Tip 1 Diyabette Fiziksel Aktivite ve Karbonhidrat Dengesi

Year 2019, Volume: 2 Issue: 2, 23 - 32, 31.12.2019

Tamer Civil

Abstract

Çocukluk çağı diyabeti
olarak da ifade edilen tip 1 diyabet (T1D) yüksek oranda otoimmün süreçlerin
etkisiyle pankreasın beta hücrelerinin harabiyetine bağlı gelişen insülin
eksikliği veya yokluğunun sebep olduğu kronik bir hastalıktır. İnsülin başta
karbonhidrat metabolizması olmak üzere yağ ve protein metabolizması için de gerekli
olan anabolik bir hormondur. İnsülin eksikliği gıdalardaki glukozun hücre
içerisine alınamamasına ve kanda normal seviyenin üzerine çıkmasına sebep
olmaktadır. Kanda glukozun yüksek seyretmesi kısa ve uzun sürede yaşamı
etkileyebilecek ciddi komplikasyonlara neden olmaktadır. Bu hastalığın yönetilmesinde
dış kaynaklı insülin kullanılması, iyi bir beslenme planlaması ve optimal
seviyede fiziksel aktivite yapılması önerilmektedir. T1D hastalarının
yaşamlarını sürdürebilmeleri için özellikle insülin tedavisi ve beslenme
planlaması ayrıca önem taşımaktadır. Fiziksel aktivitenin önemi T1D
hastalarının tarafından bilinmesine rağmen bu aktivitelerden hastaların yeteri
düzeyde yararlanmadığı düşünülmektedir.  Düzenli
fiziksel aktivite programları T1D hastalarının glisemik kontrollerinin
iyileşmesine böylece genel sağlık durumlarını korumalarına katkı
sağlayabileceği ifade edilmektedir. Ancak fiziksel aktivitenin neden
olabileceği hipoglisemi fiziksel aktivitelere katılım için önemli bir engel
olarak düşünülmektedir. Bu çalışmada T1D hastalarının fiziksel aktivite
uygulamaları açısından karbonhidrat tüketiminin değerlendirilmesi
amaçlanmaktadır.

Keywords

Tip 1 Diyabet, İnsülin, Karbonhidrat, Fiziksel Aktivite

Physical Activity and Carbohydrate Balance in Type 1 Diabetes

Abstract

Type 1 diabetes (T1D), also referred to as
childhood diabetes, is a chronic disease caused by insulin deficiency or
absence caused by the destruction of beta cells of the pancreas due to the high
rate of autoimmune processes. Insulin is an anabolic hormone that is essential
for carbohydrate metabolism, and also for fat and protein metabolism. Insulin
deficiency causes the glucose in foods not to be taken into the cell and
increases above the normal level in the blood. High levels of glucose in the
blood cause serious complications that can affect life in the short and long
term. The use of external insulin, good nutrition planning and optimal physical
activity are recommended for the management of this disease. Insulin treatment
and nutritional planning are also important for T1D patients to survive.
Although the importance of physical activity is known by T1D patients, it is
thought that patients do not benefit from these activities sufficiently. It is
stated that regular physical activity programs can contribute to the
improvement of glycemic control of T1D patients and thus to maintain their
general health status. However, hypoglycemia, which may be triggered by
physical activity, is considered as an important obstacle for participation in
physical activities. The aim of this study is to evaluate carbohydrate
consumption of T1D patients in terms of physical activity applications.

