Theology Education in Terms of Religious Reconciliation Culture

Year 2021, Volume: 32 Issue: 1, 219 - 256, 16.06.2021

Şeyma Turan , Bayramali Nazıroğlu

Abstract

This research addresses the effect of theology education on religious reconciliation culture and focuses on the views of students about the subject. In the research, qualitative methods were used because students’ views on the topic were presented. The theoretical data on the religious reconciliation culture was examined by using the document analysis method; the themes of the study were reconciliation, conflict, other, empathy, and communication. The students’ views on this issue were obtained by using a semistructured interview form prepared by the researcher. Interviews were conducted with 27 senior students who graduated from the Faculty of Theology of Recep Tayyip Erdoğan University, the study group, in the 2018–2019 academic year. Data obtained from the students were evaluated in the four main themes by using descriptive analysis and content analysis. The results demonstrated that although the majority of the students believed that the education they received could potentially cause othering and conflict; they think that this education contributes to both empathy-communication and establishing a religious reconciliation culture.

Keywords

Theology education, Religious reconciliation culture, Conflict, Other, Empathy/communication

Dinî Uzlaşma Kültürü Bağlamında İlahiyat Eğitimi

Abstract

İlahiyat eğitiminin dinî uzlaşma kültürüne etkisinin ele alındığı bu araştırmada, temel olarak öğrencilerin düşünce ve yaklaşımlarına odaklanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin dinî uzlaşma kültürü hakkındaki görüşlerinden hareket edildiği için nitel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Dinî uzlaşma kültürü ile ilgili teorik verilerin doküman analizi yöntemiyle incelenmesi sürecinde araştırmanın temaları uzlaşma, çatışma, öteki, empati ve iletişim şeklinde belirlenmiştir. Ardından öğrencilerin konu hakkındaki görüşlerine ilişkin veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde edilmiştir. Bu doğrultuda çalışma grubu olarak seçilen Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden 2018-2019 öğretim yılında mezun olan 27 son sınıf öğrencisiyle görüşmeler yapılmıştır. Öğrencilerden elde edilen veriler, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle dört ana tema içerisinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin büyük bir kısmının; aldıkları eğitimin potansiyel olarak ötekileştirme ve çatışmaya neden olabileceğine inanmalarına karşın, bu eğitimin hem empati ve iletişim kurmaya hem de dinî uzlaşma kültürü oluşturmaya katkı sağladığını düşündükleri tespit edilmiştir.

