Dünyada ve Türkiye'de Yağmur Suyu Hasadı Çalışmaları

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: Özel, 236 - 252, 02.12.2024

Güler Demir

Öz

Artan nüfusa paralel olarak ortaya çıkan su ve enerji krizi ile birlikte, iklim değişikliğinin su kaynakları üzerindeki olumsuz etkisi ve su kaynaklarının yeryüzünde homojen olarak dağılmaması su sorununu şiddetlendirmektedir. Bu nedenle günümüzde, suyun kullanım ve dağılımında etkin su kullanımına her zamankinden daha çok dikkat edilmesi, kaynakların yeni stratejilerle akıllıca kullanımı gerekmektedir. Bu gibi nedenlerden dolayı Türkiye’de başta tarım sektörü olmak üzere su tasarrufunu sağlayacak tedbirler ve çalışmalar yapılmaktadır. Türkiye’de sektörel bazda mevcut su kaynaklarının yaklaşık %70’i tarımsal amaçlı kullanılmaktadır. Bu bağlamda özellikle bitkisel üretimde ve peyzaj çalışmalarında sulama suyunun tasarruflu kullanılması büyük önem arz etmektedir. Su hasadı hem tarım hem de ağaçlandırma/bitkilendirme çalışmalarında yüzyıllardır başarılı bir şekilde kurak ve yarı kurak alanlarda geleneksel yöntemlerle uygulanmaktadır. Su hasadı ile yağmur suyu toplanarak genellikle kentlerde evsel kullanım ve peyzaj- perma kültür uygulamaları amacıyla kullanılmakta, kırsal ve ormanlık alanlarda ise mikro havzalar oluşturmak maksadıyla bitkinin kök bölgesinde suyun toplanması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, günümüzde yaygın olarak kullanılan su hasadı teknikleri irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

