Sürdürülebilir Gelecekte Yenilenebilir Enerjinin Rolü

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 1, 121 - 147, 24.01.2025

Ahsen Saçlı

Öz

Dünyadaki yaşamın sürdürülebilirliği söz konusu olunca çevresel değerler ve özellikle de enerji kaynakları gündeme gelmektedir. Dünya genelinde her alanda yaşanan değişimler, bilim ve teknolojide gerçekleştirilen olağanüstü ilerlemeler ve hızlı nüfus artışı beraberinde enerji ihtiyacında da büyük artışları getirmektedir. Bu çerçevede küresel enerji ihtiyacı önemli oranda fosil yakıtların tüketilmesi ile karşılanmakta, doğal olarak bu da çevre sorunlarının devasa boyutlara ulaşmasına neden olmaktadır. Enerji talebinin çok fazla artmış olması, enerji arzının boyutlarını ve enerji kaynakları ile tüm bunların sürdürülebilirliğini gündeme getirmektedir. Doğal olarak burada da yenilenebilir enerji kaynakları kadar bu kaynakların üretimi, taşınması, tüketimi ve sürdürülebilirliği önem kazanmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları olarak güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, biyogaz enerjisi, hidrojen enerjisi, deniz orijinli enerji kaynakları gibi birçok kaynak sayılabilir. Sonuçta bu kaynakların sürdürülebilirliği ya da sürdürülebilirliğini sağlayacak teknolojiler, kaynakların var olmaları kadar büyük önem arz etmektedir. Sürdürülebilirlik hem bugünün ihtiyaçlarını hem de gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılamak açısından önemli olduğu kadar, yaratılan ve yaratılacak olan çevre sorunlarının büyüklüğü açısından da önemlidir. Dolayısıyla bu kaynakların çeşitlendirilmesi, verimliliğinin artırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, dünyadaki yaşamın da sürdürülebilirliği açısından gerek ve yeter şarttır. Bu çalışmada yaşamın en önemli kısmını kapsayan, aynı zamanda yaşamın sürdürülebilirliğini sağlayacak olan enerji kaynaklarından söz edilecektir. Burada asıl üzerinde durulması gereken konunun enerjinin sürdürülebilirliği olması gerektiği vurgulanacaktır. Yenilenebilir enerji kaynakları ve bu kaynakların sürdürülebilirliğinden söz edilerek, enerji ve çevre kavramları arasındaki ilişki ile enerjinin sürdürülebilirliği üzerinde durulacaktır. Çalışmada bu konunun literatür kaynakları ile çeşitli uluslararası enerji kuruluşlarının verilerinden yararlanılarak açıklanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, Enerji, Sürdürlebilirlik, Yenilenebilir Enerji, Sürdürlebilir Enerji

Kaynakça

• Chapin, F.S., Torn, M.S.,Tateno, M. (1996). Principles of Ecosystem Sustainability. American Naturalist, 148(6), 1016-1037.
• COP 29 Bakü Konferansının Sonuçları. https://www.ecobuild.com.tr/post/cop29-bak%C3%BC-konferans%C4%B1-detayl%C4%B1-sonu%C3%A7-raporu (02.12.2024).
• Çevre Kanunu (1983), Resmî Gazete. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=2872&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5. (29.08.2024).
• Dünya Enerji Konseyi (WEC). https://dunyaenerji.org.tr/geri-donusum-biyoenerji-raporu/. (18.11.2024).
• Dünya Enerji Konseyi (WEC). https://dunyaenerji.org.tr/kuresel-yenilenebilir-ve-dusuk-karbonlu-gaz-raporu-ozeti/. (18.11.2024).
• Enerji Atlası (2024). https://www.enerjiatlasi.com/ulkelere-gore-gunes-enerjisi.html. (18.11.2024).
• Erol, M. (2024). “Rüzgâr Türbinleri, Rüzgârın En Sert Estiği Yerlere mi Kurulur?”. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, Yıl:57, Sayı: 681, 54.
• Yenilenebilir Enerji İstatistikleri, (2024). https://www.iea.org/data-and-statistics/data-sets, (13.07.2024).
• Jelly, N. (2023). Yenilenebilir Enerji Kısa Bir Giriş. (Çev. M. Arık). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Keleş, R. (2013). 100 Soruda Çevre, Çevre Sorunları ve Çevre Politikası. İzmir: Yakın Kitabevi.
• Keleş, R. ve Hamamcı, C. (1998). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koç, E., Kaya K. (2015). “Enerji Kaynakları–Yenilenebilir Enerji Durumu,” Mühendis ve Makina, Cilt 56, Sayı 668, 36-47. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1099827. (27.06.2024).
• Küresel Rüzgâr Enerjisi Konseyi (2024). https://gwec.net/global-wind-report-2024/ (28.11.2024).
• Küresel Rüzgâr Enerjisi İşgücü Raporu (2024). https://gwec.net/global-wind-workforce-outlook-2024-2028-report-released/ (28.11.2024).
• Peattie, K. (1999). Trappings Versus Substance in the Greening of Marketing Planing. Journal of Strategic Marketing, Volume 7, Issue 2, s.131-148.
• Sarıgül, T. (2024). “Yenilenebilir Enerjinin Depolanması Problemine Çevreci Çözüm: Termofotovoltaik Sistemler”. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, Yıl:57, Sayı: 681, 46-53.
• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (2024). https://www.kureselamaclar.org/ (22.11.2024).
• Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Erişilebilir Temiz Enerji (2024).
• https://www.kureselamaclar.org/amaclar/erisilebilir-ve-temiz-enerji/ (22.11.2024).
• Tekeli, İ. (2001). “Sürdürülebilirlik Kavramı üzerine İrdelemeler”. Cevat Geray’a Armağan. Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları:25.
• Uluslararası Enerji Ajansı (2024). https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2024. (18.11.2024).
• Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA). https://www.irena.org/Publications/2024/Nov/World-Energy-Transitions-Outlook-2024, (02.12.2024).
• Yenilenebilir Enerji (2024). https://www.eia.gov/energyexplained/renewable-sources/. (10.09.2024).
• Yenilenebilir Enerji Kaynakları (2024). https://www.eia.gov/energyexplained/renewable-sources/types-and-usage.php. (10.09.2024).
• Yılancı, A. (2010). Denizli’de Sürdürülebilir Enerji Uygulamaları. Pamukkale Üniversitesi, Enerji Araştırma ve Uygulama Merkezi. www.solar-bazaar.com/menuis/Denizli-de-Surdurulebilir-Enerji-Uygulamalari..pdf. (17.11.2024).