Keywords

ilahiyat eğitimi, dinî uzlaşma kültürü, çatışma, öteki, empati/iletişim

References

• Akyol, Pelin. “Farklı Fakültelerdeki Öğrencilerin İletişim Becerilerinin Karşılaştırılması”. Spor Eğitim Dergisi 3, sy 3 (2019): 71-77.
• Altan, Yakup. “Örgütsel Çatışma ve Etkileri”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy 27 (2015).
• Altaş, Nurullah, ve Celal Büyük. “Öğretmen Yetiştiren Bir Kurum Olarak İlahiyat Eğitiminin Genel Hedefleri Altında Din Eğitimi ve Din Felsefesi Eğitimi İlişkisi (Din Eğitimi ve Din Felsefesi İlişkisi Özel Amaçlara Nasıl Yansımalı?)”. Din ve Felsefe Araştırmaları 1, sy 2 (2018): 115-33.
• Apak, Âdem. Ana Hatlarıyla İslam Eğitim Tarihi 2 (Hulefâ-i Râşidîn Dönemi). İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
• Apaydın, Halil. “Empati”. İçinde Din Psikolojisi Terimler Sözlüğü, 92-93. İstanbul: Bilimkent Yayınları, 2016.
• Arıcı, İsmail, ve Yasemin Nakşiye Angın. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Beceri Düzeyleri”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 8 (2017): 199-219. Aronson, Elliot, Timothy D. Wilson, ve Robin M. Akert. Sosyal Psikoloji. Çeviren Okhan Gündüz. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2012.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “İlahiyat Fakültelerinin Eğitim Öğretime Katkıları ve Kaliteye Yolculuk”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9, sy 1 (2005): 1-10.
• ———. “Yükseköğretimde Din Eğitimi ve Öğretimi”. İçinde Din Eğitimi, editör Recai Doğan ve Remziye Ege, 183-99. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.
• Aydın, Ali Rıza. “Öğretmen-Öğrenci İlişkilerinde Empati ve Öğretmenlerin Rol Modelliği Üzerine”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 9, sy 4 (2009): 75-84.
• Aydın, Mahmut. “Paradigmanın Yeni Adı: Dinsel Çoğulculuk”. İçinde Hıristiyan, Yahudi ve Müslüman Perspektifinden Dinsel Çoğulculuk ve Mutlaklık İddiaları, editör Mahmut Aydın, 15-49. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2005.
• Aydın, Muhammet Şevki. Açık Toplumda Din Eğitimi Yeni Paradigma İhtiyacı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2018.
• ———. Din Eğitimi Bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınevi, 2017.
• ———. “İlahiyat Lisans Programının Amaç Sorunu”, 19-25. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004.
• ———. “İslam Eğitim Geleneğinde Öğretmenlik”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 11 (2001): 59-74.
• Aydın, Muhammet Şevki, ve Cemil Osmanoğlu. Kültürlerarası Din Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2015.
• Aydın, Mustafa. Sistematik Din Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap, 2014.
• Aydınalp, Halil. “Sosyal Çatışma ve Din”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19, sy 2 (2010): 187-215.
• Bakırcıoğlu, Rasim. “Uyum II”. İçinde Ansiklopedik Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü, 945-46. Ankara: Anı Yayıncılık, 2012.
• Başkurt, İrfan. “Eğitimde Çocuk ve ‘Öteki’nin Kimliği Problemi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 5 (2002): 113-41.
• Batar, Yusuf. Empatik Din Eğitimi. İstanbul: Elips Kitap, 2011.
• Bayrakdar, Nazım. “İslami İlimler Fakültesi Öğrencilerine Göre Derslere Yönelik Olumlu Tutum Geliştirmelerine Katkı Sağlayan Öğretim Elemanı Davranışları”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5, sy 8 (2016): 3033-53.
• Bayraktar, Mehmet Faruk. İslam Eğitiminde Öğretmen-Öğrenci Münasebetleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2018.
• Bilecik, Sümeyra. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dinde Yenilikçiliğe Bakış Açıları ve Eleştirel Düşünme Eğilimi İlişkisi (NEÜ İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 19, sy 2 (2019): 291-320.
• Bilgin, Beyza. “İslam’da Ötekine Bakış”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 42, sy 1 (2001): 11-40.
• Bilgin, Nuri. “Çatışma”. İçinde Sosyal Psikoloji Sözlüğü Kavramlar, Yaklaşımlar, 73. İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2016.
