Sürdürülebilir Kalkınma İçin Turizm Olanaklarının Geliştirilmesi: Kuşadası Örneği

Yıl 2024, Cilt: 33 Sayı: 2, 135 - 161, 26.04.2024

Alım Selin Mutdoğan , M. Kemal Öktem

Öz

Sürdürülebilir kalkınma kendi kendine yetebilen, ekonomik anlamda kalkınmış, kaynaklarını koruyan ve halkının refahını sağlamış şehirler yaratmak için kullanılmaktadır. Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için özellikle gelişmekte olan ülkeler çeşitli uygulamalar geliştirerek doğal kaynaklarını korumakta, ulusal politikalara ve planlarına sürdürülebilirlik ilkelerini dahil etmektedir. Kalkınma modeli olarak sürdürülebilir turizmi amaç edinen bölgelerde hem turizme yeni bir bakış açısıyla bakılmakta hem de sürdürülebilir kalkınma hedefleri uygulanmaktadır. Sürdürülebilir turizm; çevre kaynaklarının korunması, ekonomik gelişme ve yerel halkın sosyal fayda elde etmesiyle oluşan bir sistemdir ve bu sistem, sürdürülebilir turizm politikaları ile birlikte günümüzde elde edilen faydanın gelecekte de devam etmesini sağlayabilmektedir. Bu bakış açısıyla Kuşadası’nın turizm potansiyeli incelenmektedir. Kuşadası özellikle çevresindeki arkeolojik alanları, limanına çok sayıda uluslararası kruvaziyer gemisinin gelmesiyle ve büyük bir milli parka sahip olmasıyla sürdürülebilir turizmi için önemli girdilere sahiptir. Bunun yanında şehir içinde varolan tarihi kentsel dokuya sahip mahalleler ve tarihi yapılar da Kuşadası’na artı değer katmaktadır. Fakat sahil şeridindeki birçok yerleşim gibi yaz-kış nüfus farkı ve 2. evlerin senenin çoğu zamanında kapalı olması, kentsel yaşamı ve yönetimi olumsuz etkilemektedir. Bu özelliklerinin yönetilmesi ve Kuşadası’na çevresel, sosyal ve ekonomik fayda sağlayacak yaklaşımların gerçekleştirilmesi için bazı eylem planları paylaşılmaktadır. Bu eylem planlarının başında Kuşadası Kent – Çevre Çalıştayları gelmektedir. Kademeli olarak yapılan çalıştaylarda sorunlar ortaya konduktan sonra farklı bakış açılarından uzman kişilerle kısa-orta ve uzun vadeli Kuşadası’nda sürdürülebilir turizm için ele alınması gereken konular saptanabilir ve çözüm yolları ortaya konabilir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir turizm, Kuşadası

