Gelişmekte Olan Ülkelerde Dış Borç Sorunu: Türkiye ile BRICS Ülkelerinin Karşılaştırmalı Bir Değerlendirmesi

Year 2024, Volume: 21 Issue: 1, 1 - 21, 30.06.2024

Cansel Oskay

Abstract

Dünya ekonomisinde gelişmekte olan ülkeler, kalkınma hedeflerine ulaşmak amacıyla özellikle iç tasarrufların yetersiz olduğu durumlarda, dış finansman ihtiyaçlarını karşılamak için dış borçlanmayı yaygın bir şekilde kullanmaktadırlar. Ancak dış borçlar sürdürülebilirlik ve riskler açısından önemli sorunlara da yol açabilmektedir. 1970’li yıllarda Bretton Woods döneminin son bulması ve dünyada finansal serbestleşmeye hız verecek neoliberal dönüşümün başlaması ile dış borçlanma gelişmekte olan ülkelerin ortak bir sorunu haline gelmiştir. Günümüzde küresel finansal krizin etkileri henüz atlatılamadan 2019 yılı sonlarında başlayan Covid-19 salgını dış borç sorununu daha da ağırlaştırmıştır. Dış borç sorunu hemen hemen bütün gelişmekte olan ülkelerde önemli olduğu gibi Türkiye’de de ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelişmekte olan ülkelerin dış borç sorununu inceleyen bu çalışmada, Türkiye ve BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) arasında dış borç sorunu karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmektedir. 2002-2022 dönemi ile sınırlı olan çalışmada, dış borç sorununu anlamak, riskleri değerlendirmek ve gelecekteki politika önerileri için temel bilgiler sunmak amaçlanmaktadır. Çok borçluluk göstergeleri ile yapılan karşılaştırmada Türkiye’nin dış borçluluğunun gelişmekte olan ülke ortalamalarının ve BRICS ülkelerinin oldukça üzerinde seyrettiği görülmektedir. Dış borçların sürdürülebilirliği açısından Güney Afrika ve Brezilya Türkiye kadar riskli değilken; Çin, Hindistan ve Rusya’da önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmamaktadır

Keywords

Dış Borçlanma, Gelişmekte olan ülkeler, BRICS ülkeleri, Türkiye ekonomisi

Ethical Statement

YOK

Supporting Institution

YOK

Thanks

YOK

The External Debt Problem in Developing Countries: a Comparative Evaluation of Turkey and The BRICS Countries

Abstract

Developing countries in the world economy widely use external borrowing to meet their external financing needs in order to achieve their development goals, especially when domestic savings are insufficient. However, external debts can also cause significant problems in terms of sustainability and risks. With the end of the Bretton Woods period in the 1970s and the beginning of the neoliberal transformation that would accelerate financial liberalization in the world, foreign debt became a common problem for developing countries. Today, the Covid-19 epidemic, which started at the end of 2019 before the effects of the global financial crisis had been overcome, has further aggravated the foreign debt problem. While the foreign debt problem is important in almost all developing countries, it also appears as a serious problem in Turkey. In this study, which examines the external debt problem of developing countries, the external debt problem between Turkey and BRICS countries (Brazil, Russia, India, China and South Africa) is evaluated comparatively. The study, limited to the period 2002-2022, aims to understand the external debt problem, evaluate risks and provide basic information for future policy recommendations. In the comparison with multi-indebtedness indicators, it is seen that Turkey's external debt is well above the average of developing countries and BRICS countries. While South Africa and Brazil are not as risky as Turkey in terms of sustainability of foreign debts; It does not appear to be a significant problem in China, India and Russia.

