Çalışma Hayatında Cinsiyet Ayrımcılığı ve Türk İş Hukukunda Kadınları Korumaya Yönelik Düzenlemeler
Year 2022,
Volume: 1 Issue: 72, 267 - 298, 20.01.2022
Ahmet Terzioğlu
Fatmanur Aksöz
Abstract
Kadınlar yüzyıllar boyunca çalışma hayatında var olabilmek adına çeşitli mücadeleler vermiştir. Günümüz koşulları değerlendirildiğinde toplumsal yapının değişmeye başlaması ve ülke ekonomisinin sürdürülebilir kalkınması adına kadın işgücünün ne kadar önemli olduğu gerçeği açıkça ortadadır. Ancak bu gerçekliğe rağmen günümüzde çalışma hayatında kadınlar cinsiyet ayrımcılığı başta olmak üzere çeşitli sorunlarla karşılaşmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda hem kamusal alanda yüzyıllardır süregelen eril hâkimiyet ve bunun getirdiği toplumsal ön yargılar, hem kadınların fiziksel açıdan erkeklere nazaran daha güçsüz olması hem de ağırlıklı olarak aile içi sorumlulukların kadınlarda olması, kadınlara özgü koruyucu yasal düzenlemeleri gerekli kılmaktadır. Bu noktadan hareketle çalışma kapsamında 4857 sayılı İş Kanunu’nun kadınları korumaya yönelik öngördüğü düzenlemeler incelemeye tabi tutulmuştur. İş Kanunu kapsamındaki bu düzenlemeler çalışan kadınları korumaya yönelik açıkça hükümler öngörse de bu hükümlerin hayata geçirilmesi gerektiği ve bunun için de toplumdaki her bir bireyden yönetişim ağı içerisindeki her bir kuruluşa önemli görevler düşmektedir.
References
- Aksöz, F. ve Eroğlu Durkal, M. (2021) “Çalışma Hayatında Kadınların Karşılaştıkları Sorunlar: Kayseri İlinde Çalışan Kadın Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (59), 141-176.
- Akyiğit, E. (2020) Bireysel İş Hukuku Ders Kitabı, Ankara: Seçkin Hukuk.
- Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz, A. (2015) “İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları”, MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 66-81.
- Arslan Ertürk, A. (2017) “Kadın İşçilerin Çalışma Şartlarına İlişkin Türk İş Mevzuatının Öngördüğü Düzenlemelere Genel Bir Bakış”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23(1), 345-369.
- Bakırcı, K. (2006) “Türk İş Hukukunda Kadın İşçilerin İnsan Hakları”, Ankara Barosu Hukuk Kurultayı, 03-07 Ocak, Ankara.
- Balkır, Z. G. (2015) “Cinsiyet Ayrımcılığı Temelinde İş Yerinde Cinsel Taciz”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-36.
- Bingöl, O. (2014) “Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı I), 108-114.
- Centel, T. (2009) “Kıdem Tazminatında Pozitif Ayrımcılık”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 15, 5-10.
- Çakıcı Gerçek, L. (2011) “Yargıtay Kararlarıyla Cinsel Taciz Suçu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60, 47-82.
- Çakır, Ö. (2008) “Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25-47.
- Çelik, N., Caniklioğlu, N., ve Canbolat, T. (2020) İş Hukuku Dersleri, İstanbul: Beta Basım.
- Dedeoğlu, S. (2009) “Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı”, Çalışma ve Toplum, 2, 41-54.
- Dedeoğlu, S. (2011) “Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı”, Kadın Emeği Konferansı TEPAV-ODTÜ Kadın Çalışmaları, Ankara.
- Demir, Ş. (2009) “Mobbing Olgusunun Hukuki Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 67(2), 139-145.
- Demircioğlu, A. M. ve Centel, T. (2016) İş Hukuku, İstanbul: Beta Yayım.
- Demircioğlu, H. R. (2007) “Kişilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (MOBBİNG)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2) 113-145.
- Derdiyok, B. (2014) “Yerel Seçimlerde Kadın Adayların Görünmezliği Sorunu”, TÜRKSAM Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi.