su hasadı, yağmur suyu hasadı, su hasadı teknikleri

Teşekkür

Katkılarından ve yardımlarından dolayı Sayın Prof. Dr. Taşkın ÖZTAŞ a teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Australian Bureau of Statistics [ABS]. [Çevrim-içi: https://www.abs.gov.au], Erişim tarihi: 24.09.2024.
• Boers, T. M., Zondervan, K. ve Ben-Asher, J. (1986). Micro-catchment-waterharvesting (MCWH) for arid zone development. Agricultural Water Management, 12(1-2), 21-39.
• Bouma, J. A., Hegde, S. S. Ve Lasage, R. (2016). Assessing the returns to water harvesting: A meta-analysis. Agricultural Water Management, 163, 100-109.
• Burns, M. J., Fletcher, T. D., Duncan, H. P., Hatt, B. E., Ladson, A. R. ve Walsh, C. J. (2015). The performance of rainwater tanks for stormwater retention and water supply at the household scale: an empirical study. Hydrological Processes, 29(1), 152-160.
• Bruins, H. J., Evenari, M. ve Nessler, U. (1986). Rainwater-harvesting agriculture for food production in arid zones: the challenge of the African famine. Applied Geography, 6(1), 13-32.
• Campisano, A., Butler, D., Ward, S., Burns, M. J., Friedler, E., DeBusk, K., Fisher- Jeffes, L. N., Ghisi, E., Rahman, A., Furumai, H.ve Han, M. (2017). Urban rainwater harvesting systems: Research, implementation and future perspectives. Water Research, 115, 195-209.
• Campisano, A., & Lupia, F. (2017). A dimensionless approach for the urban-scale evaluation of domestic rainwater harvesting systems for toilet flushing and garden irrigation. Urban Water Journal, 14(9), 883–891.
• Cebeci, İ., Başkan, O., Mücevver, O., Köşker, Y., Cebel, H., Demirkıran, O., Öztürk, Ö., Gönülal, E. (2017). Yarı Kurak Alanlarda Mikro Havza Su Hasadı Uygulamalarının Toprak Nemine Etkilerinin Belirlenmesi. Toprak Su Dergisi, 6 (2): (1-10)
• DeBusk, K. M., Hunt, W. F. ve Wright, J. D. (2013). Characterizing rainwater harvesting performance and demonstrating stormwater management benefits in the humid southeast USA. JAWRA Journal of the American Water Resources Association, 49(6), 1398-1411.
• Defries, R. ve Rosenzweig, C. (2010). Toward a whole-landscape approach for sustainable land use in the tropics. Proceedings of the National Academy of Sciences, 107(46), 19627-19632.
• De Gouvello, B., Gerolin, A. ve Le Nouveau, N. (2014). Rainwater harvesting in urban areas: how can foreign experiences enhance the French approach?. Water Science and Technology: Water Supply, 14(4), 569-576.
• Demir, Y. (2023). Yağmur suyu hasadı ve gri su teknolojileri. [Çevrim-içi: https://antalya. tarimorman.gov.tr/Belgeler/Ya%C4%9Fmur%20Suyu%20Hasad%C4%B1%20 ve%20Gri%20Su%20Teknolojileri%20Ders%20Notlar%C4%B1.pdf], Erişim tarihi: 24.09.2024.
• Domènech, L. ve Saurí, D. (2011). A comparative appraisal of the use of rainwater harvesting in single and multi-family buildings of the Metropolitan Area of Barcelona (Spain): social experience, drinking water savings and economic costs. Journal of Cleaner Production, 19(6-7), 598-608.
• Fisher-Jeffes, L.N. (2015). The viability of rainwater and stormwater harvesting in the residential areas of the Liesbeek River Catchment, Cape Town. PhD Thesis, University of Cape Town, South Africa.
• Godskesen, B., Hauschild, M., Rygaard, M., Zambrano, K. ve Albrechtsen, H. J. (2013). Life-cycle and freshwater withdrawal impact assessment of water supply technologies. Water Research, 47(7), 2363-2374.
• Gould, J. (1993, August). A review of the development, current status and future potential of rainwater catchment systems for household supply in Africa. Proceedings of the Sixth International Conferenceon Rainwater Catchment. Systems, Nairobi, Kenya.
• Gould, J., Qiang, Z. H. U. ve Yuanhong, L. I. (2014). Using every last drop: rainwater harvesting and utilization in Gansu Province, China. Waterlines, 33(2), 107-119.
• Hajtar, H., Kılınç, İ., Ülker, E. (2020). Rainwater Harvesting Potential in Public Buildings: A Case Study in Katip Celebi University. https://doi.org/10.46810/tdfd.728797.
• Han, M. Y. ve Mun, J. S. (2011). Operational data of the Star City rainwater harvesting system and its role as a climate change adaptation and a social influence. Water Science and Technology, 63(12), 2796-2801.
• Handia, L., Tembo, J. M. ve Mwiindwa, C. (2003). Potential of rainwater harvesting in urban Zambia. Physics and Chemistry of the Earth, 28, 893-896.
• Iveroth, S. P., Johansson, S. ve Brandt, N. (2013). The potential of the infrastructural system of Hammarby Sjöstad in Stockholm, Sweden. Energy Policy, 59, 716-726.
• Kijne, J. W., Barker, R. ve Molden, D. J. (Eds.). (2003). Water productivity in agriculture: limits and opportunities for improvement (Vol. 1). Cabi.
• Lasage, R. (2015). Community based adaptation in water management: Assessing impacts and vulnerability. PhD Thesis, Vrije Universiteit Amsterdam, Amsterdam.
• Lye, D. J. (2002). Health risks associated with consumption of untreated water from household roof catchment systems 1. Journal of the American Water Resources Association, 38(5), 1301-1306.
• Mati, B., De Bock, T., Malesu, M., Khaka, E., Oduor, A., Meshack, M. ve Oduor, V. (2006). Mapping the potential of rainwater harvesting technologies in Africa: A GIS overview on development domains for the continent and ten selected countries. Technical Manual, 6, 126.
• Melemez, K. (2011). Teras ağaçlandırmalarında kullanılan mini ekskavatörlerin çalışma verimliliğinin incelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(20), 90-100. Melville-Shreeve, P., Ward, S. ve Butler, D. (2016). Rainwater harvesting typologies for UK houses: A multi criteria analysis of system configurations. Water, 8(4), 129. Oweis, T., Prinz, D. ve Hachum, A. (2001). Water harvesting: indigenous knowledge for the future of the drier environments. Aleppo: ICARDA.
• Pradhan, R. ve Sahoo, J. (2019). Smart rainwater management: New technologies and innovation. Smart Urban Development.
• Prinz, D. (1996). Water harvesting-past and future. Dordrecht: Springer Netherlands. Rockström, J. ve Barron, J. (2007). Water productivity in rainfed systems: overview of challenges and analysis of opportunities in water scarcity prone savannahs. Irrigation Science, 25, 299-311.
• Schuetze, T. (2013). Rainwater harvesting and management–policy and regulations in Germany. Water Science and Technology: Water Supply, 13(2), 376-385. Selimoğlu, P. ve Yamaçlı, R. (2022). Sürdürülebilir Yağmur Suyu Hasadı Üzerine Yapısal Bir İnceleme. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 5(2), 210-231.
• Seneviratne, S. I., Zhang, X., Adnan, M., Badi, W., Dereczynski, C., Luca, A. D., Ghosh, S., Iskandar, I., Kossin, J., Lewis, S., Otto, F., Pinto, I., Satoh, M., Vicente Serrano, S. M., Wehner, M., Zhou, B. ve Allan, R. (2021). Weather and climate
• extreme events in a changing climate. In V. P. MassonDelmotte, A. Zhai, S. L. Pirani and C. Connors (Eds.) Climate change 2021: The physical science basis: Working group I contribution to the sixth assessment report of the intergovernmental panel on climate change (pp. 1513-1766). Cambridge University Press, Cambridge, UK.
• Studer, M. R. and Liniger, H. (2013). Water Harvesting: Guidelines to Good Practice. Centre for Development and Environment (CDE), Bern; Rainwater Harvesting Implementation Network (RAIN), Amsterdam; MetaMeta, Wageningen; The International Fund for Agricultural Development (IFAD), Rome. Environment (CDE), Bern; Rainwater Harvesting Implementation Network (RAIN), Amsterdam; MetaMeta, Wageningen; The International Fund for Agricultural Development (IFAD), Rome. Siegert, K. (1991). Water Resources Engineer Land and Water Development Division FAO, Rome. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları Ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 5(2), 210-231. Https://Doi.Org/10.51764/Smutgd.1121620.
• Şahin, N. İ. ve Manioğlu, G. (2011). Binalarda yağmur suyunun kullanılması. Tesisat Mühendisliği, 125(5), 21-32.
• Taghavi–Jeloudar, M. ve Han, M. (2012, May). The history and practice of water harvesting in arid areas in Middle East. In the 3rd International Conference on Rainwater Harvesting & Management, Goesong, South Korea
• Umapathi, S., Chong, M. N. ve Sharma, A. (2012). Investigation and monitoring of twenty homes to understand mains water savings from mandated rainwater tanks in South East Queensland. City East. QLD: Urban Water Security Research Alliance. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization [UNESCO]. (2024). Pembamoto rainwater harvesting project. [Çevrim-içi: https://www.unesco.org/en/ articles/pembamoto-rainwater-harvesting-project], Erişim tarihi: 24.09.2024. United States Geological Survey [USGS]. [Çevrim-içi: https://www.usgs.gov], Erişim tarihi: 24.09.2024.
• UNI (2012). Norme tecniche per la progettazione, installazione e manutenzione degli impianti per la raccolta e utilizzo dell’acqua piovana per usi diversi dal consumo umano, UNI/TS 11445:2012 (in Italian).
• Wakjira, M. T. (2024) Understanding the impacts of climate variability and change on rainfed crop production in Ethiopia. PhD Thesis, Hawassa University, Ethiopia Wirojanagud, P. ve Vanvarothorn, V. (1990). Jars and tanks for rainwater storage in rural Thailand. Waterlines, 8(3), 29-32.
• Yıldırım D. (2022). Farklı bitki yetiştiriciliğinde mikro havza su hasadı tekniklerinin kullanımı. [Çevrim-içi: https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/BGT/Su_ Hasadi.pdf], Erişim tarihi: 24.09.2024.