A Gnostic of Sinope: Marcion

Year 2013, Volume: 1 Issue: 2, 0 - 0, 15.12.2013

Nihat Durak

Abstract

Marcion of Sinope (85-160 a.d.) is one of the important figures of the first period of Christianity. Being considered as the leader of a theological movement that came out of the first period Christian community and is determined as the heretic movement by the main group. The reason why Marcion is a known and debated figure till today is his preparation of the Luka Bible that he considered as apostolic and the Bible consisted of the “Ten Letters of Paul”. Between the four bibles that make out the actual “New Testament”, Marcion accepted only the Luka Bible as authentic; but he recomposed it and the “Ten Letters of Paul” before including them into his Corpus of sacred books. (He didn’t take them as they were but altered them). Marcion generated a special New Testament by adding a chapter of “The works of the Prophets” to these two texts. Although, the Marcion Bible didn’t reached the present day as a handwritten manuscript, there is that much saved in Tertullianus’ (160-225 a.d.) work ‘Adversus Marcionem’ (Against Marcion) of it, that it is possible to rewrite almost the whole text of the Bible. Marcion rejected the Old Testament; he claimed that the New and Old Testament are not revealed from the same God, that the God of the Jews and Old Testament is the “God of creation” and that the God perception comes up of Jesus is the “God of love and consolation”. As a member of the second period Christianity generation, after the Apostles, Marcion is a prominent personality in terms of ideas and activities he brought on. As the defender of the Paulist Perception, Marcion, stated that with the effect of Judaism and the Old Testament there were some deviations in Paulist perception. He endeavored to clean these deviations and dogma from the holly book of Christianity. As the student of “Cerdo of Syria” (death approx. 138 a.d.), Marcion, converted the Gnostic components in Paulistic percepts into a sort of asceticism and dualism.

Keywords

-

Sinoplu Bir Gnostik: Marcion

Abstract

Sinoplu Marcion (m.s. 85-160), ilk dönem Hıristiyanlık tarihinin mühim figürlerindendir. O, aynı zamanda ilk devir Hıristiyan topluluğu içinde ortaya çıkan ve ana grup tarafından heretik olarak değerlendirilen teolojik bir akımın da lideri kabul edilmektedir. Marcion’un günümüzde de tanınan ve tartışılan bir şahsiyet olmasına sebep olan husus, kendisinin apostolojik olarak kabul edip düzenlediği Luka İncili ile Pavlus’un On Mektubu’ndan oluşan İncil’di. Marcion, günümüzdeki Yeni Ahit’in de esasını oluşturan dört incil arasında yalnızca Luka İncili’ni otantik kabul etmiş; fakat bu metni ve Pavlus’un On Mektubu’nu da mevcut haliyle değil, yeniden düzenleyerek kendi kutsal kitap külliyatı içine almıştır. Marcion, bu iki metne yanı sıra Resullerin İşleri bölümünü de ekleyerek hususi bir Ahd-i Cedid meydana getirmiştir. Bu Marcion İncili, her ne kadar el yazması olarak günümüze ulaşmış olmasa da Tertullianus (m.s. 160-225)’un ‘Adversus Marcionem’ (Against Marcion) adlı eserinde, o kadar çok parçası kaydedilmiştir ki, hemen hemen tamamının ortaya konulabilmesi muhtemeldir. Marcion, Eski Ahit’i reddetmiş; Eski ve Yeni Ahit’in aynı Tanrı’dan zuhur etmediğini, Yahudilerin ve Eski Ahit’in Tanrısı’nın ‘Yaratıcı Tanrı’, İsa’da ortaya çıkan Tanrı’nın “sevgi ve teselli Tanrısı” olduğunu savunmuştur. Havariler sonrası ikinci dönem Hıristiyan neslin mensubu olan Marcion, ileri sürdüğü fikirleri ve faaliyetleri açısından öne çıkan bir şahıstır. Pavlusçu anlayışın müdafii olan Marcion, Yahudilik ve Eski Ahit’in etkisiyle, Hıristiyanlıkta Pavlusçu anlayıştan sapmalar olduğunu ifade etmiş ve bu sapmaları Hıristiyanlığın kutsal kitabından ve dogmalarından arındırmaya gayret etmiştir. Aynı zamanda Suriyeli Cerdo (ölümü takriben m.s. 138)’nun öğrencisi olan Marcion, Pavlus öğretilerindeki gnostik unsurları, bir çeşit çileciliğe ve düalizme dönüştürmüştür.

Keywords

Sinop, Marcion, Hıristiyanlık, İncil, Gnostisizm

References

• Aykıt, Dursun Ali, “Sağ Yanağına Tokat Atmayı Düşünene Haklı Savaş Aç”, Milel ve Nihal, İnanç, Kültür ve Mitoloji Araştırmaları Dergisi, c. VI, sy. 2, İstanbul 2009, ss. 287- 321.
• Batuk, Cengiz, “İsa Mesih Kadınları da Kurtaracak mı? – Hıristiyanlıkta Kadın Sorununa Genel Bir Bakış –”, Dinî Araştırmalar Dergisi, c. XI, sy. 31, Ankara 2008, ss. 19-48.
• Bilhan, Saffet, “Asya Eğitim Felsefesine Tarihsel Bir Bakış (İran)”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. XX, Ankara 1988, ss. 271-281.
• Bradshaw, Robert, “Marcion: Portrait of a Heretic”, 13.11.2012, http://www.earlychurch.org.uk/pdf/marcion.pdf.
• Gündüz, Şinasi, “Sinoplu Marcion’un Gnostik Teolojisi”, Hoşgörü ve İnanç Turizminde Göller Bölgesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Isparta 2001, ss. 131-147.
• Gündüz, Şinasi, “Gnostik Mitolojide Düşüş Motifi ve Demiurg Düşüncesi”, On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 9, Samsun 1997, ss. 121-165.
• Gündüz, Şinasi, “Başkaldırı Geleneği ve Heterodoksi”, Bilimname, sy. VI, Kayseri 2004, ss.75-85.
• Gündüz, Şinasi, “İkinci Yüzyıl Urfa Gnostisizminin Önemli Bir Temsilcisi: Quq ve Quqiler”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 10, İstanbul 2004, ss. 1-13.
• Hançerlioğlu, Orhan, Dünya İnançları Sözlüğü, İstanbul: Remzi Kitapevi 1993.
• Hinkson, Kent, “Kilise Tarihi”, 29.11.2012, http://www.belgeler.com/blg/ 2xfw/kilisetarihi.
• Kaçar, Turhan, “Ebioniteler’den Arius’a: Eskiçağ Doğu Hıristiyanhğı’nda İsa Teolojisi Tartışmaları”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XLIV, Sayı: 2, Ankara 2003, ss. 187-206.
• Kuşçu, Emir, “Gnostik Hıristiyan Bir Akım Olarak Valentinyanizm”, On Dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 31, Samsun 2011, ss. 95-126.
• Lacarriere, Jacques, The Gnostics, (Les Gnostiques, Fransızca’dan İngilizce’ye çev. Nina Rootes), Londra: Peter Owen Limited 1977.
• Schimmel, Annemarie, Dinler Tarihine Giriş, Ankara: Güven Matbaası 1955.
• Tucker, William F., “Beyan b. Sem’an ve Beyâniyye: Emevî Irakı’nın Şiî Aşırıları”, çev. Yusuf Benli, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, c. III, sy. 1, Samsun 2003, ss. 217- 232.