- Ekmekçi, Ö. ve Yiğit, E. (2020) Bireysel İş Hukuku Dersleri, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik. (2013, 16 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 28737). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816-8.htm
- Gerni, M. (2001) “İşyerinde Cinsel Taciz: Erzurum İlinde Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(3), 19-46.
- Gözler, K. ve Kaplan, G. (2016) İdare Hukuku Dersleri, Bursa: Ekin Basın.
- Gül, H., Yalçınoğlu, N. ve Atlı, Z. C. (2014) “Türkiye’de çalışma yaşamında kadının konumu ve sorunları”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(2), 169-176.
- Hukukturk.com (2021). https://www.hukukturk.com/yargitay-kararlari (09.12.2021).
- Işık, V. (2013) “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Değiştirdiği Çalışma Kavramı ve Yeni Bir Çalışma Alanı Olarak Sosyal Girişimler”, Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal Of Social Security), 3(1), 101-131.
- İleri, Ü. (2016) “Sosyal Politikalarda Kadın ve Cinsiyet Ayrımcılığı İle İlgili Başlıca Uluslararası ve Ulusal Hukuki Düzenlemeler”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(12), 128-153.
- İlhan, Ü. (2010) “İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Tarihsel Arka Planı ve Türk Hukuk Sisteminde Yeri”, Ege Akademik Bakış, 10(4), 1175-1186.
- İş Kanunu. (2003, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 25134). Erişim adresi:
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
- Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik. (2013, 24 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 28717). Erişim adresi:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130724-25.htm
- Karabıyık, İ. (2012) “Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1), 231-260.
- Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005) “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 195-219.
- Korkmaz, A ve Korkut, G. (2012) “Türkiye'de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 41-65.
- Korkmaz, M., Alacahan, N. D., Cesim, D. T., Yücel, A. S. ve Aras, G. (2013) “Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı ile Karşılaştırılması”, Turkish Studied Dergisi, 1846-1862.
- Kurt, R. (2018) “Türk İş Hukukunda Kadın Çalışanların Hakları”, Mali Çözüm Dergisi, 28, 59-90.
- Limon, R. (2015) “Türkiye’de Kıdem Tazminatının Tarihi Gelişimi ve Kıdem Tazminatı Fonu”, İş ve Hayat, 147-170.
- Mimaroğlu, H. ve Özgen, H. (2008) “Örgütlerde Güç Eşitsizlikleri ve Cinsel Taciz”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 321-334.
- Mollamahmutoğlu, H., Astarlı, M., ve Baysal, U. (2019) İş Hukuku Ders Kitabı, Ankara: Lykeion Yayınları.
- Narmanlıoğlu, Ü. (2014) İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, İstanbul: Beta Basım.
- Ocak, S. (2013) “İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Evlilik, Askerlik ve Sosyal Güvenlik Hakları Nedeniyle Feshinde İhbar Tazminatı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 573-608.
- Oğuz, Ö. (2018) “Türk İş Hukukunda Kadın Çalışanları Koruyucu Düzenlemeler”, TBB Dergisi, 134, 567-586.
- Ören, D. ve Yüksel, H. (2012) “Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı”, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 35-59.
- Özbudun, E. (2005) Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
- Özdemir, E. (2006) “İşyerinde Cinsel Taciz”, Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 4(11), 83-96.
- Parlaktuna, İ. (2010) “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”, Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230.
- Pekel, E. (2019) “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kadının Çalışma Yaşamındaki Konumu”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 30-39.
- Süzek, S. (2017) İş Hukuku, İstanbul: Beta Basım.
- Taşkent, S. ve Kurt, D. (2014) “Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Türk İş Mevzuatında Kadın İşçinin Korunması”, Çalışma ve Toplum, 1(40), 29-50.
- Tınaz, P. (2006) İşyerinde psikolojik taciz, İstanbul: Beta yayıncılık.
- Türk Borçlar Kanunu. (2011, 4 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 27836). Erişim adresi:
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6098.pdf
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982, 9 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 17863 (Mükerrer)).
- Türkiye İstatistik Kurumu (05 Mart 2021). Haber Bülteni (Sayı: 37221). İstatistiklerde Kadın, 2020. Erişim adresi:
file:///C:/Users/%C4%B0%C4%B0BF/Downloads/%C4%B0statistiklerle_Kad%C4%B1n_05.03.2021.pdf.
