Meslek Yüksekokullarında Nitelikli Ara Eleman İhtiyacını Karşılamada Yeni Arayışlar: 3+1 İşbaşı Eğitim Modeli Honaz Meslek Yüksekokulu Örneği

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 76 - 94, 14.12.2017

Bülent Arpat , Veli Rıza Kalfa , Adnan Akşit Burak Çamurdan

Öz

Mesleki ve teknik yükseköğretimin nitelik sorunu, emek piyasalarının ihtiyaç duyduğu ara elemanları temin edememelerine neden olmaktadır. 3+1 işbaşı eğitim programları, meslek yüksekokullarında bu sorunu çözmek için uygulanan bir modeldir. Bu çalışmanın amacı, Honaz Meslek Yüksekokulunda okuyan ve işbaşı eğitim programı kapsamında bulunan öğrencilerin, işbaşı eğitim programından elde ettikleri memnuniyet algılarına etkisi olan faktörlerin istatistiksel analiz yöntemleriyle belirlenmesidir. Anketlerden elde edilen verilere parametrik testlerin uygulanabilmesi için gerekli olan varsayımların sağlanması nedeniyle bağımsız örneklem t ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Analiz sonuçlarından kadın öğrencilerin erkek öğrencilere, bahar döneminde staj yapan öğrencilerin güz döneminde staj yapan öğrencilere, normal öğretimde okuyan öğrencilerin, ikinci öğretimde okuyan öğrencilere, İşkur üzerinden staj yapan öğrencilerin, üniversite üzerinden staj yapan öğrencilere, servisin hizmeti verilen işletmelerde eğitim alan öğrencilerin servis hizmetinin verilmediği işletmelerde eğitim alan öğrencilere göre işbaşı eğitim programından daha fazla memnuniyet algısına sahip oldukları anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Meslek Yüksekokulu, İşbaşı Eğitimi, Staj, İşgücü

New Quests to Meet the Need of Qualified Intermediate Staff at Vocational School: 3+1 On-The-Job Training Model - The Example of Honaz Vocational School

Öz

The quality problem of vocational and technical higher education leads to the inability to provide qualified laborers needed by labor markets. 3 + 1 on-the-job training programs are an applied model to solve this problem in vocational colleges. The aim of this study is to determine the factors that affect the perceived satisfaction levels, which is obtained from the on-the-job training program, of students who are studying at Honaz Vocational School and covered by on-the-job training program by statistical analysis methods. T and ANOVA tests were applied for verifying assumptions required to be able to apply parametric tests to the data obtained from the questionnaires. It is understood from analysis results that female students, internship students in spring semester, students studying in normal education, internship students via Iskur, students trained in enterprises provided by the service have more perceived satisfaction from on-the-job training program than male students, internship students in fall semester, students studying in secondary education, internship students via university, students trained in enterprises not provided by the service respectively.

