Bir Boş Zaman Etkinliği Olarak Doğa Sporları Aktivitelerine Katılan Bireylerin Çevresel Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2018, , 45 - 53, 19.12.2018

Fulya Gökdayı , Mehmet Demirel

https://doi.org/10.36415/dagcilik.485987

Cited By: 3

Öz

Araştırmanın
amacı, doğa sporları aktivitelerine katılan bireylerin çevresel farkındalık
düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda
uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan 202 (%67.1) “Erkek” ve 99 (%32.9) “Kadın”
olmak üzere toplam 301 doğa sporları aktivisti çalışmaya gönüllü olarak
katılmıştır.

Araştırmada
tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak,
araştırmacı tarafından hazırlanmış kişisel bilgi formuna ek olarak,
katılımcıların çevresel farkındalık düzeylerini belirlemek için Demirel (2009)
tarafından geliştirilen “Çevresel Duyarlılık Ölçeği” kullanılmıştır.

Katılımcıların kişisel
bilgilerinin dağılımlarının belirlenmesi için yüzde (%) ve frekans yöntemleri;
verilerin normal dağılıma sahip olup olmadığının belirlenmesi için Shapiro
Wilks normallik testi uygulanmış ve bunun neticesinde verilerin non-parametrik
test koşullarına uygun olduğunun anlaşılmasından sonra anlamlı farklılıkların
belirlenmesi için Mann-Whitney U ve Kruskall Wallis testleri uygulanmıştır.

Cinsiyet,
bir çevre kuruluşuna üyelik, yaş ve refah düzeyi
değişkenlerine göre anlamlı farklılık yok iken (p>0.05), ailede çevre ile
ilgili konuların konuşulması ile tüketimde çevrenin korunmasına yönelik
tedbirler alınıp alınmadığı değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu
ortaya çıkmıştır (p<0.05).  Sonuç olarak,
yaş, refah düzeyi, cinsiyet ve herhangi bir çevre kuruluşuna üyelik durumunun
çevresel farkındalığı etkileyen değişkenler olmadığı fakat tüketimde çevrenin
korunmasına yönelik tedbirler almanın ve ailede çevre ile ilgili konuların
konuşulması çevresel farkındalığı etkileyen değişkenler olarak karşımıza
çıkmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, Doğa Sporları, Çevresel Farkındalık

