A STUDY ON HADITH NARRATION RESTRICTION BY HADRAT ‘UMAR

Year 2025, Volume: 6 Issue: 10, 224 - 238, 30.06.2025

Abdulbasit Kuşça

https://doi.org/10.62356/cihansumul.1683958

Abstract

The Sunnah of the Prophet (s.a.s.), besides being the second fundamental source of Islam, is the most important exegesis and practical application of the Holy Qur'an. As a matter of fact, the correct understanding and realisation of some verses in the Qur'an is often not possible without the Prophet's explanations and practices. In this context, it is of great importance to know the Sunnah in terms of learning and living Islam in all its aspects. The fact that the Prophet encouraged his companions to memorise, understand and transmit hadiths to the next generations is an indication of this importance. His encouragement in this direction has increased the responsibility of the Companions in terms of the correct understanding of his words and making them livable. However, despite the Prophet's attitude encouraging the narration of hadith, there are some narrations that after his death, some of the Companions criticised other Companions who narrated a large number of hadiths or asked them to limit their narrations. In particular, the narrations reporting that Hadrat ‘Umar imposed restrictions on the narration of hadiths have created a remarkable area of debate on this issue. On the one hand, while the narration of hadiths was encouraged, on the other hand, there are narrations that the narrations were prohibited or limited, which caused this issue to become a contradictory and multidimensional debate. In this study, especially the narrations that Hz. Umar banned the narration of hadith are examined; the contradictions between the narrations, different approaches and the historical background are analysed in detail. The development of hadith narration in the historical process is discussed in the context of such narrations, and the justifications of these practices are evaluated in the light of social and political contexts. Thus, it is concluded that the differences between the encouragement and restriction dimensions of hadith narration may have been shaped by motives such as the conditions of the period and the protection of religious authority.

Keywords

Hadith , Hz. Umar , Narration , Limitation

HZ. ÖMER’İN HADİS RİVAYETİNİ SINIRLAMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Hz. Peygamber’in (s.a.s.) sünneti, İslâm dininin ikinci temel kaynağı olmasının yanı sıra, Kur’ân-ı Kerîm’in en önemli tefsiri ve pratik uygulama alanıdır. Nitekim Kur’ân’da yer alan bazı âyetlerin doğru biçimde anlaşılması ve hayata geçirilmesi, çoğu zaman Hz. Peygamber’in açıklama ve uygulamaları olmadan mümkün olmamaktadır. Bu bağlamda, İslâm’ın tüm yönleriyle öğrenilmesi ve yaşanması açısından sünnetin bilinmesi büyük önem arz etmektedir. Hz. Peygamber’in, ashâbını hadisleri ezberlemeye, anlamaya ve sonraki nesillere aktarmaya teşvik etmiş olması da bu önemin bir göstergesidir. Onun bu yöndeki teşvikleri, sözlerinin doğru anlaşılması ve yaşanabilir kılınması açısından sahâbenin sorumluluğunu artırmıştır. Bununla birlikte, Hz. Peygamber’in hadis rivâyetini teşvik eden tutumuna rağmen, vefatının ardından bazı sahâbilerin çok sayıda hadis rivâyet eden diğer sahâbileri eleştirdikleri ya da rivâyetlerini sınırlandırmalarını istedikleri yönünde bazı rivayetler mevcuttur. Özellikle Hz. Ömer’in hadis rivayetine sınırlamalar getirdiğini bildiren rivayetler, bu konuda dikkat çekici bir tartışma alanı oluşturmuştur. Bir yandan hadislerin rivayet edilmesi teşvik edilirken, diğer yandan rivayetlerin yasaklandığı ya da sınırlandırıldığına dair rivayetlerin bulunması, bu meselenin hem çelişkili hem de çok boyutlu bir tartışma konusu haline gelmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, özellikle Hz. Ömer’in hadis rivayetini yasakladığına dair rivayetler mercek altına alınmakta; rivayetler arasındaki çelişkiler, farklı yaklaşımlar ve tarihsel arka planı detaylı bir şekilde analiz edilmektedir. Hadis rivayetinin tarihi süreç içerisindeki gelişimi, bu tür rivayetler bağlamında ele alınarak, söz konusu uygulamaların dayandığı gerekçeler, toplumsal ve siyasal bağlamlar ışığında değerlendirilmektedir. Böylece, hadis rivayetinin teşvik ve sınırlandırma boyutları arasında görülen farklılıkların, dönemin şartları ve dinî otoritenin korunması gibi saiklerle şekillenmiş olabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.

