Rusya-Ukrayna Krizini Çerçeveleme Kuramı Bağlamında Global Times’ın Twitter ’da Sunumu Özelinde İnceleme

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 11, 65 - 91, 31.01.2023

Muhammed Abdulmecid

Öz

Bu çalışmanın amacı, Çin menşeli uluslararası medya kuruluşu olan Global Times’da Çin’in Rusya-Ukrayna krizine ilişkin ideolojik tutumlarının nasıl sunulduğunu gazetenin twitter hesabı özelinde incelemek ve haberlerin egemen çerçevelerinin ortaya koymaktır. Çalışmada analize dahil edilecek twitter gönderileri Rusya’nın Ukrayna'ya saldırı düzenlediği 24 Şubattan birinci ateşkes müzakeresinin yapıldığı 28 Şubat gününe kadar olanıdır (24 Şubat 2022—28 Şubat 2022). Yöntem olarak nitel içerik analizi ve çerçeveleme yöntemi entegre bir şekilde kullanılmıştır. Çalışmada cevap aranacak sorular şöyle formüle edilmiştir: kriz döneminde hangi iletiler seçilip, metin içinde dikkat çekici hale getirilmiştir? Kriz döneminde hangi iletiler ya da durumlar gizlenmiş, metin içinde göz ardı edilmeye çalışılmıştır? Kullanılan hashtag’lerde neye dikkat çekmeye çalışmaktadır? Kriz sürecinde Çin’inin rolü nasıl betimlenmiştir? Çin açısından Rusya-Ukrayna krizi nasıl değerlendirilmiştir? Çin Rusya-Ukrayna krizi sürecinde nasıl bir dış politika izlemiştir ve bunu nasıl yansıtmıştır? Çalışma sonucunda, Global Times’da savaşın ABD, NATO ve Rusya arasındaki hesaplaşma olduğuna, savaş sorumlusunun ABD ve NATO ülkeleri olduğuna dikkat çekilmeye çalışıldığı görülmüştür. Krizin bir aktörü olan Rusya dolaylı ifadelerle “haklı” çıkarılmaya çalışılmıştır. Savaş ifadesinin sadece bir iletide kullanıldığı, diğer iletilerde “operasyon” ifadesinin tercih edildiği görülmektedir. Çin açısından kriz ABD ve NATO’nun oyunu olarak değerlendirilmiş, Rusya'nın güvenlik kaygılarına önem verilmesi gerektiği tekrarlanmıştır. Kriz sürecinde Çin’inin Rusya-Ukrayna krizini diyalog ve barışçıl yöntemlerle çözme tarafgiri olarak çerçevelendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rusya-Ukrayna, Çin, Global Times, Twitter, Çerçeveleme

