Öz
was taken under the rule of the Ottoman Empire by Sultan Suleiman, the Law-giver, in 1534, finally led to the city’ fall into hands of Safavids in 1624. The Ottoman Empire’s campaigns and sieges to take the city back were unsuccessful; and Sultan Murad IV, who had conquered Yerevan and Tabriz in 1635, re-added Baghdad to the Ottomans lands after a long period of siege in 1638.
Sultan Murad IV brought several artillery cannons with his powerful army to besiege the city on the edge of Tigris River, which was defended by the reinforced walls and fortifications. Some of huge cannons actively used in the Baghdad siege were not brought back and left for protection and defense of the city. These huge guns in Baghdad were used in the World War I during the besiege of a British Army garrison in the town of Kut Al-Amara. These historical cannons which joined the war again 278 years after their first operation in Baghdad.
One of the Ottoman cannons in Baghdad, belonging to the Sultan Murad era, was publicly called “Abu Khizzama”. Various beliefs and rituals were developed about this famous siege cannon, and its site was accepted as sanctuary.
This study, firstly presents a general assessment of the recapture of Baghdad, one of the most important strategic centers of the Middle East, by the Ottomans and then, discusses some information on the historical artillery gun of Baghdad, which survives today as the Ottoman legacy in these lands.
Anahtar Kelimeler
Ottoman Empire Safavids Iraq Baghdad Murad IV Baghdad Campaign Ottoman Artillery Big Historical Cannon Abu Khizzama
Kaynakça
- Abdülkadir Efendi, Topçular Kâtibi Abdülkâdir (Kadrî) Efendi Tarihi (Metin ve Tahlil), Haz. Z. Yılmazer, C. II, Ankara 2003.
Öz
Bağdat’ın Kanunî Sultan Süleyman tarafından 1534’te Osmanlı egemenliğine alınmasının ardından XVII. yüzyıl başlarında ortaya çıkan gelişmeler şehrin 1624’te Safevîlerin eline geçmesiyle sonuçlanmıştır. Osmanlı Devleti’nin şehri geri almak için yaptığı sefer ve kuşatmalar başarısız olmuş, 1635’te ilk doğu seferine çıkarak Revan ve Tebriz’i fethetmiş olan Sultan IV. Murad 1638’deki uzun süreli muhasaranın ardından Bağdat’ı yeniden Osmanlı topraklarına katmıştır.
Sultan IV. Murad, berkitilmiş surlar ve istihkâmlarla savunulan Dicle nehrinin kenarındaki şehrin kuşatılması için güçlü ordusuyla birlikte çok miktarda kale döğen top getirmiştir. Bağdat kuşatmasında aktif olarak kullanılan büyük silahlardan bazıları geri götürülmeyerek muhafaza ve müdafaa için bırakılmıştır. Bağdat’taki Osmanlı topları I. Dünya Savaşı’nda Kûtü’l-Amâre harekâtı sırasında da kullanılmışlardır. Bunlar Bağdat önlerindeki faaliyetlerinden 278 yıl sonra tekrar savaşa katılmışlardır.
Sultan Murad devrine ait Bağdat’taki Osmanlı toplarından birisi halk arasında “Ebu Hızzâme” olarak adlandırılmıştır. Bu ünlü kuşatma topu hakkında çeşitli inanış ve pratikler geliştiği gibi kutsiyet atfedilerek velî mertebesinde olduğu kabul edilmiştir.
Bu çalışmada, Ortadoğu’nun önemli stratejik merkezlerinden olan Bağdat’ın Osmanlılar tarafından yeniden alınmasına dair genel bir değerlendirme yapılarak Osmanlı’nın bu topraklardaki müşterek yadigârı olarak günümüze ulaşabilen Bağdat’ın tarihî topuna ilişkin bilgiler ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı Devleti Safeviler Irak Bağdat IV. Murad Bağdat Seferi Osmanlı Topçuluğu Büyük Tarihi Top Ebu Hızzame
Kaynakça
- Abdülkadir Efendi, Topçular Kâtibi Abdülkâdir (Kadrî) Efendi Tarihi (Metin ve Tahlil), Haz. Z. Yılmazer, C. II, Ankara 2003.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 14 Temmuz 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Şubat 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |