Öz
Hikâye, modern türler içinde sayılır ve ‘olmuş veya olması mümkün olan olayları edebi bir üslupla kısa anlatmak’ olarak tanımlanır. Günümüzde hikâye olarak bilinen kısa olay anlatılı bu tür, klasik dönemlerde ‘destan, menkıbe, kıssa, rivayet, menkıbe ve mesele’ gibi isimlerle bilinen olay anlatılı türlerin devamıdır. Modern edebiyatlarda ilk örneklerin verilmesinde hikâye, etkili bir tür olmuştur. Modern Zaza edebiyatta da ilk örnekler çoğunlukla hikâye şeklinde kaleme alınmıştır. Zaza edebiyatı siyasi baskılar ve toplumsal nedenlere bağlı ilk örneklerini geç bir tarihte verir. Zaza edebiyatında ilk hikâye örneği 1963’te Roja Newe adlı gazetede yayımlanan Macera î Silêmonî Gince adlı hikâyedir. 1979’tan itibaren belirgin olmaya başlayan bu edebiyatta diasporadaki kişilerin gayreti önemlidir. Bu dönemde dergiler, modern Zaza edebiyatının oluşum, ilerleme, bilinme ve vitrine çıkmasında önemli bir rol üstlenir. Tirej, Çıra, Hevi, Kormışkan, Ayre, Piya, Vate, Şewçıla ve Vir gibi dergiler bu bağlamda akla gelen birkaç dergidir. Modern Zaza edebiyatında şiir, hikâye, roman, tiyatro, deneme, anı, biyografi ve mizah gibi modern türlerde 1990’dan bu yana 30 yıl gibi kısa bir sürede 200’den fazla eser yazılmıştır. Bu eserler içinde hikâye kitabları önemli bir yer tutmaktadır. Zazaca olarak yazılan ilk hikâye kitabı Kemal Astare’nin Cer Hard Cor Asmen adlı kitabıdır. Bu çalışmada bu hikâye kitabı inceleme yöntemiyle ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akman, İlyas, Modern Zaza Hikâyeciliği 1, Gece Kitaplığı, İstanbul 2018.
- Aldatmaz, Nadire Güntaş, “Kırmanccada (Zazacada) Modern Öykü”, The Journal of Mesopotamian Studies, Special Issue on Zazakî and Zazas, cilt: 5, Serr: 2020, r. 136-153.
- Alver, Köksal, “Edebiyat, Sanat ve Toplum”, İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi, İstanbul 2016.
- Astare, Kemal, Cer Hard Cor Asmên, Weşanxaneyê Doz, İstanbul 1994.
- Barthes, Roland, Anlatıların Yapısal Çözümlemesine Giriş, Gerçek Yayınları, İstanbul 1988.
- Çetkin Muhammed & Dağılma İbrahim, “MODERN ZAZA EDEBİYATINDA ŞİİR, HİKÂYE VE ROMAN TÜRLERİNE DAİR TESPİT VE TAHLİLLER”, Bingöl Araştırmalar Dergisi, cilt: 6, humar; 2, serr: 2020, r. 7-41
- Tikmi Piruşênê, “Dilimiz Kırmanciki Nasıl Yazılır. Kırmancikinin Alfabesi” (Dersim Zazacası), Desmala Sure, humar: 11/1 Mart 94 u humar: 12/2 Haziran 94.
- Salihpaşaoğlu, Yaşar, “TÜRKİYE’NİN DİL POLİTİKALARI ve TRT 6”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Serr: 2007, cilt: 11/1, r. 1033-1048
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Temmuz 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 8 Sayı: 15 |