- Y.9HD, 19.2.1998. E.1997/21644 - K.1998/2236, Günay, C. İ. (2005) İş Kanunu Şerhi, Ankara: Yetkin Yayınları.
- Yılmaz, O. (2018) “Türk İş Hukukunda Postalar Halinde Çalışma”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 83-110.
- Yuvalı E. (2013) “4857 sayılı İş Kanunu’nun ve İlgili Mevzuatın Kadın İşçiler ile İlgili Hükümlerine Genel Bir Bakış”, TBB Dergisi, 106, 93-113.
Year 2022,
Volume: 1 Issue: 72, 267 - 298, 20.01.2022
Ahmet Terzioğlu
Fatmanur Aksöz
References
- Aksöz, F. ve Eroğlu Durkal, M. (2021) “Çalışma Hayatında Kadınların Karşılaştıkları Sorunlar: Kayseri İlinde Çalışan Kadın Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (59), 141-176.
- Akyiğit, E. (2020) Bireysel İş Hukuku Ders Kitabı, Ankara: Seçkin Hukuk.
- Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz, A. (2015) “İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları”, MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 66-81.
- Arslan Ertürk, A. (2017) “Kadın İşçilerin Çalışma Şartlarına İlişkin Türk İş Mevzuatının Öngördüğü Düzenlemelere Genel Bir Bakış”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 23(1), 345-369.
- Bakırcı, K. (2006) “Türk İş Hukukunda Kadın İşçilerin İnsan Hakları”, Ankara Barosu Hukuk Kurultayı, 03-07 Ocak, Ankara.
- Balkır, Z. G. (2015) “Cinsiyet Ayrımcılığı Temelinde İş Yerinde Cinsel Taciz”, İstanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-36.
- Bingöl, O. (2014) “Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(Özel Sayı I), 108-114.
- Centel, T. (2009) “Kıdem Tazminatında Pozitif Ayrımcılık”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 15, 5-10.
- Çakıcı Gerçek, L. (2011) “Yargıtay Kararlarıyla Cinsel Taciz Suçu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 60, 47-82.
- Çakır, Ö. (2008) “Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25-47.
- Çelik, N., Caniklioğlu, N., ve Canbolat, T. (2020) İş Hukuku Dersleri, İstanbul: Beta Basım.
- Dedeoğlu, S. (2009) “Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı”, Çalışma ve Toplum, 2, 41-54.
- Dedeoğlu, S. (2011) “Türkiye’de Cinsiyet Eşitliği Politikaları ve Kadın İstihdamı”, Kadın Emeği Konferansı TEPAV-ODTÜ Kadın Çalışmaları, Ankara.
- Demir, Ş. (2009) “Mobbing Olgusunun Hukuki Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 67(2), 139-145.
- Demircioğlu, A. M. ve Centel, T. (2016) İş Hukuku, İstanbul: Beta Yayım.
- Demircioğlu, H. R. (2007) “Kişilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İşyerinde Psikolojik Taciz (MOBBİNG)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2) 113-145.
- Derdiyok, B. (2014) “Yerel Seçimlerde Kadın Adayların Görünmezliği Sorunu”, TÜRKSAM Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Analizler Merkezi.
- Ekmekçi, Ö. ve Yiğit, E. (2020) Bireysel İş Hukuku Dersleri, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
- Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik. (2013, 16 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 28737). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/08/20130816-8.htm
- Gerni, M. (2001) “İşyerinde Cinsel Taciz: Erzurum İlinde Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(3), 19-46.
- Gözler, K. ve Kaplan, G. (2016) İdare Hukuku Dersleri, Bursa: Ekin Basın.
- Gül, H., Yalçınoğlu, N. ve Atlı, Z. C. (2014) “Türkiye’de çalışma yaşamında kadının konumu ve sorunları”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(2), 169-176.
- Hukukturk.com (2021). https://www.hukukturk.com/yargitay-kararlari (09.12.2021).
- Işık, V. (2013) “Kurumsal Sosyal Sorumluluğun Değiştirdiği Çalışma Kavramı ve Yeni Bir Çalışma Alanı Olarak Sosyal Girişimler”, Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal Of Social Security), 3(1), 101-131.