Keywords

Hadis , Hz. Ömer , Rivayet , Sınırlama

References

• Bâcî, Ebû’l-Velid Süleyman b. Halef, (1986). et-Taʿdîl ve’t-Tecrîḥ li-men Harrece lehü’l-Buhârî fi’l-Câmiʿi’ṣ-Saḥîḥ, thk., Ebû Lübâbe Hüseyin, Daru’l-Livâ, Riyad.
• Dârimî, Abdullah b. Abdurrahman. (2012). Sünen, thk. Abdulaziz el-Halidî, Beyrut: Darü’l Kütübi’l-İlmiyye.
• Bünyamin Erul, (1997). Sahabenin Sünnet Anlayışı, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Ebû Şehbe, Muhammed b. Muhammed b. Süveylim, (1989). Difâün ‘ani-s-Sünne ve Redd-i Şübbehi’l-Müsteşrikîn ve Küttâbi’l-Muâsırîn, Mektebetü’s-Sünne.
• Gamrî, Nebîl b. Hâşım (1999). Fethu’l-Mennân, Daru’l-Beşairi’l-İslamiyye, Beyrut.
• Hâkım en-Nisâbûrî, Ebû Abdillah, (1990). el-Müstedrek ʿale’s-Sahîhayn, thk., Msutafa Abdülkadir Ata, Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
• Hatîb el-Bağdâdî, (1436). Şerefu Ashâbi’l-Hadis, thk., M. Said Hatiboğlu, Daru İhyâi’s-Sünne, Ankara.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî, (1379). Fethü’l-Bârî, thk., M. Fuad Abdulbaki, Daru’l-Ma’rife, Beyrut.
• İbn Hacer, Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî, (1986). Takrîbü’t-Tehzîb, thk., Muhammed Avvame, Daru Reşid Suriye.
• İbn Hazm, Muhammed Ali b. Ahmed b. Said b. Hazm, (1431). el-İhkâm fi-Usüli’l-Ahkâm, thk., Ahmed Muhammed Şakir, Darü’l-Afak, Beyrut.
• İbn Mâce, Sünen, thk., Şuayb el-Arnavut, Daru Risaleti’l-Alemiyye, Beyrut.
• İbn Sa‘d, Muhammed b. Sa‘d b. Meni‘ ez-Zuhrî, (2001). et-Tabakâtü’l-Kübrâ, thk., Ali Muhammed Ömer, Hanci, Kahire.
• İclî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Abdullah b. Salih, (1985). Ma‘rifetü’s-Sikât, thk., Abdülalim, Mektebetü’d-Dar, Medine.
• Mehâmilî, Ebu Abdillah Hüseyin b. İsmâîl, (1412). el-Emâlî’l-Mehâmilî, thk., İbrahim el-Kaysî, el-Mektebü’l-İslâmiyye, Ürdün.
• Mizzî, Yûsuf b. Abdurrahman, (1400). Tehzîbü’l-Kemâl fi Esmâ’ir-Ricâl, thk., Beşşar Avvad, Muessesetü’r-Risale, Beyrut.
• Muhammed b. Ali b. Adem b. Musâ, Meşâriku’l- Envâr, fi -Şerhi İbn Mâce, thz., Darü’l-Muğni, Riyad.
• Sibâî, Mustafa (1985). es-Sünne ve Mekânetuha fi’t-Teşrii’l-İslâmâ, el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut.
• Sindî, Muhammed b. Abdulhadî es-Sindî et-Tettevî, Haşiyetu’s-Sindî ‘alâ Sünen’i İbn Mâce, tz. Daru’l-Cîl, Beyrut.
• Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr, (2005). Cemʿu’l-Cevâmiʿ thk., Muhtar İbrahim, Ezher, Mısır.
• Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme (1415). Şerhu Müşkilü’l-Asâr, thk., Şuayb Arnavut, Muessesetu’r-Risâle Beyrut.
• Talat Koçyiğit (2013). Hadis Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. Ankara.
• Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed b. Osmân el-Farikî (1405). Siyeru A‘lâmi’n-Nübelâ, thk., Şuayb el-Arnavutî, Muessesetü’r-Risale, Beyrut.