Öz
One of the subjects mentioned seldom on Gok-Turk studies is the infrastructure of the resources which has fed the pre-Islamic Turkic Culture. Places where the step borders and the agricultural civilizations intersect cause some synthesis which could be traced not only from the archeological data but also cultures, such as war materials and tactics, bureaucratic language and the dresses.
Article is majored on two main geographies: First, south Siberia and Mongolia region where the Turks created their original materials. This geography’s life style and beliefs had a direct effect on the art objects created by the nomads. The influence of agrarian societies here is on minimum levels. Second geography is where Gok-Turks have had interactions with settled (agrarian) societies on political and cultural levels. There are two major cultures here; first China over Ordos and second Iran over Tengri Mountains.
Once the interregional relations detailed, association of urbans with nomads; is more than barbarian – civilized dilemma which was created in our imagination. Sogdians have always preferred the Gök Turks patronage to Sassanid’s. And wise leaders of Tangs and Turks such as Tai Tsung and Bilge, have prefer sustainable commercial and cultural relations rather than war or looting policy.
Examining all three regions in the same article would increase the size of the research so we decided to divide into two parts: the article reading, consists isolated areas (such as western Mongolia and southern Siberia) and one of the transition area: Tengri mountains and its hinterland. Our next study will be about Ordos where Turks and Chinese culture were mixed.Öz
Gök Türk çalışmalarında az değinilen konulardan biri, Türk kültürünü besleyen kaynakların alt yapısıdır. Bozkır sınırlarının tarım uygarlıkları ile kesiştiği yerler, iki tarafın da kültüründe bazı sentezlenmelere yol açmaktadır ki, bu konu sadece arkeolojik verilerden değil, savaş malzemeleri ve taktikleri, bürokrasi dili, kılık-kıyafet vs. konulardan da takip edilebilir.
Makale iki ana coğrafya üzerine yoğunlaşmıştır: İlki, Türklerin orijinal malzemelerini meydana getirdiği güney Sibirya ve Moğolistan bölgesi. Bu coğrafyanın yaşam şekli ve inançları, göçerlerin üretmiş oldukları sanat eserlerini doğrudan etkilemiştir. Burada tarım topluluklarının etkisi minimum seviyededir. İkinci coğrafya ise, Gök Türklerin yerleşik (tarım) kültürlerle gerek siyasi gerek kültürel ilişkiler kurduğu sınır boyları. Burada iki büyük kültür bulunur ki ilki Ordos üzerinden Çin, diğeri Tengri dağları üzerinden İran.
Bölgelerarası ilişkiler detaylandırıldığında, göçerlerle yerleşiklerin birlikteliği, hayallerimizde canlanan barbar – medeni ikileminin çok çok ötesinde olduğu anlaşılır. Soğdlar Gök Türklerin hamiliğini daima Sasanilere tercih etmişlerdir. Tang ve Gök Türk idarecilerinin akıllı olanları da (Tai Tsung ve Bilge Kağan gibi), savaş ve yağma politikalarından ziyade, sürdürülebilir ticari ve kültürel ilişkileri temellendirmeye çalışmışlardır.
Tespit edilen bölgelerin iyi analiz edilmesi gerekiyor ancak üçünün birden (izole olarak adlandırdığımız Altay dağları çevresi; geçiş bölgeleri olarak ifade ettiğimiz Tengri dağları ile Ordos) aynı makale de incelenmesinin, çalışmanın boyutlarını ve anlaşılabilirliğini aşacağını düşündük. Bu yüzden makalemizi ikiye ayırdık: Elinizdeki çalışma, Moğolistan ve Tengri dağlarının, bir sonraki çalışmamız ise Ordos bölgesinin tarihi-coğrafyası üzerine olacaktır.Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Ocak 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Ocak 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 |