İzmir Beit Hillel Sinagogu’nun Tefila Defteri ve Mustafa Kemal Paşa’ya Hanoten Teşua Duası

Yıl 2017, , 45 - 69, 31.07.2017

Siren Bora

https://doi.org/10.30517/cihannuma.332031

Öz

İzmir
Beit Hillel Sinagogu, Hahambaşı Hayim Palaçi’nin sinagogu olarak tanınır.
Günümüzde restore edilerek Rav Palaçi Anı Evi’ne dönüştürülen bu yapıda Beit
Hillel’e ait İbranice Hanoten Teşua
Tefila’sının(Duasının) yer aldığı bir defterin
fotokopisi sergilenmektedir. Defterin aslı, Jerusalem Central Archives for The History of The
Jewish People’dadır. Tamamen Tora
kaynaklı ve Yahudiliğe özgü bir dua olan bu Tefila, Mustafa Kemal Paşa’ya kurtuluşu
ve başarıyı dileyerek başlamaktadır. Tefila Defteri’nin yazım ve kullanım
tarihi ise, muhtemelen 1922 ya da 1923’tür. İzmir ve İstanbul Yahudi cemaatleri, Osmanlı Devleti
yıkıldıktan sonra da, bu duayı okumaya devam etmişlerdir. İsrail Devleti’nin
kuruluşu, söz konusu ritüelde herhangi bir değişikliğe yol açmamıştır. Türkiye
Cumhuriyeti’nin kurulduğu tarihten günümüze dek; Birinci Cumhurbaşkanı Mustafa
Kemal Atatürk’ten Onikinci Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a değin her
Cumhurbaşkanı için, Hanoten Teşua Tefilası okunmuştur. Halen de okunmaya devam
etmektedir. Hâlbuki Avrupa kentlerindeki pek çok Yahudi topluluğunun, ya bu
eski duayı kapsamlı bir şekilde yeniden yazdığı ya da tamamen çöpe attığı
bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

İzmir Yahudileri, Beit Hillel Sinagogu, Tefila Defteri, Hanoten Teşua Tefilası, Mustafa Kemal Paşa

The Prayer Notebook of İzmir Beit Hillel and Hanoten Teşua Praying to Mustafa Kemal Paşa

Öz

İzmir
Beit Hillel Synagogue is known as the synagogue of Chief Rabbi Hayim Palachi.
Today in this building restored into Rav Palachi Memorial House, a copy of a
notebook belonging to Beit Hillel, which contains the Hanoten Teshua Tefilah
(prayer) in Hebrew is exhibited. The original of the notebook is in The Central
Archives for the History of the Jewish People in Jerusalem. This Tefilah, which
is completely Torah originated and a specific Jewish prayer starts by wishing
success and salvation to Mustafa Kemal Pasha. The date the Tefila Notebook was
written and used is probably 1922 or 1923. The Jewish communities in Izmir and
Istanbul have continued to preserve and read this prayer in the Republic of
Turkey, which was established after the collapse of the Ottoman Empire.The
establishment of the State of Israel did not lead to any change in this ritual.
From the date the Republic of Turkey was established until the present day;
from the First President Mustafa Kemal Ataturk to the Twelfth President
RecepTayyip Erdogan, for every President, Hanotene Teshua Prayer has been read
and continues to be read. Where as it is known that, many Jewish communities in
European cities have either rewritten this old prayer extensively or have
completely destroyed it.

Anahtar Kelimeler

The Jews of İzmir, Beit Hillel Synagogue, The Tefila Notebook, The Prayer of Hanoten Teşua, Mustafa Kemal Pasha

Kaynakça

• Kitabı Mukaddes-Eski ve Yeni Ahit, İstanbul 1988, Kitabı Mukaddes Şirketi yay.
• Bali, Rıfat N., Cumhuriyet Yıllarında Türkiye Yahudileri Bir Türkleştirme Serüveni (1923-1945), İstanbul 2000, İletişim yay.
• Besalel, Yusuf, Yahudilik Ansiklopedisi, cilt 1(A-J), Istanbul Mayıs 2001, Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A.Ş. yay.
• Besalel, Yusuf, Yahudilik Ansiklopedisi, cilt 3(S-Z), İstanbul Mayıs 2002, Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayın A.Ş. yay.
• Bora, Siren, Bir Semt Bir Bina: Karataş Hastanesi ve Çevresinde Yahudi İzleri, İzmir Nisan 2015, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi yay.
• Bora, Siren, Hahambaşı Hayim Palaçi (1788-1868) ve İzmir Yahudileri, İzmir Eylül 2016, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi yay.
• Levi, Avner, Türkiye Cumhuriyeti’nde Yahudiler, İstanbul 1996, İletişim yay.
• Schwartz, Barry, “Hanoten Teshua’ The Origin of the Traditional Jewish Prayer for the Government”, Hebrew Union College Annual, Vol. 57 (1986), 113-120.
• Serçe, Erkan, “İzmir’de Muhtarlık Teşkilatının Kurulması ve İzmir Mahalleleri”, Kebikeç, sayı 7-8, Yaz 1999, 155-170.
• Türkoğlu, İnci, “Yahudi Geleneğinde Sinagog”, Toplumsal Tarih, sayı 112, Nisan 2003, 10-17.
• First, Mitchell, “Our Prayer for the Government: Ha-Noten Teshuah”, http://nishmablog.blogspot.com.tr/2017/01/our-prayer-for-government-ha-noten. html, erişim tarihi: 21.05.2017.
• https://archive.org/details/menassehbenisra00isragoog , erişim tarihi: 21.05.2017.
• https://infogalactic.com/info/Yeshua_(name), erişim tarihi: 08.07.2017.
• http://biblehub.com/hebrew/3467.htm , erişim tarihi: 08.07.2017.
• http://biblehub.com/hebrew/3468.htm, erişim tarihi: 08.07.2017.
• https://books.google.com.tr/books?id=m0GaytRMAo8C&pg=PP938&dq=ישע, erişim tarihi: 08.07.2017.
• http://opensiddur.org/prayers-for/collective-welfare/government/the-prayer-for-the-safety-of-kings-princes-and-commonwealths-as-presented-in-english-translation-by-menasseh-b, erişim tarihi: 21.05.2017.