Kaynakça

• 1) Ardahan, F. (2012). Comparison of the New Ecological Paradigm (NEP) scale’s level of participants and non participant of outdoor sports with respect to some demographic variables: Turkey case. The Online Journal of Recreation and Sport, 1 (3), 8-18.
• 2) Aslan, Z. ve Aktaş, G. (1994). Turizm Açısından Çevre Sorunlarına Genel Bir Yaklaşımı, Çevre Dergisi
• 3) Atik, M., Sayan, S., Karagüzel, O. (2009). Impact of recreational trampling on the natural vegetation in Termessos National Park, Antalya-Turkey. Tarım Bilimleri Dergisi, 15 (3), 249-258.
• 4) Atik, A., Yılmaz, B., Aslan, F., Ateş, O., Taçoral, E. (2013). Peyzaj mimarlığı öğrencilerinin eğitim ve meslekten beklentilerinin İnönü Üniversitesi örneğinde incelenmesi üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi. 3(8):105-122.
• 5) Balcı, V., Koçak, F. (2014). Spor ve rekreasyon alanlarının tasarımında ve kullanımında çevresel sürdürülebilirlik. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 2, 46-58.
• 6) Cole, D. N. (2004). Environmental impacts of outdoor recreation in wildlands. http://www.leopold.wilderness.net/research/fprojects/ docs12/ISSRMChapter.pdf. (07 Ocak, 2015).
• 7) Coertjens, L., Boeve-De Pauw, J., De Maeyer, S., Van Petegem, P. (2010). Do Schools Make A Difference İn Their Students’ Environmental Attitudes And Awareness? Evidence From Pisa 2006. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 497-522.
• 8) Çabuk, B., Karacaoğlu, C. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi, Anakara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 36, 1-2, 189-198.
• 9) Demirel, M. (2009). Rekreasyonel Etkinliklere Katilim ve Çevresel Duyarlilik. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği A.B.D., Doktora Tezi.
• 10) Erten, S., Özdemir, P. ve Güler, T. (2003). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki öğretmenlerin çevre bilinci düzeylerinin ve bu okullardaki çevre eğitiminin durumunun belirlenmesi. OMEP: 2003 Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı, 5-11 Ekim. Kuşadası, Aydın.
• 11) Erol, G. H. ve Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1/1, 65 – 77.12)
• 13) Güler, T. (2009). Ekolojik temelli bir çevre eğitiminin öğretmenlerin çevre eğitimine karşı görüşlerine etkisi. Eğitim ve Bilim. 2009;34 (151): 30-43
• 14) Keleş, Ö., Uzun, N. ve Varnacı-Uzun, F. (2010). The change of teacher candidates’ environmental consciousness, attitude, thought and behaviors with nature training Project and the assessment of its permanence. Electronic Journal of Social Sciences. 9 (32): 384-401
• 15) Karaküçük, S. (2008). Rekreasyon (Boş Zamanları Değerlendirme). (Beşinci Baskı). Gazi Kitabevi, Ankara.
• 16) Koçak, F. ve Balcı, V. (2010). Doğada Yapılan Sportif Etkinliklerde Çevresel Sürdürülebilirlik. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2): 213-222.
• 17) Mansuroğlu, S., Karagüzel, O., Atik, M., Kınıklı, P. (2010). Effects of Socio- Economic Characteristics On Environmental Attitudes in Developing Countries:Antalya Case In Turkey. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(1), 10-18.
• 18) Moynier, J. (2004). Herkes İçin: Dağcılık. Bilge Sanat Yapım Yay. Tant. Kağ. Tur. San. Tic. Ltd. Şti
• 19) Özbebek Tunç, A., Akdemir Ömür, G., Düren, A. Z. (2012). Çevresel farkındalık. İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 47, 227-246.
• 20) Özdemir, A. ve Kıray Vural, B. (2015). Yaşlıların doğa/bahçe algıları üzerine bir araştırma: Denizli örneği. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (11):65-77
• 21) Özmen, D., Çetinkaya, A.Ç., Nehir, S. (2005). Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(6), 330-344.
• 22) Plummer, R. (2009). Outdoor Recreation. First Edition Published by Routledge, New York.
• 23) Şama, E. (2003). Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23/2, 99-110.
• 24) Somuncu, M. (2004). Dağcılık ve Dağ Turizmindeki İkilem: Ekonomik Yarar ve Ekolojik Bedel. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2 (1):1-22.
• 25) Topal, M. ve Arslan, E. I. (2010). “Türkiye’de Çevre Mühendisliği Bölümleri ve Eğitimi.” Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(1): 34-49.
• 26) Wııdegren,Ö.(1998).The New Environmental Paradigm and Personal Norms.Environment and Behavior. Vol.30, No:1, 75-100.
• 27) Yücel, M., Altunkasa, F., Güçray, S., Uslu, C., Say, N.P. (2009). Adana’da Çevre Duyarlılığı Düzeyinin ve Geliştirme Olanaklarının Araştırılması, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2): 217-228.
• 28) Yıldız, T.G. (2017) Çevre Eğitimi. B.Akman, G.U. Balat ve T.G. Yıldız (Ed.) Okul Öncesi Dönemde Fen Eğitimi içinde Ankara: Anı Yayıncılık, (ss. 267-287)
• 12) Evans, G., Brauchle, G., Haq, A., Stecker, R., Wong, K., Shapiro, E. (2007). “Young Children's Environmental Attitudes and Behaviors”. Environment and Behavior. 39(5): 635-659.