Anayasa Mahkemesi’nin “Yakup Tekin” Kararı Işığında Amatör Sendika Yöneticisinin Güvenceden Yararlanma Hakkı

Year 2025, Volume: 4 Issue: 87, 1759 - 1786, 25.10.2025

Betül Erkanlı Başbüyük

https://doi.org/10.54752/ct.1676931

Abstract

Amatör yönetici, 6356 sayılı Kanun çerçevesinde yöneticilik görevini işyerinde çalışmaya devam ederek yerine getiren sendika yönetim kurulu üyesidir. Kanunun 24/V. maddesi uyarınca, amatör yöneticiler işyeri sendika temsilcisine ilişkin güvenceden yararlanır. Amatör yönetici güvencesinin ele alındığı bu çalışmada, konu Anayasa Mahkemesi’nin 2019/19836 başvuru numaralı Yakup Tekin kararı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Anılan kararda işyerinde yetkisi bulunmayan sendikanın yedek yönetim kurulu üyesinin 24. maddede öngörülen güvenceden yararlanıp yararlanamayacağı incelenmiş, yararlanamayacağı yönündeki Bölge Adliye Mahkemesi kararı neticesinde başvurucunun Anayasa’nın 51. maddesinde güvence altına alınan sendika hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir. Bu çerçevede çalışmamızda yöneticinin bağlı bulunduğu sendikanın işyerinde yetkili olmamasının güvenceden yararlanma bakımından sonuçları tartışılmış, ayrıca yöneticinin yedek üye olmasının güvenceden yararlanmaya etkisi bulunup bulunmadığı değerlendirilmiştir.

Keywords

Amatör Yönetici , Sendikal Haklar , Yönetici Güvencesi

The Right of a Non-Professional Trade Union Official to Benefit from Legal Protection In Light Of The Constitutional Court's “Yakup Tekı̇n” Decision

Abstract

Within the scope of Law numbered 6356, a non-professional trade union official refers to a member of a trade union’s executive board who carries out their duties while continuing to work at their workplace. Under Article 24/V of the Law, non-professional officials are entitled to the same legal protection as workplace union representatives. This study examines the legal guarantee of non-professional trade union officials, with specific reference to the individual application of Yakup Tekin (No. 2019/19836) before the Constitutional Court. In this decision, the Court addressed whether an alternate member of the executive board of a union lacking representative authority at the workplace could benefit from the protection stipulated under Article 24. Following the decision of the Regional Court of Appeal, which held that the applicant was not entitled to such protection, the Constitutional Court passed judgment on a breach of the applicant’s right to organize unions as guaranteed by Article 51 of the Constitution. In this context, the study analyzes the implications of a union’s lack of representative authority at the workplace on the applicability of legal protection. Besides, this study evaluates whether the executive’s status as an alternate board member has any bearing on entitlement to such protection.

Keywords

Non-Professional Trade Union Officials , Trade Union Rights , Legal Protection of Trade Union Officials

