Kur’ân’da Hayvanlarin Zikredilmesi, Hikmetleri ve Faydaları

Year 2022, Issue: 2, 220 - 242, 30.06.2022

Mehmet Yolcu

Abstract

Kur'an'da Allah birçok âlemi yarattığından bahsetmektedir. Bu âlemlerden biri de hayvanlar âlemidir. Allah, hayvanların insanlara önemli bir nimet olarak verildiğini, insanların hayvanlardan çeşitli şekillerde istifade ettiğini, hayvanların dünya hayatının bir süsü olduğunu ve insanların hayvanlardan ibret alması gerektiğini ifade etmiştir. Kur’ân’da hayvanlar Allah'ın varlığının, peygamberliğin ve yeniden dirilmenin bir ispatı olarak da karşımıza çıkmaktadır. Hayvanlardan bahseden bu ayetler tetkik edildiğinde Allah’ın varlığı, birliği ve hayvanların yaratılış hikmetleri daha iyi anlaşılmış olacaktır. İnsanın, kendisi için birçok fayda barındıran hayvanların yaratılışlarındaki gaye ve hikmetleri anlayarak onların haklarına riayet etmesi, bir şükür ifadesi olmasının yanında dünyadaki ekolojik dengenin korunması açısından da son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı, Kur’ân’da bahsi geçen hayvanların tespit edilmesi ve onların Kur’ân’a göre sağladıkları faydaların ortaya konulmasıdır. Sonuç olarak insanlar, hayvanların yaratılış gaye ve hikmetlerini daha iyi anlamalı ve onların haklarına riayet etmelidir.

Keywords

Tefsir, Kur’ân-ı Kerîm, Hayvan, Hikmet, Fayda

Mentioning Animals in the Qur'an, Their Wisdom and Benefits

Abstract

In the Qur'an, Allah mentions that He created many worlds. One of these realms is the animal kingdom. Allah has stated that animals are given to humans as an important blessing, that humans benefit from animals in various ways, that animals are an ornament of the worldly life, and that humans should take a lesson from animals.
Mankind has benefited from animals in many ways since the day it was created. Animals have been an important part of human life. In the Qur'an, animals appear as proof of the existence of Allah, prophethood and resurrection. When these verses about animals are examined, the existence and unity of Allah and the wisdom behind the creation of animals will be better understood. It is extremely important for people to understand the purpose and wisdom in the creation of animals, which have many benefits for them, and to obey their rights, as well as being an expression of gratitude, in terms of preserving the ecological balance in the world.
The aim of this study is to identify the animals mentioned in the Qur'an and to reveal the benefits they provide. As a result, people should better understand the purpose and wisdom of the creation of animals and respect their rights.

Keywords

Tafsir, Quran, Animal, Wisdom, Benefit

References

• Abdulbaki, Muhammed Fuad. el-Mu'cemu'l-Mufehres li-Elfazi'l-Kur'ani'l-Kerîm. Kahire, Daru'l-Kutubi'l-Mısriyye, 1945.
• Ateş, Ali Osman "İslam ve Doğal Hayatın Korunması" Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 3 / 1 (Mart 2003), 1-34.
• Boran, Mustafa. "Kurban İbadeti ve Bazı Güncel Meseleler" Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi 2 / 1 (Haziran 2020), 64-84.
• Bülbül, Nihat. Kur'an'da İsmi Geçen Hayvanlar ve Bunların Zikrediliş Sebepleri. Erzurum: Atatürk üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
• Cürcânî, Seyyid Şerîf. Tarîfât: Arapça-Türkçe Terimler Sözlüğü. Çev. Arif Erkan.İstanbul: Bahar Yayınları, 1997.
• Çalışkan, Necmettin. Kur'an'da İnsanın Canlı Nebâtât-Hayvânât ve Cansız Cemâdât Varlıklarla İlişkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, 2010.
• Çayır, Celal. Kur'an-ı Kerîm'de Zikredilen Hayvanlar ve Zikir Sebepleri. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1999.
• Demirci, Kürşat "Hayvan" Md. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi 17/81.Ankara: TDV Yayınları, 1998.
• Dikmen, Mehmet. İslam İlmihali. İstanbul: Cihan Yayınları, 2005.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. Hadislerle İslam. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 4.Basım, 2020.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş’as b. İshâk el-Ezdî es-Sicistânî. Sünen-i Ebu Davud. Nşr. Muhammed MuhyiddinAbdulhamid. 4 cilt, b.y.: el-Mektebetu’l-Asriyye, Beyrut, 1431/2010
• Ekinci, Abdurrahim. Demîri'nin Hayatu'l-Hayavani'l-Kübra Adlı Eserinde Hayvanlarla İlgili Zikrettiği Ayetlerin Analizi. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• el-Firuzabadî, Muhammed b. Yakup. el-Kamûsu'l-Muhît. Beyrut: Daru'l-Ma'rife, 2011.
• el-İsfahanî, Rağıb. Müfredât. çev. Aldulbaki Güneş-Mehmet Yolcu. İstanbul: Çıra Yayınları, 2012.
• el-Kurtûbî, Muhammed b. Ahmed, el-Cami' li-Ahkami'l-Kur'an. İstanbul: Buruc Yayınları, 2003.
• Erturhan, Sabri. "Hayvan Öldürme ile İlgili Fıkhî Hükümler",Bilimname 6 / 1 (Haziran 2009), 97-121.
• Gündüz, Ahmet . "Hayvanlarda Aklın Varlığının Kur’ân Çerçevesinde Değerlendirilmesi". Şarkiyat 10 / 1 (Nisan 2018): 114-142.
• Işık, Emin "En'am Suresi". Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/169. Ankara: TDV Yayınları, 1995.
• Karaoğlan, Arslan . "Nûr Sûresi 39-40. Âyetleri Bağlamında İnkârcı Tutum ve Davranışların Allah Katındaki Değeri". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 / 10 (Mart 2019), 7-38.
• Kasapoglu, Abdurrahman . "Kur’an’da Koşullandırma Yoluyla Öğrenme -Hayvanların Koşullandırılması-". Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 5 / 2 (Nisan 2005): 57-71 .
• Kur'ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş-Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2009.
• Sarıçoban, Cemalettin- Yetim, Hasan. "Helal ve Sağlıklı Et ve Et Ürünleri Üretimi" Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi 2/2 (Aralık 2020), 54-70.
• Tahiri, SadrulEslam. "İslam Hukukunda Hayvan Hakları" Universal Journal of Theology 6/1 (Haziran 2021), 386-389.
• Turan, Ramazan. "İbnMiskeveyh'inNefs Anlayışı" Tasavvur/Tekirdağ İlahiyat Dergisi 5/1 (Haziran 2019), 203-219.
• Turgay, Nurettin. Kur'an Açısından Hayvanlar ve Bitkiler. Ankara: Fecr Yayınları, 2011.
• Turgay, Nurettin. “Kur’ân’da Adı Geçen Bitkiler ve Hayvanlar” Çevre ve Din Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2008, 274-313.
• Uddın, Nur. "Eti Haram Olan Hayvanları Tespit Problemi: Kur'an ve Sünnet Açısından Bir Değerlendirme" Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi 3/2 (Aralık 2021), 23-37.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur'an Dili, çev. İsmail Karaçam vd. İstanbul, Azim Dağıtım, 1992.