Kaynakça

• Atay, S. E. (2019). Çerçeveleme Kuramı: 27 Nisan E-Muhtıra Haberlerinin Türk Yazılı Basında Sunumu. Atatürk İletişim Dergisi Sayı(5), 5--24.
• Bateson, G. (1955). A Theory Of Play And Fantasy. A.P Psychiatric Reseasch Reports .
• Dan, H. (2005). . Habercinin İmgesi: Gazetecilik Profesyonelliğinin İnşası ve Çözülmesi. Shang Hai: Fudan University Press.
• Durur, E. K. (2011). İnşacı Yaklaşım İçinde Çerçeveleme Kuramı ve Haberin Çerçevelenmesi. Atatürk İletişim Dergisi(2), 21-32.
• Entman, R. (1991). “Framing U.S.Coverage of International News: Contrasts in Narratives of the KAL and Iran Air Incidents”. Journal of Communication, 41(4), 6-27.
• Eraydın, G. (2020). Protestoların Çerçevelenmesi: Sarı Yelekliler ve Türk Medyası. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5, 146-168.
• Gamson, W. A., & Modigliani, A. (1989). Media Discourse and Public Opinion on Nuclear Power:A Constructionist Approach. The American Journal Of Sociology, 95(1), 1-37.
• Gitlin, T. (1980). The World İs Watching: Mass Media İn The Making and Unmaking of The New Left. Berkeley: CA: University of California Press.
• Goffman, E. (1974). Frame Analysis. Boston: Northeastern University Press.
• Goffman, E. (1981). Frame analysis: An essay on the organization of experience.[J]. Contemporary Sociology,, 4(6), 1093-a-1094.
• Gügünağaoğlu, C. (2020). Haber Çerçeveleme Kuramı Bağlamında Anadolu Ajansı Ve Tass Haber Ajansı’nın Karlov Suikastı Haberleri (Yayımlanmış Yüksek Llisans Tezi).
• Güran, M. S., & Özarslan, H. (2013). Çerçeveleme teorisinin halkla ilişkilerde kullanımı, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, s. 299- 314. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, 299-314.
• Hallahan, K. (1999). “Seven Models of Framing: Implications for Public Relations”. Journal of Public Relations Research., 11(3), 205-242.
• Hughes, K. (2020). Trump’s Twiplomacy: A New Diplomatic Norm? (Yayımlanmış Yüksek Lİsans Tezi).
• Kılıç, D. (2007). Türk Basınında İran Nükleer Krizi'nin Sunumu: Haberlerin Çerçevelenmesi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi(6), 67-86.
• Kilit, Z. A., & Türk, M. (2020). Uluslararası Basının COVID-19 Haberlerinde Kullandığı Türkiye Görsellerinin Çerçeveleme Kuramı Bağlamında Değerlendirilmesi. İnternational
• TURKISHCULTUREAND ARTSYMPOSIUM Proceedings Book 2.Cilit, (s. 476-487). Ankara.
• M.Entman, R. (1993). “Framing: Toward Clarification Of A Fractured Paradigm”,. Journal Of Communication, 43 (4), 51-58.
• Oliver, B. B. (2006). Ekonomik Poliitik Yaklaşım. L. Yaylagül içinde, Kitle iletişimin Ekonomik Temelleri (s. 1-16). Ankara: Dalbaz.
• Pan, Z. d., & Kosicki, G. (2010). Framing analysis: An approach to news discourse. Political Communication, 55-75.
• Price, V., & Tewksbury, D. (1997). “News Values And Public Opinion: A Theoretical Account Of Media Priming And Framing”, Progress İn The Communication Sciences. (Ed. G. A. Barnett & F. J. Boster).
• Saraç, D. Ç. (2018). Domuz gribi haberlerinde çerçeveleme: hürriyet gazetesi örneği. Global Media Journal TR Edition, 8 (16), 161-185.
• Sarıkaya, T. (2020). Çerçeveleme Kuramı Bağlamında Türkiye’nin Suriyeli Göçmenlere Avrupa Sınırlarını Açmasının Gazetelere Yansıması: Sabah Ve Cumhuriyet Gazetesi Örnekleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi -İAÜD, 2(4), 402-414.
• Scheufele, D. (1999). “Framing As A Theory Of Media Effects”. Journal Of Communication., 103-123.
• Semetko, H., & Valkenburg, P. (2000). Framing European politics: A content analysis of press and television news. ournal of Communication, 50(2), 93-109.
• Seyidov, İ. (2014). Türk Basınında Sunulan Kırım Krizi Haberlerinin Çerçeveleme Kuramı Bağlamında. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi(22), 60-73.
• Vreese, d., & Claes H. (2005). News framing: Theory and typology. Information Design Journal & Document Design, 13(1), 51-62.
• Wasike, B. S. (2013). Framing News in 140 Characters:How Social Media Editors Frame the News and Interact with Audiences via Twitter. Global Media Journal -- Canadian Edition, 6(1), 5-23.
• Westra, S. (2013). Framing The New king on Social Media (Yayımlanmış Yüksek Lisas Tezi).
• Yağlı, S. (2009). Direne(meye)n Aktörlerin Galibiyetsiz Savaşımı: Gerçeklik ve Medyadaki İnşası. İsmet Parlak (Ed.), Medyada Gerçekliğin İnşası: Türk Medya Söylemine Eleştirel Bir Bakış içinde (s. 1-76). Konya: : Çizgi.