Aristoteles'ten Nizamü'l-Mülk'e Siyasetnameler ve Bir Siyasetname Örneği Miftahu'l-Adl

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 1, 30 - 35, 21.10.2024

Alper Yıldız

Öz

İslam dünyasında siyaset tartışmaları, Halifelik kavramının ortaya çıkmasıyla başlamıştır. Ancak, devlet yönetimi ve yönetim adabının öğretilmesi için yazılan siyasetnameler, 13. yüzyılın ortalarından itibaren kaleme alınmaya başlamıştır. İslam siyaset felsefesi, Yunan, Fars ve Hint gibi medeniyetlerin etkisiyle şekillenmiştir. Türkler arasında siyasetname geleneği de İran ve Arap kültürlerinin etkisiyle gelişmiştir. Türklerin ilk siyasetname örneği olan Kutadgu Bilig, 1069 yılında Karahanlı hükümdarına sunulmuştur. Nizamü’l-Mülk tarafından yazılan Siyasetnâme de Türk siyaset tarihi açısından en önemli eserlerden birisidir. Dr. Şirvan Kalsın tarafından incelenen Miftahu’l-Adl isimli eser de değerli bir siyasetname örneği olarak kabul edilmektedir. Miftahu’l-Adl’ın yazıldığı yer ve tarih tam olarak bilinmemekle birlikte, dil özellikleri açısından incelendiğinde Harezm Türkçesinin karakteristik özelliklerini yansıttığı görülmektedir. Bu tanıtım yazısında Dr. Şirvan Kalsın tarafından yayımlanan Aristoteles'ten Nizamü'l-Mülk'e Siyasetnameler ve Bir Siyasetname Örneği Miftahu'l-Adl adlı eser hakkında bilgi verilerek bilim dünyasına tanıtılacaktır.

Anahtar Kelimeler

miftahu'l-adl, siyasetname, adalet kavramı, adalet