Kaynakça

• Akpınar, İ.C. ve K. Öktem. (2021). “Kırsal Kalkınma Yönetimi: Süreklilik ve Kadın Muhtar Desteği”, Mahalle Odaklı Katılım 5.0, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara
• Akpınar, İ.C., Öktem, K. ve H. Küçük. (2021). “Bra Ve Vize1 Yavaş Şehirlerinin Melbourne ilkeleri Bağlamında Karşılaştırılması”, Yönetim Bilimleri Dergisi /Journal of Administrative Sciences Cilt/Volume 18, Sayı/No: 36, Mart 2020: 275-307. DOI: https://doi.org/10.35408/comuybd.567952. Alkan, C. (2015). Sürdürülebilir Turizm: Alaçatı Destinasyonuna Yönelik Bir Uygulama . Yaşar Üniversitesi E-Dergisi , 10 (40) , 6692-6710. https://dergipark.org.tr/en/pub/jyasar/issue/19155/203458
• Baker, M. J. ve E. Cameron, (2008). ‘Critical Success Factors in Destination Marketing’, Tourism and Hospitality Research, 8(2), 79-97.
• Barsbay, M. Ç. ve K. Öktem. (2020). Yerel Yönetimlerin Kamu Sağlığına Katkısı. (1. Bölüm) Yerel Yönetimlerde Yenilikçi Yaklaşımlar, Orion Yayınları.
• Barsbay, M. Ç. ve K. Öktem. (2019). “Can we use waste generation as a smart indicator?”, Smart Cities Conference Bucharest-Romania, Aralık, 2019.
• Buhalis, D. (2000). ‘Marketing the Competitive Destination of the Future’, Tourism Management, 21(1), 97-116.
• Cape Town Declaration, https://responsibletourismpartnership.org/cape-town-declaration-on-responsible-tourism/ (10.05.2023)
• Cros, H. D., Bauer T., Lo C. Ve S, Rui. (2005). Cultural Heritage Assets in China as Sustainable Tourism Products: Case Studies of the Hutongs and the Huanghua Section of the Great Wall. Journal of Sustainable Tourism, Vol. 13, No. 2.
• Demir, C. ve A. Çevirgen. (2006). Turizm ve Çevre Yönetimi: Sürdürülebilir Gelişme Yaklaşımı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Denizcilik İstatistikleri, https://denizcilikistatistikleri.uab.gov.tr/kruvaziyer-istatistikleri-2021 (03.07.2023)
• Dilek Yarımadası http://www.dilekyarimadasi.com/doga-yuruyusu/ (25.05.2023)
• Duran, E. (2011). Turizm, Kültür ve Kimlik Iliskisi; Turizmde Toplumsal Ve Kültürel Kimligin Sürdürülebilirligi. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:10 Sayı:19 Bahar 2011 s.291-313 http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11467/603/M00429.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• İbiş, S. (2018). Sürdürülebilir Turizm Kapsamında Sındırgı ve Çevresinin Turizm Potansiyeli Üzerine Bir Araştırma, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt.2, Sayı.4, ss.26-40.
• Garda, B. ve M. Temizel (2016). ‘Sürdürülebilir Turizm Çeşitleri’. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi Sayı: 12, 83-103
• Gee, C. Y. (1997). International Tourism: A Global Perspective. World Tourism Organization, Spain.
• Göçoğlu, V., Kurt, İ.D. ve K. Öktem. (2022) “Investing in Children for Achieving Sustainable Development Goals in Turkey: Case of Eco-School Program”, SDGs in the European Region . Implementing the UN Sustainable Development Goals – Regional Perspectives, Springer, Cham, DOI: 10.1007/978-3-030-91261-1_15-1.
• Hardy, A.L.ve Beeton, R.J.S. (2009). ‘Sustainable Tourism or Maintainable Tourism: Managing Resources For More Than Average Outcomes’, Journal of Sustainable Tourism, 9 (3) ,168-192.
• Haroldgoodwin http://www.haroldgoodwin.info/resources/Explanatory%20Note.pdf (10.04.2023)
• Hunter, C. (2002). ‘Sustainable Toursim and The Touristic Ecological Footprint’, Environment and Sustainable Development, 4(1), 7-20.
• Kahraman, C. (2012). ‘Kuşadası’nda Arazi Kullanımı’. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi Sayı 22, Sayfa 27-44, İstanbul
• Kuşadası https://kusadasi.bel.tr/dilek-yarimadasi-buyuk-menderes-deltasi-milli-parki/ (10.05.2023)
• Kuşadası Ticaret Odası KUTO https://kuto.org.tr/ (05.07.2023)
• Mazilu, M. (2010). "Towards a model of an optimal-sustainable tourist destination” Proceedings of International Conference: Cultural, Urban and Tourism Heritage, 28-34.
• Mazilu, M. (2012), ‘Sustainable Tourism of Destination, Imperative Triangle Among: Competitiveness, Effective Management and Proper Financing’, Sustainable Development - Policy and Urban Development - Tourism, Life Science, Management and Environment, (ed: Chaouki Ghenai) IntechOpen
• Mbaiwa, J.E. (2005). The Problems and Prospects of Sustainable Tourism Development in the Okavango Delta, Bostwana. Journal of Sustainable Tourism, Vol. 13, No. 3. PP. 203-227.
• Mutdoğan, S. (2015). Cittaslow Movement as a Tool for Sustainable Communities in Turkey. Identity, Culture and the Politics of Community Development (Ed: Stacey-Ann Wilson) Cambridge Scholars Publishing,143-166
• Öktem, M. K. (2022). “Sürdürülebilir Kalkınma Yönetişimi”, Kamu Yönetiminde Katılım Üzerine Güncel Tartışmalar, Gazi Kitabevi
• Öktem, M. K. ve G. Kalyoncu. (2020). “Kültürel Miras ve Yerel Kalkınma”, Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi‐ Yıl: 2020, Sayı: 23 Sayfa: 213‐222.
• Öktem, K. ve A.S. Mutdoğan. (2020). Yeşil Kampüs: Kapsam | Uygulama | Yönetim, Hacettepe Üniversitesi. https://hacettepekitap.hacettepe.edu.tr/openaccess/126_Yesil-Kampus.pdf
• Pepper, D. (1999). ‘The Integration of Environmental Sustainability Considerations Into EU Development Policy: A Case Study of the Leader Initiative in the West of Ireland’. Journal of Environmental Planning & Management, Vol. 42, Issue: 2, March, pp. 167-187.
• Scharpf, H. (1998). ‘Sürdürülebilirlik Açısından Bölgesel ve Yerel Yönetimlerin Turizm Politikasındaki Görevleri. 21. Yüzyılda Sürdürülebilir Turizm Politikaları’, Editör, Semra ATABAY, Uluslararası Turizm Sempozyumu, 16-17 Aralık.
• Sithole, E. (2005). ‘Trans-boundary Environmental Actors: The Zambezi Society’s Compaign for Sustainable Tourism Development in the Zambezi Bioregion’. Journal of Sustainable Tourism, Vol. 13, No. 5. pp. 204-221.
• Tatoglu, E., Erdal, F., Ozgur, H. ve S. Azakli. (2002). “Resident attitudes toward tourism impact”, International Journal of Hospitality and Tourism Administration, Vol. 3 No. 3, pp. 79-100
• UNTWO 2002 https://www.unwto.org/ (10.04.2023)
• Üçer, N. (2011). ‘Tarihi Dokuların Sürdürülebilirliğinde Turizm Kaynaklı Değişimlerin Etkileri: Kuşadası Dağ ve Camii-Kebir Mahalleleri Örneği’. Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek, Mimarlık Bölümü Yüksek Lisans Tezi
• Visegradfund https://www.visegradfund.org/ (08.03.2023)
• Visitaydın https://visitaydin.com/listing-item/guzelcamli-milli-parki-2/ (12.05.2023)
• Yeniçağ Gazetesi https://www.yenicaggazetesi.com.tr/giden-geri-donmedi-kusadasinin-nufusu-patladi-304493h.htm (15.04.2023)
• Yılmaz, O. K. ve A. Toptaş. (2020). ‘Sürdürülebilir Çevre Yönetiminde Ekolojik Turizmin Yeri ve Belediyelerin Bu Alandaki Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma’. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 29, Sayı 3, Temmuz 2020, 51-73
• Yuksel, A. ve F. Yuksel. (2004). “Managing relations in a learning model for bringing destinations in need of assistance into contact with good practice”, Tourism Management, Vol. 26 No. 3, 667-679