Anahtar Kelimeler

Vocational School, On-The-Job Training, Internship, Labor Force

Kaynakça

• Akpınar, B. (2003) Meslek Yüksekokullarına Sınavsız Geçiş, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Kış-2003, S.33, ss.8-25.
• Akşit, A., B. Arpat, V.R. Kalfa (2017) Analysis of the Contribution to Professional Knowledge of the Job Training Within the Student Perspective in the 3+1 Education Model – The Example of Honaz Vocational School, European Scientific Journal, July-2017, Special Edition.
• Akşit, A., V.R. Kalfa, B. Arpat (2016) Bir İşveren-Öğrenci Buluşması Modeli – Meslek Yüksekokullarında İşbaşı Eğitimi Programında Öğrenci Algılarının Belirlenmesi: Honaz Meslek Yüksekokulu Örneği, Uluslararası Osmaneli Sosyal Bilimler Kongresi, 12-14.10.2016, Bilecik.
• Arpat, B., M. Tokbaş, B. Çamurdan, A. Akşit (2017) Meslek Yüksekokullarında 3+1 Eğitim Modeli Stajlarında Yapılan İş Teklifleri Üzerine Bir Araştırma: Honaz Meslek Yüksekokulu Örneği, International Journal of Academic Value Studies, C.3, S.14, ss.1-11.
• Alkan, R.M., M. Suiçmez, M. Aydınkal, M. Şahin (2014) Meslek Yüksekokullarındaki Mevcut Durum: Sorunlar ve Bazı Çözüm Önerileri Yüksek Öğretim ve Bilim Dergisi, Cilt.4, Sayı.3, ss.133-140.
• Alpar Reha (2011) Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aydemir, D.H. (2016) Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Yaz Stajı Uygulamasına Bakışı: Sağlık Hizmetleri Örneği, Türk Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 34-42.
• Beebe, A., Blaylock, A., Sweetser, K.D (2009) Job Satisfaction In Public Relations Internship, Public Relations Rewiev, 35, 156-158.
• Çetin, Ş. (2005) Öğrenci Stajlarında Yararlanılan Dersler Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme: Mersin Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2): 153-169.
• Dilay , Y., Özkan, A., Kilit, M. (2015) Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Makine Programı Öğrencilerinin Staj Yapma Eğilimlerinin Belirlenmesi, 4th International Vocational Schools Symposium, 21-23 Mayıs, 2015, Yalova, 1-8.
• Emir, O., Arslan, S., Kılıçkaya, S. (2008) Turizm İşletmeciliği Programı Öğrencilerinin Staj Uygulamaları Hakkındaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği, Afyon Kocatepe Üniversitesi IIBF Dergisi, 10(2): 273–291.
• Emir, O., Pelit, E., Arslan, S. (2010) Turizm Alanında Önlisans Eğitimi Alan Öğrencilerin Staj Öncesi Ve Sonrası Görüşlerinin Karşılaştırılması (Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği), Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 9, Sayı 33, 141-165.
• Erdoğan E., E. Bulut (2015) İşletme Bölümü Öğrencilerinin Memnuniyet Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Araştırılması, Uluslararası Yönetim, İktisat ve İşletme Dergisi, C.11, S.26, ss.151-169.
• Göktürk İ. E., Aktaş, M. A., Göktürk Ü., (2013) Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokullarının Eğitim Sürecinde; Uygulama Açısından Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Önerileri, Electronic Journal of Vocational Colleges, Aralık 2013 UMYOS Özel Sayı, 16-22.
• Güler, Z. (2015) Meslek Yüksekokullarında Staj Sorunsalı: David A. Kob’un Yaşantısal Öğrenme Kuramı Kapsamında Eskişehir Meslek Yüksekokulu Büro Yönetimi ve Asistanlığı Öğrencilerinin Stajlarının Değerlendirilmesi ve Öneriler, 1. Ulusal Şişli Sempozyumu, 4-5 Haziran 2015, 409-430.
• İçli, G. (2007) İşletmelerin Meslek Yüksekokulu Mezunları ile İlgili Görüşleri ve Beklentileri (Lüleburgaz İlçe Sınırlarında Faaliyet Gösteren İşletmeler Üzerinde Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt.XXIII, Sayı.2, ss.263-272.
• Kalaycı, Ş. (2014) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asıl Yayın Dağıtım.
• Karacan, S., Karacan, E. (2004) Meslek Yüksekokullarında (MYO) Yapılan Staj Uygulamalarına İlişkin Bir Araştırma: Kalite ve Verimlilik İçin İş Yerleri – MYO İşbirliğinin Gereği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 168-184.
• Karadeniz, H.K., O. Karadeniz (2016) Türkiye’de Mesleki Yükseköğretimde Staj Konusunda Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, İSVET-2016, 12-15.10.2016, Hitit Üniversitesi, ss.795-801.
• Karadeniz, O., H. Kumaş (2016) Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İstihdam Edilebilirliğini arttırmada Mesleki Uygulamalar Dersi (3+1 Programlarının) ile İşkur İşbaşı Eğitim Programlarının Rolü: Honaz Meslek Yüksekokulu Örneği, UMYOS, 5th International Vocational Schools Symposium, Bosna.
• Karadeniz, O., H.K. Karadeniz, M.L. Kocaalan, B. Arpat (2013) Mesleki Eğitim Kurslarına Katılanların İşgücü Piyasasındaki Durumu Araştırması, Ankara: ILO Türkiye Ofisi.
• Karunaratne, K., Perera, N. (2015) Students’ Perception on the Effectiveness of Industrial Internship Programme, Proceedings of the International Conference on Global Business, Economics, Finance and Social Sciences (GB15_Thai Conference) Bangkok, Thailand, 1-16.
• Kayri, M. (2009) Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, C.19, S.1, ss.51-64, Elazığ.
• Kızgın, Y. (2005) Sınavsız Geçiş (METEB)Sistemi ile Gelen Öğrencilerin Başarılarının İstatistiki Analizi: Muğla Üniversitesi Muğla Meslek Yüksekokulu Örneği, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, C.7, S.2, ss.119-129.
• Morrison, E.C. (2005) Educational Leadership Supporting New Educators, Trial by fire, Volume 62, No. 8, 66-68.
• Renganathan, S., Abdul Karim, Z.A.B., Li, C.S. (2012) Students Perception of Industrial Internship Programme, Education + Training, Volume 54, No. 2/3, 180- 191.
• Şahin, A. E. (2009) Eğitim Fakültesinde Hizmet Kalitesinin Eğitim Fakültesi Öğrenci Memnuniyet Ölçeği (ef-ömö) ile Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37.
• Taşkın, M. (2006) Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir İli Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Tekbalkan, M. (2015) Önlisans Düzeyinde Turizm Eğitimindeki Staj Uygulamasına Yönelik Öğrencilerin Bakışları: Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde Bir Uygulama, Electronic Journal Of Vocational Colleges, 4. Umyos Özel Sayısı, 16-22.
• TOBB (2007) Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim Konusundaki Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara: TOBB Mesleki Eğitim Komisyonu.
• Tunç, A. (2005) Yüksek Okullarına Sınavsız Geçişin Değerlendirilmesi, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.1, S.2, ss.75-81.
• Türk, K., S. Bakkal, D. Türk (2016) Meslek Yüksekokullarında Yeni Bir Model Olarak Uygulanan 3+1 Mesleki Uygulama Modelinin Öğrenciler Tarafından Değerlendirilmesi- SAÜ Ali Fuat Cebesoy MYO Örneği, ISVET 2016, Hitit Üniversitesi, 12-15.10.2016, ss.249-254.
• Yeşil, Y. (2015) KOBİ'lerde Eğitim ve Geliştirmenin Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi: Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi'nde Bir Araştırma, Sakarya Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Yücekaya, P., Gürol, P., Kara, K. (2016) Lojistik Bölümü Öğrencilerinin Staj Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Yardımıyla Tespit Edilmesi, Journal of Life Economics, Sayı 10, 235-254.
• Yürekli, E., V. R. Kalfa (2016) Stajyer Öğrencilerin Mesleki Atılganlık Düzeylerinin Araştırılması: PAÜ Honaz Meslek Yüksekokulunda Bir Alan Araştırması, ISVET 2016, Hitit Üniversitesi, 12-15.10.2016, 684-700.
• http://2-yillik-bolumler.taban-puanlari.com/http://www.alfaistatistik.com/single-post/2014/02/03/PostHoc-%C3%87oklu-Kar%C5%9F%C4%B1la%C5%9Ft%C4%B1rma-Testleri http://www.edufixx.com/spss/bagimsiz-orneklem-t-testi-independent-sample-t-test-nedir-nasil-yapilir/