Two Different Approach of “Maslaha” In Twentieth Century -The Comparison Between Mustafa al-Shalabi’s and Ramazan al-Bouti’s “Maslaha” Understanding-

Year 2013, Volume: 1 Issue: 1, - , 15.06.2013

Said Nuri Akgündüz

Abstract

The principle of “maslaha” is, one of the concepts that have had important roles at the rise and development of “fikh=Islamic jurisprudence”. This principle has occupied a place in the basic rules of schools of fikh more or less. Especially in the twentieth century, too many books and papers were written on this principle; among of them, Shalabi’s Ta’lîlul-Ahkâm and Bouti’s Davâbıt had an important place. Shalabi dedicated a part of his work, and Bouti all of his book, to this subject. The authors made considerable assessments on definition, place, criteria and borders of “maslaha”. Through this paper, I’m going to present some evaluations and determinations concerning with Shalabi’s and Bouti’s attitudes towards the topic of “maslaha” and their approachs to this matter.

Keywords

Bouti, Fikh (Islamic Jurisprudence), Maslaha (Public Interest), Shalabi

Yirminci Yüzyılda İki Farklı Maslahat Yaklaşımı -Mustafa eş-Şelebî ve Ramazan el-Bûtî’nin Maslahat Anlayışlarının Karşılaştırılması-

Abstract

Maslahat ilkesi, fıkıh ilminin doğuş ve gelişiminde önemli rol oynamış kavramlardan birisidir. İçtihat ameliyesinin önemli araçlarından biri olan maslahat esası, az ya da çok bütün fıkıh mezheplerinin usulünde kendine yer bulmuştur. Bu ilkenin ne olduğuna dair özellikle yirminci yüzyılda çok sayıda kitap ve makale kaleme alınmış olup, bunlar arasında Şelebî’nin Ta’lîlu’l-Ahkâm adlı kitabıyla, Bûtî’nin Davâbıtu’l-Maslaha’sının önemli bir yeri vardır. Şelebî eserinin bir bölümünü, Bûtî ise tamamını bu konuya ayırmıştır. Yazarlar; maslahatın niteliği, konumu, ölçüleri ve sınırları hakkında dikkate değer belirlemeler yapmışlardır. Bu makalemizde, Şelebî ile Bûtî’nin maslahat konusu karşısındaki tutumları ve bu konuya yaklaşımlarına dair bazı değerlendirme ve tespitlerimize yer vereceğiz.

Keywords

Bûtî, Fıkıh, Maslahat, Şelebî

References

• Bûtî, Muhammed Saîd Ramadan; Davâbıtul-Maslaha, Beyrut, 1982.
• Christmann, Andreas; “Müslüman Alim ve Dinî Lider: Şeyh Muhammed Saîd Ramazan elBûtî”, trc. Muammer İskenderoğlu, Usul İslâm Araştırmaları, Temmuz-Aralık, 2004, sayı: 2, s. 129-153.
• Dönmez, İbrahim Kafi; “Maslahat”, DİA, C. XXXVIII, s. 79-94.
• Koca, Ferhat; “İslâm Hukukunda Maslahat-ı Mürsele ve Necmeddin et-Tûfî’nin Bu Konudaki Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, İLAM Araştırma Dergisi, C. I, sayı: 1, s. 93-122.
• Mâlik b. Enes; el-Muvatta’, Kâhire, 2005.
• Mes’ud, Muhammed Halid; İslâm Hukuk Teorisi, trc. Muharrem Kılıç, İstanbul: İz Yayıncılık, 1997.
• Pekcan, Ali; İslâm Hukukunda Gaye Problemi, İstanbul: Rağbet Yayınları, 2003.
• Pekcan, Ali; “Çağımızda Kaleme Alınmış Makâsıd/Maslahat Merkezli Çalışma ve Eserlere Dair Bibliyoğrafya”, Bilimname, VII, 2005/1, s. 143-152.
• Şelebî, Muhammed Mustafa; Ta’lîlu’l-Ahkâm, Beyrut, 1981.
• Tûfî, Necmuddin; Risâle fî Ri’âyeti’l-Maslaha (nşr. Ahmed Abdurrahim es-Sâyih), Kahire, 1993.
• Yaran, Rahmi; “Cüveynî Öncesi Makâsıd/Maslahat Söylemi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28 (2005/1), s. 93-123.
• Yaran, Rahmi; “Cüveynî’den İbn Abdisselâm’a Makâsıd/Maslahat Söylemi”, EKEV Akademi Dergisi, sayı: 28 (Yaz, 2006), s. 191-214.
• Zeyd, Mustafa; el-Maslaha fi’t-Teşrî’i’l-İslâmî ve Necmuddin et-Tûfî, Kahire, 1954.
• http://naseemalsham.com/ar/Pages.php?page=mufty&pg_id=1992 (04.04.2013)