In search of non-Muslim religious buildings in Foça

Year 2024, Volume: 5 Issue: 2, 75 - 83, 17.12.2024

Burcu Taşcı

https://doi.org/10.58598/cuhes.1484494

Abstract

This paper aims to trace the non-Muslim religious buildings of Foça (Eski Foça), which were partially and/or completely destroyed after the Compulsory Population Exchange in 1923. Foça, as a multi-layered and multi-cultural city, overlaps the archaeological remains of ancient Phokaia and reflects the architectural heritage of the Ottoman period as its top historical layer. Examples of Ottoman civil architecture are today's most evident physical elements of cultural heritage. Besides, the Ottoman period has non-existent buildings, including non-Muslim religious buildings. Foça was inhabited by the Greek-Orthodox community, and for that reason, it belongs to traces of Greek-Orthodox churches dated to the 18th and 19th centuries. In this study, spatial traces of ten churches were examined by written sources, historical maps and drawings, old photographs, and field studies. Revealing the traces of churches is essential in terms of showing the changes in the urban development of Foça and reflecting its historical accumulation.

Keywords

Cultural Heritage, Church, Greek, Orthodox, Foçateyn

References

• 1. Özyiğit, Ö. (2012). Phokaia'da son dönem kazıları. Çilingiroğlu, A., Mercangöz, Z., Polat, G. (eds.), Ege Üniversitesi arkeoloji kazıları, 295-307. İzmir: Arkadaş Matbaacılık.
• 2. Taşcı, B. & Levi, E. A. (2016). Kent içi arkeolojik alanlarda kalıntıların sunumuna ilişkin yaklaşımlar: Foça örneği. İdealkent, 7(19), 588-627.
• 3. Arıkan, Z. (1998). 16. yüzyılda Foça. Foça Üzerine Yazılar. 4-13. İzmir: Foça Belediyesi.
• 4. Hamilton, W. J. (1842). Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia: with some account of their antiquities and geology, Volume I. London: J. Murray.
• 5. Serçe, E. (1998). Aydın Vilayeti salname ve istatistiklerinde Foçateyn Kazası. Foça Üzerine Yazılar. 13-25. İzmir: Foça Belediyesi.
• 6. Serçe, E. (1998). İzmir ve çevresi resmi, özel binalar istatistiği 1918. İzmir: Akademi Kitabevi.
• 7. Baykara, T. (1980). 19. yüzyılda Urla Yarımadası’nda nüfus hareketleri. Okyar, O., İnalcık, H. (eds), Türkiye'nin sosyal ve ekonomi tarihi (1071-1920), 279-286. Ankara, Türkiye.
• 8. Berber, E. (1997). Mütareke ve Yunan işgali döneminde Foça kazası, Geçmişten Günümüze Foça Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 33-46, İzmir: Foça Belediyesi-Ege Üniversitesi.
• 9. Adanır, F. (1997). 19. Yüzyıl ortalarında Foça Kasabası’nda kazanç ve vergi, Geçmişten Günümüze Foça Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 5-14, İzmir: Foça Belediyesi-Ege Üniversitesi.
• 10. Karpat, K. H. (1985). Ottoman population, 1830-1914: demographic and social characteristic, Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN: 0299091600.
• 11. Erol, E. (2013). Organised chaos as diplomatic ruse and demographic weapon. The expulsion of the Ottoman Greeks (Rum) from Foça, 1914. TSEG - The Low Countries Journal of Social and Economic History, 10(4), 66–96. https://doi.org/10.18352/tseg.239
• 12. Arı, K. (2016). Suyun iki yanı: Mübadele (Yazılar), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. ISBN: 9789753333344.
• 13. Sartiaux, F. (2008). Phocée 1913-1920 Le Témoignage de Félix Sartiaux. Yiakoumis, H. (eds), Paris: Kallimage Editions.
• 14. Pekak, S. (1997). 18.-19. Yüzyıllarda Anadolu’da yaşayan gayrimüslimlerin imar faaliyetleri ve Foça’daki Post-Bizans kiliseleri, Geçmişten Günümüze Foça Uluslararası Sempozyum Bildirileri, 75-90, İzmir: Foça Belediyesi-Ege Üniversitesi.
• 15. Erol, A. Ö. (2003). Ege Bölgesi Rum Ortodoks kiliseleri. Master’s Thesis, Ege University, Institute of Social Science, İzmir.
• 16. Alemdar, S. (2012). Osmanlı Devleti'nde kiliselerin tamir ve inşası: 1839-1856. Doctoral Thesis, Süleyman Demirel University, Institute of Social Science, Isparta.
• 17. İlter, F. (1991). Doğaya bırakılmış bir Akdeniz yerleşkesi: Kaya köy (Levisi) ve kiliseleri. Belleten, 5 (213), 473-482.
• 18. Tay, E. (2022). Tanzimat sonrasi Antalya Sancağı’nda kilise inşaları. Erciyes Akademi, 36(2), 781-809.
• 19. Convention concerning the Exchange of Greek and Turkish Populations and Protocol (1925). signed at Lausanne, January 30, 1923’. In League of Nations-Treaty Series. Geneva.
• 20. Eser, Ü. (2020). ‘Of the Relics that We Estimated to Have No Worth’ (Bizce Hiçbir Kıymeti Olmadığı Anlaşılan Eşyanın): Disputes over a Church Property in the Early Republican Period, 1922–1945. Diyâr, 1. Jg., 2, 268–288.
• 21. TBMM. (1959). Zabıt Cerideleri (ZC.), Devre: 1, Cilt: 19, İçtima Senesi: 3, 31. İçtima 20 Nisan 1338 [20 April 1922]. Ankara: TBMM Matbaası.
• 22. Yaşdağ, M. (2018). Bitmeyen ‘ötekilik’: Sazlica Köyü mübadil mirasina dair tespitler/öneriler. Art-Sanat Dergisi, 9, 263-292.
• 23. Horbou, N. A. (1988). Küçük Asya'daki Eski Foça. Thessaloniki, Greece.
• 24. Centre of Asia Minor Studies (1964). İliadis Vasilios Yazması “Yeni Foça”. 2.
• 25. Archive of Foça National Education Directorate (2024).
• 26. Karaca, S. (2023). Foça’nın Dedeleri, http://www.focafoca.com/default.asp?sayfa=008&id=12810