• ———. Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2006.
• Boz, Abdulvehap. “Öğretim Elemanlarının İstenmeyen Davranışları İle Öğrenci Yabancılaşması Arasındaki İlişki”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2020, 1-26.
• Bulut, Ramazan. “İslami İlimler Fakültesi Öğrencilerinin Dini Gruplar Hakkındaki Görüşleri Üzerine Bir Araştırma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 20, sy 1 (2020): 359-95.
• Buyrukçu, Ramazan. “İlahiyat Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması Problemi”, 509-20. Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004.
• Büyükkara, Mehmet Ali. “Mezhepsel Uzlaşma ve Barış: Modern ve Postmodern Yaklaşımlar”. Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 18, sy 35 (2013): 109-38.
• Büyüköztürk, Şener, Ebru Kılıç Çakmak, Özcan Ercan Akgün, Şirin Karadeniz, ve Funda Demirel. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2017.
• Cevizci, Ahmet. “Empati”. İçinde Felsefe Sözlüğü, 351-52. İstanbul: Paradigma Yayınları, 2002.
• Creswell, John W. Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Çeviren Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2018.
• Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2017.
• Çakmak, Veysel, ve Ercan Aktan. “Öğretmen Öğrenci İletişiminin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 15, sy 56 (2016): 83-97.
• Çalışkan, İsmail. “Dini Bir Tutum Olarak Ötekine Yaklaşımın Kur’anî Temelleri”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11, sy 1 (2007): 7-28.
• Çinemre, Semra. “İlahiyat Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin İlahiyat Fakültesi Programına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi”. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, sy 52 (2019): 265-86.
• Doğan, Recai. “İlahiyat Fakültelerinin Eğitim Anlayışı Nasıl Olmalıdır?”, 351-70. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Döğüşgen, Mehmet Murat. “Çatışma”. İçinde Psikoloji Psikiyatri Sözlüğü, 58. İstanbul: Emre Yayınları, 2005.
• ———. “Empati”. İçinde Psikoloji Psikiyatri Sözlüğü, 79. İstanbul: Emre Yayınları, 2005.
• Dökmen, Üstün. Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak, Gelişmek, Uzlaşmak. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2017.
• ———. İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2018.
• Ekiz, Durmuş. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.
• Eren, Muhammet Emin. “İslam Toplumunda Ayrıştırıcı/Ötekileştirici Söylemin Oluşumunda İftirak (73 Fırka) Hadisinin Rolü”. İçinde Kur’an ve Toplumsal Bütünleşme (Mezhepler ve Dini Gruplar Arası İlişkiler), editör Hayati Hökelekli ve Vejdi Bilgin, 19-34. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2015.
• Ergin, Akif, ve Aynur Geçer. “Öğrenci Algılarına Göre Öğretim Elemanlarının İletişim Biçimleri”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 41, sy 2 (2008): 1-28.
• Erpay, İlyas. “Öğrencilerin İlahiyat Fakültesine Yönelik Görüşleri”. Amasya İlahiyat Dergisi, sy 13 (2019): 423-73.
• Ersanlı, Kurtman. “Ortaöğretimde Öğretmen-Öğrenci İlişkilerinin Dayandığı Temeller”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4, sy 1 (2014): 40-44.
• Ev, Halit. “Yükseköğretimde Din Eğitimi”. İçinde Din Eğitimi, editör Mustafa Köylü ve Nurullah Altaş, 268-306. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Furat, Ayşe Zişan. İslam Toplumunda Kimlik Oluşumu ve Din Eğitimi. Konya: Yediveren Kitap, 2013.
• Furseth, Inger, ve Pal Repstad. Din Sosyolojisine Giriş Klasik ve Çağdaş Kuramlar. Çeviren İhsan Çapçıoğlu ve Halil Aydınalp. Ankara: Birleşik Yayınevi, 2011.
• Güçlü, Abdülbaki, Erkan Uzun, Serkan Uzun, ve Ümit Hüsrev Yolsal. “Öteki”. İçinde Felsefe Sözlüğü, 1101-4. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2002. Gülovalı, M. Çetin, ve Ayşenur Odabaş. “Çatışma”. İçinde Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü Sosyal Bilimler, 233-34. Ankara: Türkiye Sosyal Bilimler Akademisi, 2011.
• Gümüş, Nebi. “Osmanlı’da Birlikte Yaşama Tecrübesi: Ermeniler Örneği”. Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 6, sy 2 (2009): 165-98.
• Gündoğdu, Hakan. “Çok Kültürlü Bir Toplumda Ötekiyle Yaşamak ve Hoşgörü”. EKEV Akademi Dergisi, sy 37 (2008): 73-86.
• Güneş, Abdurrahman. “Toplumsal Bir Zorunluluk: Bir Arada Yaşamak”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10, sy 2 (2005): 89-103.
• Gürün, O. A. “Çatışma”. İçinde Psikoloji Sözlüğü, 29. İstanbul: İnkılap Kitabevi, t.y.
• İnan, Ahmet. “Kur’anda Uzlaşmanın Anahtar Kavramları”. İçinde Kur’an’nın Farklı İnanç Mensuplarına Yaklaşımı Sempozyumu, 148-61. Konya: Konya İlahiyat Derneği Yayınları, 2007.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem, ve Zeynep Cemalcılar. Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi, 2018.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. “Empati ve Sempati Olgusuna Vurgu Yapan Bazı Ayetler”. Bilimname, sy 1 (2006): 33-61.
• Kaya, Mehmet Tamer, Barış Çiftçi, ve Abdullah Gökdemir. “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının İletişim Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. International Primary Education Research Journal 3, sy 1 (2019): 31-37.
• Koç, Ahmet. Din Eğitiminde Etkili İletişim. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• ———. “İlâhiyat Fakültesi (İlâhiyat Lisans Programı) Öğrencilerinin Sorunları ve Beklentileri”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25, sy 2 (2003): 25-64.
• Koçak, Zahide Kübra, ve Mehmet Ali Aktaş. “Çatışma ve Çatışma Yönetimi Kavramlarına Güncel Bir Bakış”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, sy 2 (2019): 130-37.
• Köylü, Mustafa. “Psiko-Sosyal Açıdan Dini İletişim”. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Köylü, Mustafa, ve Ahmet Koç, ed. Klasik İslam Eğitimcileri. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2016.
• Lakitsch, Maximilian. “Islam in the Syrian War: Spotting the Various Dimensions of Religion in Conflict”. Religions 9, sy 8 (2018): 1-17.
• Margalit, Avishai. Uzlaşma ve Kokuşmuş Uzlaşmalar. Çeviren Nedim Çatlı. İstanbul: İthaki Yayınları, 2013.
• Masaloğulları, Güncel, ve Muhammet Koçakgöl. “Çatışma”. İçinde Psikoloji Sözlüğü, 38. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2011.
• Nazıroğlu, Bayramali. Derdimiz İlahiyat -Akademisyenlerinin Gözünden İçe Kritik Bakış-. İstanbul: Okur Akademi, 2020.
• ———. İslam Eğitim Geleneğinde Öğretmenlik. Ankara: Sarkaç Yayınları, 2011.
• Osmanoğlu, Cemil. “Türkiye’de Yüksek Din Eğitimi ve Kurumsal Yabancılaşma: İlahiyat Fakültesi Örneği”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 31, sy 43 (2017): 197-262.
• Osmanoğlu, Cemil, ve Mehmet Korkmaz. “Öğrencilerine Göre İdeal İlahiyat Fakültesi Öğrencisinin Nitelikleri ve Bunun İlahiyat Eğitimiyle İlişkisi”. Değerler Eğitimi Dergisi 16, sy 36 (2018): 119-78.
• Öncül, Remzi. “Çatışma”. İçinde Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü, 229-30. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2000.
• ———. “Uzlaşma”. İçinde Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü, 118. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 2000.
• Öz, Mustafa. Başlangıçtan Günümüze İslâm Mezhepleri Tarihi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.
• Özdeş, Talip. “Çatışma veya Uzlaşma 21. Yüzyıla Girerken Çoğulculuğa Kur’an Açısından Bir Bakış”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 4 (2000): 179-92.
• Öztürk, Mustafa. “‘İlahiyat’ın Adı ve Amaçları”. İçinde Bugünün İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? Sorunlar ve Çözümleri, 29-59. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Çeviren Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir. Ankara: Pegem Akademi, 2018.
• Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi. “… İlahiyat Fakültesi Lisans Programı”. Erişim 25 Kasım 2018. http://bologna.erdogan.edu.tr/organizasyonInfo.php?kultur=tr-TR&mod=1&program=237&yil=2019.
