidilli Konuşuculara Ait Verilerdeki Dilbilimsel Görünümler, Teza Doktorayê, Zanîngeha Ankara, Enstituya Zanistên Civakî, Ankara.
• Wardhaugh, Ronald & Fuller, Janet M. (2015), An Introduction to Sociolinguistics, Seventh Edition, Willey Blackwell Publishing, Oxford.
• Yıldız, Mehmet Zeydin (2016), ‘XIX. Yüzyılda Van’ın Demografyası’ di nav Van Kent Araştırmaları, amd: Suvat Parin, weş: Bağlam, Stenbol.
• http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c2d314c561af6.56950146, (pêwendî - 03.01.2019)
• https://dictionary.apa.org/motive, (pêwendî, 24.01.2019)
• https://www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2016/12/01/fuzulinin-kurtce-siirleri/, (pêwendî - 08.02.2019)