Keywords

Type 1 Diabetes, Insulin, Carbohydrate, Physical Activity

References

• Abacı, A. Ataş A., Ünüvar T., Böber E. ve Büyükgebiz A., Tip 1 Diyabetli Hastalarda Karbonhidrat Sayımının Metabolik Kontrol Üzerine Etkisi, Gülhane Tıp Dergisi 2009; 51:1-5.
• ACSM (America College of Sport Medicine), Guidlines For Exercise Testing and Prescription.2014 ABD. 278-284
• ADA (American Diabetes Association), Diagnosis and classification of diabetes mellitus. Diabetes Care 2013;(36):67-74
• ADA (American Diabetes Association), The Complete Guide to Carb Counting. 2011.
• Altuntaş Y.;Her Yönüyle Diabetes Mellitus, . Ed: Mustafa Yenigün, 2. Baskı, Nobel Tıp Kitabevi, İstanbul,2001, s.10
• Darnaud, Lean and Charles, Diabet, Fransa, Çeviren; Ergüden, I, Dost Kitapevi , Ankara, 2006.
• DIRECNET (The Dıabetes Research in Chıldren Network) Study Group, Impact of Exercıse on Overnıght Glycemıc Control in Chıldren wıth Type 1 Dıabetes Mellıtus, J Pediatr 2005;147:528-34.
• DIRECNET (The Diabetes Research in Children Network) Study Group, Prevention of Hypoglycemia during Exercise in Children with Type 1 Diabetes by Suspending Basal Insulin, Diabetes Care. 2006 October ; 29 (10): 2200–2204.
• Ekoé JM., Zimmet P., Robert D., Williams R., The Epidemiology of Diabetes Mellitus. 2001
• Ersoy G., Egzersiz ve Spor Yapanlar İçin Beslenme, Nobel yayın Dağıtım, Geliştirilmiş 3. Baskı, Ankara, 2004, s.14.
• Gillepie SJ., Kukarni KD.,Daly AE. (1998) Using carbohydrate counting in diabetes clinical practice. Journal of The American Dietetic Association, 98(8): p.897-905.
• Grimm JJ. Exercise in type 1 diabetes. In: Exercise and Sportin Diabetes. Burr B, Nagi. D, eds. John Wiley & Sons, Chichester, England, 1999: 25-41.
• Guelfi,K.J, Jones,T, Fournier P.;New Insights into Managing the Risk of Hypoglycaemia Associated with Intermittent High Intensity Exercise in Individuals with Type 1 Diabetes Mellitus,Implications for Existing Guidelines, Sports Med 2007; 37 (11): 937-946.
• ISPAD, PGF Swift; Guidelines, Medforum, Zeist, Hollanda,2000 Kandemir, N. Alikaşifoğlu, A. Özön, Z.A. Gönç E.N.; Diyabetle Ellele, Alp Ofset Matbaacılık, Ankara, 2008.
• Koyunoğlu Bingöl, N., Kısa ve Hızlı Etkili İnsülin Kullanan Tip 1 Diyabetlilerde Karbonhidrat Sayma Yönteminin Kan Şekeri Regülâsyonu Üzerindeki Etkilerin İncelenmesi, Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik ABD, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2013.
• Miculis C.P., Mascarenhas L.P., Boguszewski, M.C., de Campos W., J Pediatr (Rio J). 2010;86(4):271-278.
• Oşar, Z., Diabetik Olgularda Hiperglisemik Aciller:Diabetik Ketoasidoz ve Hiperglisemik, Hiperozmolar Nonketotik Sendrom, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, İç Hastalıklarında Aciller, Sempozyum Dizisi No: 29, Mart 2002; s. 279.
• Özer, E.; Diyabetliler İçin Hayatı Kolaylaştırma Kılavuzu, 4. Baskı, İstanbul, 2013, s.10-40.
• Ryninks K. Sutton E., Thomas E., Jago R., Shield J.P., Burren C.P., Attitudes to Exercise and Diabetes in Young People with Type 1 Diabetes Mellitus: A Qualitative Analysis, PLOS ONE | DOI:10.1371/journal.pone.0137562 October 14, 2015.
• Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Kurumu, Türkiye Diyabet Programı 2015-2020, Ankara, 2014, 9-10.
• Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı, Ankara, 2011.
• Schmidt S., Schelde B., Nørgaard K., Systematic Review or Meta-analysis Effects of advanced carbohydrate counting in patients with Type 1 diabetes: a systematic review, Diabetic Medicine, 31, 886–896.
• TEMD Diabetes Mellitus Çalışma ve Eğitim Grubu. Diyabette tıbbi beslenme tedavisi. Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu, Ekim (2009): s:42-43.
• TEMD (Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği), Diabetes Mellitus Çalışma ve Eğitim Grubu, Hasta Eğitim Kitapçıkları Serisi, İstanbul, 2011.
• UDLZ (Uluslararası Diyabet Liderler Zirvesi), Türkiye’de ve Bölge Ülkelerinde Diyabet Sorunu, İstanbul 2013, s.38.