Nuri Pakdil’in Edebiyat Dergisinde Savunduğu Görüşler ve Edebiyat’ın Arka Planı

Year 2025, Volume: 4 Issue: 2, 97 - 121, 23.12.2025

Asude Erdoğan

https://doi.org/10.55205/jocsosa.4220251814515

Abstract

Edebiyat dergisi, Nuri Pakdil’in öncülüğünde 1969-1984 yılları arasında yayımlanmış ve edebi üretimin yanı sıra düşünsel yazıların da yer aldığı bir dergidir. Dergide, İslam kültürü ekseninde şekillenen bir edebiyat anlayışı merkeze alınmıştır. Bunun yanı sıra dergide, Batılılaşma eleştirisi, yerli düşünce gibi konular çerçevesinde oluşturulan eserlere yer verilmiştir.
Nuri Pakdil, derginin yöneticisi olmasının yanı sıra dergide yazan şair ve yazarlar için etkili bir figür olmuştur. Genç yazarları yönlendirmiş, onlara fikrî ve edebî bir bakış açısı kazandırmış ve belirli düşünsel tutarlılık içinde yazmalarına katkı sağlamıştır. Bu yönüyle dergi, bireysel yazıların toplamından ziyade ortak bir fikrî ve edebî duruşu yansıtan bütünsel bir yapı olarak değerlendirilmektedir. Dergi, düşünsel bir tavır geliştirme ve toplumsal bilinç oluşturma aracı olarak ele alınmış; yayınlar, kolektif bir bilinç ve ortak bir amaç doğrultusunda şekillenmiştir.
Çalışmanın amacı, Pakdil’in öncülüğünde oluşturulan Edebiyat dergisini incelemek, Pakdil’in ideolojik tavrının dergiye yansımasını ve dergide yazan sanatçılar üzerinde oluşturduğu etkisini ortaya koymak ve aynı zamanda derginin yayım politikasına, içeriğine ve kapanış sürecine dair bilgi vermektir.

Keywords

Nuri Pakdil , Edebiyat dergisi , Eylem , İdeoloji

Nuri Pakdil’s Views Advocated in Edebiyat Magazine and the Background of Edebiyat

Abstract

Edebiyat magazine, under the leadership of Nuri Pakdil, was published between 1969 and 1984, serving as a platform for both literary production and intellectual essays. The magazine centered on a literary perspective shaped by Islamic culture. Additionally, it featured works framed around themes such as critiques of Westernization and the promotion of indigenous thought.
In addition to serving as the director of the magazine, Nuri Pakdil was a formative figure fort he poets and writers contributing to it. He guided young writers, helping them cultivate an intellectual and literary perspective and supported their ability to produce writings characterized by conceptual coherence. Consequently, the magazine is regarded not merely as a collection of individual writings but as a cohesive entity reflecting a unified intellectual and literary stance. The magazine was conceived as a tool for cultivating an intellectual stance and fostering societal consciousness, with its publications shaped by a collective awareness and a shared purpose.
The aim of this study is to examine Edebiyat magazine, established under Pakdil’s leadership, to explore the reflection of Pakdil’s ideological stance on the magazine, to elucidate its impact on the contributing artists, and to provide insights into the magazine’s editorial policy, content, and the process leading to its closure.

Keywords

Nuri Pakdil , Edebiyat magazine , Action , İdeology

الآراء التي دافع عنها نوري باكديل في مجلة Edebiyat والخلفية الفكرية لـ Edebiyat

Abstract

مجلة Edebiyat هي مجلة نُشرت بين عامي 1969 و1984 تحت إشراف نوري باكديل، وكانت تضم إلى جانب الإنتاج الأدبي مقالات فكرية أيضاً. وقد اتخذت المجلة من الفهم الأدبي الذي يتشكل في إطار الثقافة الإسلامية محوراً لها. وإلى جانب ذلك، احتوت المجلة على أعمال تناولت موضوعات مثل نقد التغريب والفكر المحلي.
لم يكن نوري باكديل مدير المجلة فحسب، بل كان أيضاً شخصية مؤثرة بالنسبة للشعراء والكتّاب الذين كتبوا فيها. فقد وجّه الكتّاب الشباب، ومنحهم رؤية فكرية وأدبية، وساهم في كتابتهم ضمن اتساق فكري معيّن. ومن هذا المنطلق، تُعتبر المجلة بنيةً متكاملة تعبّر عن موقف فكري وأدبي مشترك، لا مجرد مجموعة من الكتابات الفردية. وقد استُخدمت المجلة وسيلةً لتطوير موقف فكري وبناء وعيٍ اجتماعي، وشُكّلت منشوراتها ضمن وعي جماعي وهدف مشترك.
يهدف هذا البحث إلى دراسة مجلة Edebiyat التي أُنشئت تحت ريادة نوري باكديل، والكشف عن انعكاس موقفه الأيديولوجي في المجلة وتأثيره على الكتّاب المشاركين فيها، إضافةً إلى تقديم معلومات حول سياسة نشر المجلة ومحتواها ومراحل إغلاقها.

Keywords

Nuri Pakdil , مجلة Edebiyat , منهج , أيديولوجيا

References

• Ay, A. (2020). Şiirin Gölgesinde, (1. Baskı). Muhit Kitap.
• Deniz, İ. (2004) “Edebiyat Dergiciliği Açısından “Edebiyat”, Hece, Yıl: 8, (85, s.439-441).
• Hamza, İ. (Haz.). (2015) Edebiyat: Şubat 1969 / Aralık 1984 (Tıpkıbasım, Nuri Pakdil’in yöneticiliğinde yayımlanan derginin bütün sayıları). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Harmancı, A. (2015). Yazının Yükü, (1.Baskı). İz Yayıncılık.
• Özdenören, R. (2004). “Nuri Pakdil: Eylemin Arka Yüzü”, Hece, Yıl: 8, (85, s. 227-235).
• Pakdil, N. (1973). Biat I, (1. Baskı). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Pakdil, N. (2014-b.). Bir Yazarın Notları I, (4. Baskı). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Pakdil, N. (2014-c.). Edebiyat Kulesi, (3. Baskı). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Pakdil, N. (1969). “Kalemin Yükü”, Edebiyat, 1. Dönem, (1, s.1-4).
• Pakdil, N. (2014-d.). Klas Duruş, (4. Baskı). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Pakdil, N. (2014). Mektuplar I, (1.Baskı). Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Pakdil, N. (2015). Sınır Tanımayan Devrim Ateşi: Mektuplarım, (1. Baskı). Edebi-yat Dergisi Yayınları.
• Su, H. (2018). Entelektüel Öfke: Nuri Pakdil, (1. Baskı). Şule Yayınları.
• Su, H. (2017). Takvim Yırtıkları 1, (1.Baskı). Şule Yayınları.
• Su, H. (2017). Takvim Yırtıkları 3, (1. Baskı). Şule Yayınları.
• Edebiyat Dergisi. (2002, 3 Kasım). Edebiyat Dergisi Yayınları. Edebiyatder-gisi.com. https://www.edebiyatdergisi.com/edy/ Erişim Tarihi: 31.10.2025