SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM YÖNETİMİ AÇISINDAN ÖZEL İLGİ TURİZMİNİN YERİ VE ÖNEMİ

Yıl 2016, Sayı: 1, 161 - 182, 01.04.2016

Zeki Akıncı Murad Alpaslan Kasalak

Öz

Grupların ve bireylerin özel ilgileri için özelleştirilmiş özel ilgi turizmi, insanın doğayla birlikte olmasıyla mümkün olabilmektedir. Sürdürülebilir turizminin amacı insanın doğal çevre üzerindeki etkisini en aza indirgemekten ziyade, doğal çevrenin insan üzerindeki etkisini en üst noktaya çıkarmaktır. Bu bağlamda, sürdürülebilir turizm kapsamında özel ilgi turizmi, genel ilgi turizmi anlayışına sahip kitle turizminin rakibi değil, kitle turizminin topluma ve çevreye karşı olumsuz etkilerini minimize etmeyi öngören turizmin bir alternatif ve tamamlayıcı şeklidir. Deniz, kum ve güneş üçgeninde sınırlı bir zaman diliminde oluşan çok sayıda katılım nedeniyle doğal çevrenin taşıma kapasitesini zorlayan, kaynakların azalmasına ve niteliklerinin bozulmasına neden olan kitle turizmi anlayışına karşı turizmde sürdürülebilirlik açısından özel ilgi turizmi büyük bir önem taşımaktadır. Yapılan bu teorik çalışmada özel ilgi turizminin, koruyarak kullanma ve kullanarak koruma anlayışına sahip sürdürülebilir turizm açısından kavramsallaştırılması, makro ve mikro düzeyde yeri ve önemi, ayrıca Türkiye’nin özel ilgi turizmindeki güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Sürdürülebilirlik, Özel İlgi Turizmi

The Place and Importance of Special Interest Tourism in Terms of Sustainable Tourism Management

Öz

Special interest tourism customized to the private interests of groups and individuals can be possible, if human is together with nature. Sustainable tourism aims to bring the im‐pact of the natural environment on human to the highest point rather than minimizing the impact of human on the natural environment. In this context, with within the scope of sustainable tourism special interest tourism isn't the opponent of mass tourism which has got the concept of general interest tourism, is on the contrary an alternative and complement form of tourism to purpose minimizing the negative effects of mass tourism to the community and environment. Special interest tourism in terms of sustainability in tourism is of paramount importance against the mass tourism approach which causes the deterioration of quality and reduction of resources and forces the carrying capacity of the natural environment in the limited time period due to the numerous participation occurs in the triangle of sea, sand and sun. In this theoretical, conceptualization of spe‐cial interest tourism in terms of sustainable tourism has approach using preservation and preserving use, the place and importance in macro and micro level and also strengths and weaknesses, opportunities and threats of Turkey's special interest tourism are discussed.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Sustainability, Special Interest Tourism