• Rogers, Carl R. “Empatik Olmak, Değeri Anlaşılmamış Bir Varoluş Şeklidir”. Çeviren Füsun Akkoyun. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 16, sy 1 (1983): 103-24.
• Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Sinanoğlu, A. Faruk. “Evrensel Düzeyde Uzlaşı ve Hoşgörü Kültürünün İmkânı”. Hikmet Yurdu 5, sy 9 (2012): 25-35.
• Sülün, Murat. “Sevgi ve Nefret Bağlamında Kuran’a Göre Öteki: -Kimi Sevip Kimi Sevmeyeceğiz?-”. İçinde İslam’da Sevgi Temelinde Beşeri Münasebetler-İlmi Toplantı, 317-35, 2010.
• Tarhan, Nevzat. Toplum Psikolojisi ve Empati Sosyal Şizofreniden Toplumsal Empatiye. İstanbul: Timaş Yayınları, 2017.
• Taşkıran, Ayşe. “İlahiyat Fakültesi Müfredatında Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü Derslerinin Yeri ve Fonksiyonlarına Dair Bir Araştırma (İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği)”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11, sy 22 (2013): 238-66.
• Taştan, Abdulvahap, Ali Kuşat, ve Celaleddin Çelik. “Üniversite Düzeyinde Din Öğretimi Alan Öğrencilerde Eğitim Sürecinde Oluşan Tutum ve Davranış Değişiklikleri (Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği)”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, sy 11 (2001): 169-92.
• TDK. “Uzlaşma”. İçinde Türkçe Sözlük, 2437. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2011.
• Tetik, Hayati. “Din Hizmetlerinde İletişim Becerileri ve Empati”. EKEV Akademi Dergisi, sy 41 (2009).
• Tokat, Bülent. “Örgütlerde Çatışma ve Çatışmanın Yönetimi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy 1 (1999): 23-40.
• Toktaş, Fatih, ve H. Yusuf Acuner. “İlahiyat Fakültelerinde Felsefe Dersleri Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 17 (2004): 159-75.
• Topaloğlu, Bekir. Kelam İlmine Giriş. İstanbul: Damla Yayınevi, 2014.
• Tosun, Aybiçe. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin XXI. Yüzyıl Öğrenen ve Öğreten Becerilerini Kullanım Düzeyleri”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 42 (2019): 287-309.
• Turan, İbrahim. “Türkiye’de İlahiyat Eğitimi: İstihdam Alanı‐Program İlişkisi Üzerine Bir İlişki”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 37 (2017): 59‐77.
• Türer, Celal. “Uzlaşma/nın Felsefesi”. Ombudsman Akademik, sy 4 (2016): 171-88.
• Uçar, Recep. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Profili, Akademik Eğilimleri ve Aldıkları Eğitime İlişkin Memnuniyet Algıları (İnönü Üniversitesi Örneği)”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8, sy 2 (2017): 105-78.
• Yaka, Aydın. Sosyoloji Yazıları Çatışma Kültüründen Uzlaşma Kültürüne. İstanbul: Gündoğan Yayınları, 2018.
• Yapıcı, Asım, ve Kadir Albayrak. “‘Öteki’ni Algılama Bağlamında Dinî Gruplar Arası İlişkiler”. Dini Araştırmalar 5, sy 14 (2002): 35-59.
• Yavuz, Şevket. “İslâm’ın Ötekileştirmeye Meydan Okuması veya ‘Ontolojik Öteki’den ‘Vasıfsal Öteki’ne İntikalin Macerası”. Marife, sy 3 (2006): 135-56.
• ———. “‘Öteki’ ile ‘Beriki’ Arasındaki Salınımda Dinlerde Birlikte ve Beraber Yaşamanın Teolojik ve Pratik İmkanı”. Milel ve Nihal: İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi 6, sy 2 (2009): 31-50.
• Yazıbaşı, Muhammed Ali. “Yükseköğretimde Din Eğitimi”. İçinde Din Eğitimi, editör Hasan Dam, 152-68. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2018.
• Yeğin, Hüseyin İbrahim. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Bireysel Yenilikçilik Düzeyleri”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 17, sy 4 (2017): 239-62.
• Yeşilyurt, Temel. “‘Ben’in ‘Öteki’leşmesi ya da Söylemin Ayrılığı Çatışma Teolojisinden Uzlaşma Teolojisine”. İslamiyat 7, sy 3 (2004): 149-62.
• Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.
• Yıldız, Kaya. “Üniversitelerde Çatışma ve Çatışma Yöntemi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3, sy 1 (2016): 107-24.
• Yılmaz, Hüseyin. Din Eğitimi ve Sosyal Barış. İstanbul: İnsan Yayınları, 2003.
• Yılmaz, Mehmet Nuri. “İslâm ve Dinler Arası Birlikte Yaşama”. Diyanet İlmi Dergi 34, sy 2 (1998): 3-20.