Master of Imaginative Thinking (By the Example of S. Eraliev, Bekturush Salgamani)

Year 2022, Volume: 1 Issue: 1, 165 - 182, 25.05.2022

İsaeva Sayrabübü Nurkasımovna

Abstract

In this article, the creative thinking ability and the originality of their poetic mastery in the poems of the Kyrgyz folk poet S. Eraliev, who was known as a classic in his lifetime, and Bekturuş Salgamani, one of our most talented and skillful poets of the independence period, were examined in terms of literature.
Although the creative potentials of these two poets are different in Kyrgyz poetry, the originality of their poems, the nature of their poems, their unique artistry, their unique imagination, which brings them together, are clearly seen in many poems of our two poets.
The common points and features of these two poets refer to the fact that they have succeeded in giving everything a new look and presenting it in a unique way.
The first part of the article is the love poems that describe S. Eraliev as a lyricist and philosopher, a great artist, a master of creative thinking, by combining them with nature in his works such as “Cerge sıyınuu”, “Tan Ataarda”, “O Nature”. analyzed.
In the second part of the article, as mentioned above, one of the most talented poets of modern Kyrgyz poetry, B. Salgamani's “Koşunam maşina alganda”, “Donkey”, “Kıştak”, “Jazz menen turam Öbüşüp”, “Et-yud”, “Golden arman” in examples from works such as.

Keywords

poetry, song, creator(figurative), artist, nature

OBRAZDUU OY JÜGÜRTÜÜNÜN ÇEBERİ (S.ERALİEVDİN, B. SALGA-MANİNİN MİSALINDA)

Abstract

Bul makalada Kırgız el akını, közü tirüü kezinde ele klassik ka-tarı el arasında taanımal bolgon akınıbız S.Eraliev menen egemendüülük mezgilinde çıgarmaçılıgı bışıp cetilip, talanttuu, çeber akın katarı öz-göçölönüp taanılgan akındarıbızdın biri Bekturuş Salgamanin poeqziya-sındagı obrazduu oy cügürtüüdögü çeksizdigi, alardın akındık çeberçili-gindegi özünçölüktörü adabiy analizge alınat.
Bul eki akındın çıgarmaçılık darameti, kırgız poeqziyasında al-gan ordu eki başka bolso da, eköönü cakındattırıp turgan nerse ırlarında-gı tabiyat menen aykalıştıra cazgan özgöçö sürötkerligi, obrazduu oy cü-gürtüüsündögü özgöçö tabılgaluulugu türdüü münözgö eeq ekendigin eki akındın köptögön poeqtikalık tuundularınan açık baykalgandıgı misal-dardın negizinde taldanat. Bul eki akın körünüştördün, nerselerdin baarı-na kayradan canqı tür-tüspöl, canqı ün berip, eç kimge okşobogon ıkma-ga sala alışkanın, eki akındın çıgarmalarındagı calpılıktar cana özgöçö-lüktörü cönündö söz bolot.
Makalanın birinçi bölügündö S.Eraliev lirik cana filosof, aşkere sürötker, obrazduu oy cügürtüünün çeberi ekendigine basım casalıp, «Jerge sıyınuu», «Tanq ataarda», «O, tabiyat» sıyaktuu ırları menen katar tabiyat menen aykalıştıra süröttögön süyüü lirikaları taldandı.
Makalanın ekinçi bölügündö cogoruda aytılganday, azırkı kırgız poeqziyasındagı talattuu akındardın biri B.Salgamaninin «Koşunam ma-şina alganda», «Eşek», «Kıştak», «Jaz menen turam öbüşüp», «Etyud», «Altın arman» sıyaktuu çıgarmalarının misalında anın realist, filosof ca-na sürötkerlik çeberçiligin açıp körsöttük.

Keywords

poeqziya, ır, obrazduu, sürötker, tabiyat

Yaratıcı Düşünme Ustası (S. Eraliev, Bekturuş Salgamani Örneği)

Abstract

Bu makalede, yaşadığı dönemde bir klasik olarak tanınan Kırgız halk şairi S. Eralıev ile bağımsızlık döneminin en yetenekli ve maharetli şairlerimizden biri Bekturuş Salgamani’nin şiirlerindeki yaratıcı düşünce yeteneği ve onların şairlik ustalığının özgünlükleri edebi yönden incelenmiştir.
Bu iki şairin yaratıcı potansiyelleri Kırgız şiirindeki yeri farklı olsa da onları bir araya getiren, şiirlerinin özgünlüğü, şiirlerinin doğası, eşsiz sanatçılıkları benzersiz hayal gücü düşüncelerine sahip olmaları iki şairimizin birçok şiirlerinde net görüldüğü için örnekler üzerinde tahlil yapılacaktır.
Bu iki şairin ortak noktaları ve özellikleri, her şeye yeni bir görünüm kazandırmayı ve benzersiz bir şekilde ortaya koymayı başardığından bahsetmektedir.
Makalenin ilk bölümü, S. Eraliev’in bir söz yazarı ve filozof, büyük bir sanatçı, yaratıcı düşünce ustası olduğunu vurgulayarak “Cerge sıyınuu”, “Tan ataarda”, “O tabiyat” gibi eserlerinde doğayla birleştirerek tasvir eden aşk şiirleri tahlil edildi.
Makalenin ikinci bölümünde ise yukarıda da bahsedildiği gibi modern Kırgız şiirinin en yetenekli şairlerinden B. Salgamani’nin “Koşunam maşina alganda”, “Eşek’’, “Kıştak’’, “Caz menen turam öbüşüp ”, “Etyud”, “Altın arman”, gibi eserlerden örneklerde ortaya koyduk.

Keywords

şiir, şarkı, yaratıcı(figüratif), sanatçı, doğa

References

• Mecelaytis, Eduardas (1984) Çto takoe poeqziya. //İzvestiya, Moskva.
• Dautov, Kadırkul (2018) Nukura poeqziyanın talabınan. –Kitepte: Klassikalık izildöölör, Bişkek.
• Ukaev, Kımbatbek (2018) Ak Möördün armanı. –Kitepte: Klassikalık izildöölör, Bişkek.
• Eraliev, Süyünbay (2002) Keziktinq küülör eeqsi Poeqziya. Irlar cana poeqmalar, Bişkek.
• Eraliev, Süyünbay (1991) Tandalmalar. Irlar cana poeqmalardın eki tomdugu.2-tom, Bişkek.
• Jigitov, Süyünbay (2018) Nukura akın. –Kitepte: Klassikalık izildöölör, Bişkek.
• Nuruşev, Esenbay (2020) Özünçölükkö cana özgöçölükkö umtulgan akın. // Ala – Too, Bişkek.
• Taştanaliev, Bolotbek (2019) Bekturuş Salgamani: “Suuga cazılgan ırı” //Kırgız Tuusu, Bişkek.
• Bakirov, Karbalas (2018) “Suuga cazılgan ır” (ce Bekturuş Salgamaninin çıgar-maçılıgı tuuraluu)// Nookat tanqı, Oş.
• Bekturuş Salgamani (2018) Suuga cazılgan ır, Bişkek.
• Nuruşev, Esentur (2018) “Bekturuş – sineqstetik akın” //Nookat tanq, Oş.