Keywords

External debt, Development countries, BRICS countries, Turkish economy

References

• Akcay, S. & Celik, N. (2020). Dış borçların sürdürülebilirliği: ECOWAS ülkeleri örneği. Siyasal: Journal of Political Sciences, 29(2), 207–230.
• Bajpai, N. (1992). Severely ındebted low-ıncome countries: Mounting external debt and servicing burden. Economic And Political Weekly, 27(17), 905-910.
• Benlialper, A., Cömert, H., & Düzçay, G. (2016). 2002 sonrası Türkiye ekonomisinin performansı: Karşılaştırmalı bir analiz. ODTÜ Gelişme Dergisi, 43, 65-110.
• Cangöz, M. C. (2021). Düyun-u Umumiye'den modern borç yönetimine: Devlet borcunun kısa tarihi. S. Uzunoğlu, G. Sönmezler ve İ.O. Gündüz (Eds), Güncel ekonomik sorunlar: Borç çıkmazı (s. 1-31). Literatür Yayıncılık.
• Cural, M. (2020). Covid-19 salgınının Türkiye’de borçların sürdürülebilirliğine etkileri. H. Kılıçaslan (Ed), Covid-19: Küreselleşen salgının ekonomik ve mali etkileri (s. 99-117). Gazi Kitabevi.
• Eğilmez, M. (2022). Küresel resesyona doğru. Kendime Yazılar Blog. https://www.mahfiegilmez.com/2022/09/kuresel-resesyona-dogru.html, Erişim Tarihi: 25.09.2023
• Ekici, O., & Nemlioğlu, K. (2017). Emerging economies short-term private external as evidence of economic crisis. Journal of Policy Modeling, 39(2), 232-246.
• Evgin, T. (2000). Dünden bugüne dış borçlarımız. T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı Araştırma ve İnceleme Dizisi, 26.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2023). Kamu borç yönetimi raporu. https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2023/04/Web_Kamu_Borc_Yonetimi_Raporu_Nisan_2023_v2.pdf , Erişim Tarihi: 25.09.2023
• Hazine ve Maliye Bakanlığı. Kamu istatistikleri. https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri, Erişim Tarihi: 25.09.2023
• Hussain, A. D. (2020). The external debt problem of developing countries. Ekohomika: 36-49.
• Karagöl, E. T. (2010). Geçmişten günümüze Türkiye'de dış borçlar. 26, SETA Yayınları.
• Minsky, H. P. (1992). The capital development of the economy and the structure of financial institutions. The Jerome Levy Economics Institute Working Paper, 72.
• Navarro Ortiz, J., & Sapena, J. (2020). Is external debt sustainable? A probabilistic approac. Economic Modelling, 93,142-153.
• Oskay, C. (2023). Outlook of the Turkish economy: An overview of the Covid-19 pandemic and post. BILTURK, The Journal of Economics and Related Studies, 5(2), 87-109.
• Oskay, C. (2023). Küresel borçların sürdürülebilirliği üzerine bir değerlendirme. Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 7(1), 14-26.
• Özyıldız, R. H. (2021). Borç, köle olmanın başlangıcıdır. S.Uzunoğlu, G.Sönmezler ve İ. O. Gündüz (Eds), Güncel ekonomik sorunlar: Borç çıkmazı (s. 79-99). Literatür Yayıncılık.
• Qian, X. & Steiner, A. (2017). International reserves and the maturity of external debt. Journal of International Money and Finance, 73, 399-418.
• Sakal, M. (2003). Türkiye’de mali disiplin sorunu: Kamu açıkları ve borçlanmanın sürdürülebilirliği (1988-2000 dönem analizi). Gazi Kitabevi.
• Song, L., & Zhou, Y. (2020). The COVID-19 salgınc and ıts ımpact on the global economy: What does ıt take to turn crisis into opportunity?. China &World Economy, 28(4), 1-25.
• Stiglitz, J., & Rashid, H. (2020). Averting catastrophic debt crises ın development countries. CEPR Policy Insigh, 104, 1-29.
• Tın Yu To, A., & Dessirama Bale, O. (2021). Mutilateral lending: Powering global economic resilience amid uncertainties. World Bank Blog.
• Turan, T., & Yanıkkaya, H. (2021). External debt, growth and ınvestment for developing countries: Some evidence for the debt overhang hypothesis. Portuguese Economic Journal, 20, 319-341.
• Türk, M. M. (2023). Dış borç ve ekonomik büyüme ilişkisi: BRICS-T ülkeleri örneği. Business, Economics and Management Research Journal, 6(2), 139-157.
• Uluslararası Para Fonu. (2018). L-7 assessing external debt sustainability and foreign reserves, IMF−Singapore Regional Training Institute, 1-46.
• United Nations. (2017). The end of the golden age, the debt crisis and development setbacks. World Economic And Social Survey.
• United Nations. (2020a). Debt and COVID-19: A global response in solidarity. Working Paper.
• Ulusoy, A. (2016). Devlet borçlanması. Umuttepe Yayınları.
• United Nations. (2020b). External debt sustainability and development. Note by the secretary- general.
• Uslu, H. (2021). Relationship between economic growth external debt: Application to Turkey. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 272-294.
• Vural, İ. Y. (2008). Atatürk dönemi maliye politikaları: Liberal iktisattan karma ekonomiye. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 77-114.
• World Bank. (2022a). Unternational debt report, updated ınternational debt statistics, https://openknowledge.worldbank.org/server/api/core/bitstreams/49da23a2-bcc9-5593-bc96-470cae6b3665/content, Erişim Tarihi: 02.010.2023
• World Bank (2022b). Debt report, https://openknowledge.worldbank.org/server/api/core/bitstreams/2d6b3d72-a763-5db8-bd8b-209a6a7fb384/content, Erişim Tarihi: 02.10.2023
• Yavuz, A. (2009). Başlangıçtan bugüne Türkiye'nin borçlanma serüveni: Durum ve beklentiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 203-226.