- İleri, Ü. (2016) “Sosyal Politikalarda Kadın ve Cinsiyet Ayrımcılığı İle İlgili Başlıca Uluslararası ve Ulusal Hukuki Düzenlemeler”, HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5(12), 128-153.
- İlhan, Ü. (2010) “İşyerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Tarihsel Arka Planı ve Türk Hukuk Sisteminde Yeri”, Ege Akademik Bakış, 10(4), 1175-1186.
- İş Kanunu. (2003, 10 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 25134). Erişim adresi:
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
- Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik. (2013, 24 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 28717). Erişim adresi:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/07/20130724-25.htm
- Karabıyık, İ. (2012) “Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 32(1), 231-260.
- Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005) “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 195-219.
- Korkmaz, A ve Korkut, G. (2012) “Türkiye'de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(2), 41-65.
- Korkmaz, M., Alacahan, N. D., Cesim, D. T., Yücel, A. S. ve Aras, G. (2013) “Türkiye’de Kadın İstihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki Kadın İstihdamı ile Karşılaştırılması”, Turkish Studied Dergisi, 1846-1862.
- Kurt, R. (2018) “Türk İş Hukukunda Kadın Çalışanların Hakları”, Mali Çözüm Dergisi, 28, 59-90.
- Limon, R. (2015) “Türkiye’de Kıdem Tazminatının Tarihi Gelişimi ve Kıdem Tazminatı Fonu”, İş ve Hayat, 147-170.
- Mimaroğlu, H. ve Özgen, H. (2008) “Örgütlerde Güç Eşitsizlikleri ve Cinsel Taciz”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 321-334.
- Mollamahmutoğlu, H., Astarlı, M., ve Baysal, U. (2019) İş Hukuku Ders Kitabı, Ankara: Lykeion Yayınları.
- Narmanlıoğlu, Ü. (2014) İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, İstanbul: Beta Basım.
- Ocak, S. (2013) “İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Evlilik, Askerlik ve Sosyal Güvenlik Hakları Nedeniyle Feshinde İhbar Tazminatı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(Özel Sayı), 573-608.
- Oğuz, Ö. (2018) “Türk İş Hukukunda Kadın Çalışanları Koruyucu Düzenlemeler”, TBB Dergisi, 134, 567-586.
- Ören, D. ve Yüksel, H. (2012) “Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı”, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(1), 35-59.
- Özbudun, E. (2005) Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
- Özdemir, E. (2006) “İşyerinde Cinsel Taciz”, Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 4(11), 83-96.
- Parlaktuna, İ. (2010) “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”, Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230.
- Pekel, E. (2019) “Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Kadının Çalışma Yaşamındaki Konumu”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 30-39.
- Süzek, S. (2017) İş Hukuku, İstanbul: Beta Basım.
- Taşkent, S. ve Kurt, D. (2014) “Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Türk İş Mevzuatında Kadın İşçinin Korunması”, Çalışma ve Toplum, 1(40), 29-50.
- Tınaz, P. (2006) İşyerinde psikolojik taciz, İstanbul: Beta yayıncılık.
- Türk Borçlar Kanunu. (2011, 4 Şubat). Resmi Gazete (Sayı: 27836). Erişim adresi:
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6098.pdf
- Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982, 9 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 17863 (Mükerrer)).
- Türkiye İstatistik Kurumu (05 Mart 2021). Haber Bülteni (Sayı: 37221). İstatistiklerde Kadın, 2020. Erişim adresi:
file:///C:/Users/%C4%B0%C4%B0BF/Downloads/%C4%B0statistiklerle_Kad%C4%B1n_05.03.2021.pdf.
- Y.9HD, 19.2.1998. E.1997/21644 - K.1998/2236, Günay, C. İ. (2005) İş Kanunu Şerhi, Ankara: Yetkin Yayınları.
- Yılmaz, O. (2018) “Türk İş Hukukunda Postalar Halinde Çalışma”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(1), 83-110.
- Yuvalı E. (2013) “4857 sayılı İş Kanunu’nun ve İlgili Mevzuatın Kadın İşçiler ile İlgili Hükümlerine Genel Bir Bakış”, TBB Dergisi, 106, 93-113.