Namazda Sütreyle İlgili Hükümler

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 327 - 344, 30.11.2025

Murat Polat

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1718092

Abstract

İslâm’da namazın huşû ile eda edilmesi önemlidir. Bu sebeple İslâm, namaz esnasında huşûun sağlanması için birtakım tedbirler almıştır. Bu tedbirlerden birisi de namaz kılanın önüne sütre koymasıdır. Sütrenin meşruiyeti, önemi, mertebeleri, keyfiyeti, fıkhi hükümleri, namazda iken hizalanma şekli ve mesafesi, namaz kılanın önünden geçenin engellenmesi ve Kâbe’de sütreli veya sütresiz namaz kılma konuları araştırmanın metodunu oluşturmaktadır. Sütreyle ilgili fıkhi hükümlerin bilinmesi ve namaz ibadetinin huşû içerisinde ifa edebilmesine katkı sağlaması ise araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmanın neticesinde sütrenin namazın sıhhatine ve namaz kılanın huşû ve motivasyonuna önemli katkı sağladığı; hükmünün müstehap, terk edilmesinin mekruh olduğu; sütrenin duvar veya direk, yere sopa veya çubuğun dikilmesi ve yere çizgi çekilmesi gibi mertebelerinin bulunduğu; sütrenin boyunun bir zirâ, eninin en az mızrak kalındığında olduğu; sütrenin sağ ya da sol alın tarafına hizalandığı; sütrenin dâhilinden geçenin bazı işaret ve ikazlarla engellenebileceği; Kâbe’nin içinde ve üstünde sütresiz namaz kılınamayacağı, ancak etrafında sütresiz namazın ifa edilebileceği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Keywords

İslâm Hukuku , İbadet , Namaz , Sütre , Saf , Kâbe

Fiqh Provisions Regarding Sutra in Prayer

Abstract

In Islam, it is important to pray with awe. For this reason, Islam has taken a number of measures to ensure awe during prayer. One of these measures is to place a sutra in front of the praying person. The legitimacy, importance, levels, quality, fiqh rulings, alignment and distance during prayer, preventing people from passing in front of those praying, and praying with or without a sutra at the Ka‘bah constitute the methodology of this research. The purpose of this study is to contribute to the performance of prayer with reverence by providing knowledge of the fiqh rulings related to sutra. As a result of the research, it was concluded that the sutra contributes significantly to the health of the prayer and the prayer leader's awe and motivation; that its provision is mustahab and its abandonment is makrūh; that the sutra has levels such as a wall or a pole, a stick or a stick planted on the ground and a line drawn on the ground; the length of the sutra should be one ḏḥirāʿ and its width should be at least the length of a spear; the sutra can be aligned on the right or left forehead; those who pass through the sutra can be prevented by some signs and warnings; prayer cannot be performed inside or above the Ka‘bah without a sutra, but prayer can be performed around it without a sutra.