Kaynakça

• Akıncı, Z. ve Yüzbaşıoğlu, N. (2015). “Türkiye, Dünya Turizm Sektörü İçeirisnde Bir Belirleyici mi, Yoksa Bir Taşıyıcı mı?”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, Cilt:52, Sayı:609, ss.45-62.
• Brothern,B. ve Himmetoğlu, B. (1997). “Beyond Destination-Special Interest Tourism, Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 12 (1), pp. 6-22.
• Can, M.D. (2008). Sürdürülebilir Turizm Ve Turizm Çeşitliliği Kapsamında Kültür Ve Turizm Koruma Ve Gelişim Bölgeleri: Mersin-Tarsus Örneği, Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlılığı, Araştırma ve Eğitim genel Müdürlüğü, Ankaraç
• Çakılcıoğlu, M. (1996). “ Sürdürülebilir Turizme Yönelik Bir Yöntem Önerisi”, Doğu Karadeniz/ Trabzon İli Özelinde Bir İrdeleme”, Doktora Tezi, İstanbul:Mimar Sinan Üniversitesi.
• Çıracı, H., Turgut, S. ve Kerimoğlu, E. (2008). “ Sürdürülebilir Turizm Gelişimi için Bir Yönetim Modeli Önerisi: Frig Vadisi Örneği, İtüdergisi/a, mimarlık, planlama, tasarım, Cilt:7, Sayı:2, 89-102.
• Çubuk, M. (1996). “Sürdürülebilir Turizm; Turizm Planlamasına Ekolojik Yaklaşım”, 19.Dünya Şehircilik Günü Kollokyumu, İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi.
• Dinçer, İ. (1996). “Sürdürülebilir Turizmin Hayata Geçirilmesi İçin Aktive Olması Gere- ken Dinamikler ve İşlevleri-Model Çalışması”, Sürdürülebilir Turizm; Turizm Plan- lamasına Ekolojik Yaklaşım, 19.Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
• Hacıoğlu, N. ve Avcıkurt, C. (2011). “Turistik Ürün Çeşitlendirmesi”, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Hall, C. M. ve Weıler, B. (1992). “What's Special About Special Interest Tourism ?”, Spe- cial Interest Tourism (ss. 1-14). London: Belhaven Press.
• Himmetoğlu, B. ve Brotherton, B. (1994). “ Özel İlgi Turizmine Ampirik Yaklaşım”, I.Turizm Sempozyumu, 17-18 Kasım, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir
• Karaman, A. (1996). “Sürdürülebilir Turizm Planlaması İçin Ekolojik Bir Çerçeve”, Sürdürülebilir Turizm; Turizm Planlamasına Ekolojik Yaklaşım, 19.Dünya Şehir- cilik Günü Kolokyumu, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul.
• Kozak, M. A. ve Bahçe, S. (2009), Özel İlgi Turizmi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Küçükaslan, Nazife. (2007), Özel İlgi Turizmi, Bursa: Ekin Yayınevi.
• OECD (2005). “Measuring Sustainable Development”, Statistics Brief, September, Statis- tics Directorate, No:10, Paris, France.
• Özyol, A. (2013). Sürdürülebilir Yeşil Kalkınma ve Kadın. Fe Dergi, 5(2), 134-138. Read, S.E. (1980). “A Prime Force in the Expension of Tourism in the Next Decade: Spe- cial Interest Travel Tourism”, Marketing and Management Issues, G.W. University, washinton D.C. ss:195.
• Prosser, G. (2001). Regional tourism. In N. Douglas, N. Douglas, & R. Derrett (Eds.), Special interest tourism (pp. 86–112). Brisbane: Wiley.
• Ruyss, H., ve Wei, S. (2001). Senior tourism. In N. Douglas, N. Douglas, & R. Derrett (Eds.), Special interest tourism (pp. 407–431). Brisbane: Wiley.
• Schofield, P. (2001). Urban tourism and small business. In N. Douglas, N. Douglas, & R. Derret (Eds.), Special interest tourism (pp. 432–450). Brisbane: Wiley.
• Sorenson, L. (1993). “The Special Interest Travel Market”, The Cornell H.R.A. Quarter- ley,34, pp.24-30.
• WTO (1995). The Role of Recreation Management in the Development of Holidays and Special Interest Tourism and Consequent Enrichment of Holiday Experience, Ma- drid.
• TÜSİAD (2012). “Sürdürülebilir Turizm” Raporu, Yayın No:TÜSİAD-T/2012-09/531, İstanbul.
• Tanrısevdi, A. ve Çavuş, Ş. (2003), “Özel ilgi Turizmi ve Özel İlgi Turizmi Kapsamında Kuşadası ve Çevresinde Varolan Potansiyel Kaynaklar Üzerine Kuramsal Bir İnceleme”, Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, Sayı:14, No:1, (s. 9-21), Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık.
• Timur, S. ve Getz, D, (2002). Applying stakeholdertheory to the implementation of sustainable urban
• tourism, Karl Wober ed, City Tourism 2002, Springer Economics, 194-210.
• Uluçeçen, T.H. (2011). “Özel İlgi Turizmi: Kapsamı, Çeşitleri ve Türkiye’de Uygulanabil- irliği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Yıldız, Ö. E. (2009), “Türkiye’de Şarap Turizmi: Çeşme Örneğinde Ürün Geliştirme Modeli”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.