Sinemada Oksimoron

Year 2025, Issue: 8, 49 - 69, 23.04.2025

Ebru Yaylaçiçeği , Arya Dilek Erenoğlu Ataizi

https://doi.org/10.62425/culture.1655026

Abstract

Okuyucu, dinleyici veya izleyicide şaşkınlık uyandırması beklenen oksimoron birbiriyle çelişen kavramları birbirine bağlayan bir terimdir. Bu dil kullanımı, neşeli kötümser, modern klasik, orijinal kopya gibi keskin çelişki özelliğini bir arada taşıyan sanatlı bir söyleyiş biçimidir.
Oksimoron, sanatta ve gerçek hayatın içerisinde kullanım alanı bulan bir zihin oyunudur. Mantıksal düzlemde birbiriyle uyumsuz ve çelişki içerisinde olan kavramlar bir arada kullanılarak yeni bir anlam, oksimoron, oluşturur. Oksimoron sadece yazın alanında değil basın, politika, reklamcılık, resim, sinema gibi alanlarda da kullanılmaktadır. Dilde, genellikle tamlama şeklinde oluşturulan oksimoronun görsel ve tematik türleri de vardır. Görsel oksimoron sinemadaki kullanımı ile birlikte diğer türleri de içine alır. Bu çalışma, sinemada oksimoron kullanımını, bu zamana kadar yapılmış sınıflandırmaları dikkate alarak oluşturduğumuz tasnife göre inceleyerek sinemada kullanılan oksimoron örnekleri verilecektir.

Keywords

oksimoron , tezat , birleşik çelişki , sinema , dil

Oxymoron in Cinema

Abstract

Oxymoron (composite contradiction), which is expected to evoke surprise in the reader, listener, or viewer, is a term that connects contradictory concepts. This linguistic device manifests as an artistic expression that simultaneously embodies sharp contradictions, as seen in phrases such as "cheerful pessimist," "modern classic," and "original copy."

Oxymoron functions as a cognitive play in both art and real life, combining logically incompatible and contradictory concepts to create new meanings. It is employed not only in written language but also in fields such as journalism, politics, advertising, painting, and cinema. While oxymorons in language are often structured as phrases, they also have visual and thematic variations. The use of oxymorons in cinema encompasses these different types.

This study examines how filmmakers employ oxymorons in films, based on existing classifications and our proposed categorization. Additionally, examples of oxymoron usage in cinema will be provided.

Keywords

oxymoron , contrast , composite contradiction , cinema , langeage

References

• 20th Century Fox; Lightstorm Entertainment. (1994). True Lies “Gerçek Yalanlar”. [Film Afişi]. https://www.themoviedb.org/movie/36955-true-lies/images/posters?language=tr-TR [Erişim Tarihi: 09.03.2025]
• Acar Film Prodüksiyon. (1975). Sevimli Frankeştayn. [Film Afişi]. https://www.themoviedb.org/movie/3410-sevimli-frankestayn?language=tr-TR [Erişim Tarihi: 09.03.2025]
• Akar Film; Pan Film. (1962). Cehenneme Çevrilen Cennet. [Film Afişi]. https://www.imdb.com/title/tt0380258/?ref_=nv_sr_srsg_0_tt_1_nm_0_in_0_q_cehenneme%2520%25C3%25A7evrilen%2520cennet
• Ayıklık Çalışmaları; Vayka Film. (2023). Ölüler İçin Yaşam Kılavuzu. [Film Afişi]. https://www.imdb.com/title/tt19783672/ref_=nv_sr_srsg_0_tt_2_nm_0_in_0_q_%25C3%25B6l%25C3%25BCler%2520i%25C3%25A7in%2520ya%25C5%259Fa
• Beyoğlu Film. (1986). Fakir Milyoner. [Film Afişi]. https://www.themoviedb.org/movie/1408360-fakir-milyoner?language=tr-TR [Erişim Tarihi: 09.03.2025]
• BKM. (2005). Tek Kişilik Dev Kadro. [Film Afişi]. https://www.themoviedb.org/movie/80982-ata-demirer-tek-kisilik-dev-kadro?language=tr-TR [Erişim Tarihi: 09.03.2025]
• BKM. (2017). Acı Tatlı Ekşi. [Film Afişi]. https://www.imdb.com/title/tt7535964/?ref_=nv_sr_srsg_0_tt_3_nm_0_in_0_q_ac%25C4%25B1%2520tatl%25C4%25B1%2520ek
• Burton, T. (2003). Big Fish “Büyük Balık”. [Film]. Columbia Pictures; Sony Pictures Entertainment. https://tr.pinterest.com/pin/679410293822812834/ [Erişim Tarihi: 09.03.2025]
• Çağlayan, A. (2019). İkinci Yeni Şiirinde Örneklerle Oksimoronun Yapısal ve Anlambilimsel Özellikleri. [Yüksek lisans tezi Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Dart Duvar. (2022). Birlikte Yalnız. [Film Afişi]. https://www.imdb.com/title/tt20518296/?ref_=nv_sr_srsg_0_tt_1_nm_0_in_0_q_birlikte%2520yaln%25C4%25B1z
• Demir Film. (1968). Baharda Solan Çiçek. [Film Afişi]. https://www.themoviedb.org/movie/1314497-baharda-solan-cicek?language=tr-TR [Erişim Tarihi: 09.03.2025]