References

• Aktay, N.A./Özdemir Ertürk, O. (2024) Toplu İş Hukuku, 4. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Akyiğit, E. (2012) “Yeni Kanun’da Sendika Yöneticiliğinin Güvencesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 9(36), 3-35.
• Akyiğit, E. (2024) Toplu İş Hukuku, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Astarlı, M. (2013) “6356 Sayılı Yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun Sendikal Güvenceler Konusunda Getirdiği Değişiklikler ve Hukuki Sonuçları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1-2), 141-183.
• Baskan, Ş.E. (2013) “6356 Sayılı Kanun Hükümleri Çerçevesinde Sendika Yöneticiliğinin Güvencesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Polat Soyer’e Armağan, 15(Özel Sayı), 709-730.
• Bozkurt Gümrükçüoğlu, Y. (2017) “İşyeri Sendika Temsilcisinin Güvencesi (Karar İncelemesi)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1, 107-133.
• Bozkurt Gümrükçüoğlu, Y. (2023) “Toplu İş İlişkileri”, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri’nin İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2021, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Centel, T. (2014) “6356 Sayılı Yasa Karşısında İşyeri Sendika Temsilciliği”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 31, 7-22.
• Centel, T. (2017) “Sendika Yöneticisinin Güvencesi”, Prof. Dr. Turhan Esener 2. İş Hukuku Uluslararası Kongresi, Ankara: Seçkin Yayınevi, 165-180.
• Çelebi, D. (2016) “İşyeri Sendika Temsilcisi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Prof. Dr. Fevzi Demir’e Armağan, Özel Sayı, 395-426.
• Çelik, N./Caniklioğlu, N./Canbolat, T./Özkaraca, E. (2023) İş Hukuku Dersleri, 36. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Ekmekçi, Ö./Gemalmaz, B./Aslan, V./Yılmaz, H.H. (2022) Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurunun Temel Esasları ve İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Kararlar, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Ekmekçi, Ö./Yiğit, E. (2025) Toplu İş Hukuku Dersleri, 7. Baskı, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Eyrenci Ö./Taşkent, S./Ulucan, D./Baskan, E. (2024) İş Hukuku, 11. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Göktaş, S./Yılmaz, G. (2024) 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Şerhi, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Hafızoğlu, E.S. (2015) Sendika Yöneticileri ve Güvenceleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Kayırgan, H. (2021) “İşyeri Sendika Temsilcilerinin İşe İade Davasını Kazanması Sonucu Doğacak Haklar”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(2), 579-602.
• Keser, H. (2009) “İşyeri Sendika Temsilciliği Güvencesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 15, 129-152.
• Narmanlıoğlu, Ü. (2014) “Sendika Yöneticisinin Güvencesinin Anlamı ve Kapsamı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1, 11-27.
• Narmanlıoğlu, Ü. (2016) İş Hukuku II – Toplu İş İlişkileri, 3. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Okur, Z. (2021) “Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtay’ın 2018 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2018, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Öktem Songu, S. (2020) Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarında “Sendika Hakkı”, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Özkaraca, E. (2013) “6356 Sayılı Kanunda Sendikal Güvenceler”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 3, 173-215.
• Özkaraca, E. (2014) “Sendika Yöneticileri ile İşyeri Sendika Temsilcilerinin Güvencesi ve Uygulama Sorunları”, İş Hukukunda Güncel Sorunlar 4, Ankara: Seçkin Yayınevi, 167-199.
• Özkaraca, E. (2019a) “6356 Sayılı Kanun m. 24 Anlamında Amatör Yönetici Kavramı”, Prof. Dr. Savaş Taşkent’e Armağan, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 753-779.
• Özkaraca, E. (2019b) “Güncel Gelişmeler Işığında Sendikal Güvenceler ve Uygulama Sorunları”, Türk Hukukunda Sendikal Haklar Sempozyumu, Ankara, 35-60.
• Özkaraca, E. (2023) “Amatör Sendika Yöneticisinin Güvencesi (Karar İncelemesi)”, Tekstil İşveren Dergisi, 156, 2-7.
• Sur, M. (2017) “İşyeri Sendika Temsilcisinin Güvencesi”, Prof. Dr. Turhan Esener 2. İş Hukuku Uluslararası Kongresi, Ankara: Seçkin Yayınevi, 181-199.
• Sur, M. (2025) İş Hukuku Toplu İlişkiler, 12. Baskı, Ankara: Turhan Yayınevi.
• Şahlanan, F. (2013a) “Sendika Yöneticilerinin Güvencesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Polat Soyer’e Armağan, 15(Özel Sayı), 331-339.
• Şahlanan, F. (2013b) “İşyeri Sendika Temsilcisinin Güvencesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 29, 145-149.
• Şahlanan, F. (2020) Toplu İş Hukuku, İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Tuncay A.C./Savaş Kutsal, F.B./Bozkurt Gümrükçüoğlu, Y. (2023) Toplu İş Hukuku, 8. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yürekli, S. (2004) İşyeri Sendika Temsilciliği ve Güvencesi, İstanbul: Beta Yayınevi.