Keywords

Islamic Law , Worship , Prayer , Sutra , Ranks , Ka‘bah

References

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. 8 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1998.
• Aynî, Bedreddin b. Ahmed. el-Binâye şerhu’l-Hidâye. 13 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb, 2000.
• Bereketî, Muhammed Amîm. et-Ta’rîfâtü’l-fıkhiyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü'l-kübrâ. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 9 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Buhûtî, Mansur b. Yunus. Keşşâfü’l-kınâ an metni’l-İknâ’, 15 Cilt. Suudi Arabistan: Vizâratü’l-Adl, 2000.
• Ebû Dâvûd, Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünenü Ebî Dâvûd. 4 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, ts.
• Erkal, Mehmet. “Arşın”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3/411-413. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Hattâb, Muhammed b. Abdurrahman. Mevâhibü’l-celil li-şerhi muhtasarı Halîl. 6 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1992.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz el-Hüseynî ed-Dımaşkī. Reddü’l-muhtâr ale’d-Dürri’l-Muhtâr. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1992.
• İbn Ebî Zeyd, Ebû Muhammed. en-Nevâdir ve’z-Ziyâdât. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmi, 1999.
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullāh b. Ahmed b. Muhammed. el-Muğnî. 10 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Kahire, 1968.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. Sünenü İbni Mâce. 2 Cilt. b.y.: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, ts.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî. Lisânü’l-‘Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru Sadr, 1414.
• İbn Mâze, Ebü’l-Meâlî Burhânüddin. el-Muhîtu’l-burhânî fi’l-fıkhi’n-Nu’mânî. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb, 2004.
• İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd b. Ahmed. el-Beyân ve’t-Tahsîl. 20 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1988.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddin b. Muhammed. el-Fetâva’l-Kübrâ. 6 Cilt. b.y.: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1987.
• İbn Useymîn, Muhammed b. Salih. eş-Şerhu’l-mümti’ alâ Zâdi’l-Müstakni’. 15 Cilt. b.y.: Dâru İbni’l-Cevziyye, 1428.
• İbnü’l-Hümâm, Kemâleddin Muhammed. Fethu’l-Kadîr. 10 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, ts.
• İsnevî, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdürrahîm b. el-Hasen b. Alî el-Ümevî. el-Mühimmât fî şerhi’r-Ravza ve’r-Râfiî. 10 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2009.
• Karâfî, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. İdrîs b. Abdirrahmân el-Mısrî. ez-Zahîre. 14 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1994.
• Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd b. Ahmed. Bedâiu’s-sanâi’ fî tertîbi’ş-şerâi’. 7 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb, 1986.
• Kâşgarî, Ebû Abdillâh Sedîdüddîn Muhammed b. Muhammed b. Alî. Münyetü’l-musallî ve gunyetü’l-mübtedî. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2007.
• Kevkeb Abîd, el-Hâce. Fıkhü’l-ibâdât ale’l-Mezhebi’l-Mâlikî. Dımaşk: Matbaatü’l-İnşâ, 1986.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2011.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Habîb. el-Hâvi’l-kebîr. 19 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
• Mâzerî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Ömer et-Temîmî es-Sıkıllî. Şerhu’t-Telkîn. 5 Cilt. b.y.: Dâru’l-Garb, 2008.
• Mergīnânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl el-Fergānî. el-Hidâye fî şerhi Bidâyeti’l-mübtedî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, ts.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Mecmu’ şerhu’l-Mühezzeb. 9 Cilt. Cidde: Mektebetü’l-İrşad, ts.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ravzatü’t-tâlibîn. 12 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1991.
• Râzî, Ebû Abdillâh Zeynüddîn Muhammed b. Ebî Bekr b. Abdilkādir. Muhtâru’s-sıhâh. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 1999.
• Sâvî, Ebü’l-Abbas Ahmed. Hâşiyetü’s-Sâvî ale’ş-Şerhi’s-sağîr. 4 Cilt. b.y.: Dâru’l-Maârif, ts.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. el-Mebsût (Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1993.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed b. Ebî Sehl Ahmed. Şerhü’s-Siyeri’l-kebîr. 5 Cilt. b.y.: y.y., 1971.
• “Setrü’l-avret”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. 24/173. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• “Sütretü’l-musallî”, el-Mevsûatü’l-Fıkhiyyetü’l-Kuveytiyye. 24/177. Kuveyt: Dâru’s-Selâsil, 1427.
• Şeybânî, Muhammed b. el-Hasan. el-Asl. 5 Cilt. Keratşi: İdâratü’l-Kur’an, ts.
• Şeybânî, Muhammed b. el-Hasan. el-Câmiu’s-sağîr. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2011.
• Şirbînî, Muhammed b. Ahmed. Muğni’l-muhtâc. 6 Cilt. b.y.: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1994.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mu’cemü’l-kebîr. 25 Cilt. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1994.
• Tahtâvî, Ahmed b. İsmail. Hâşiyetü’t-Tahtâvî alâ Merâkı’l-felâh. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
• Tenûhî, Ebu’t-Tâhir İbrahim b. Beşir. et-Tenbîh alâ mebâdii’t-tevcîh. 2 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2007.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). Sünenü’t-Tirmizî. 5 Cilt. Mısır: Matbaa Mustafa el-Bâbî, 1975.