Abdullah Çelik. Buhârî’nin Sahîh’inde Dört Mezhebe Göre Amel Edilmeyen Hadisler (Tahlil ve Tenkidi). Ankara: Fecr Yayınları, 2024.

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 741 - 743, 30.11.2025

Macit Demirer

https://doi.org/10.33931/dergiabant.1798041

Abstract

Bu inceleme, “Buhârî’nin Sahîh’inde Dört Mezhebe Göre Amel Edilmeyen Hadisler (Tahlil ve Tenkidi)” adlı eseri kısaca tanıtıp değerlendirmektedir. Eserde, Sahîh-i Buhârî’de yer alan fakat Hanefî, Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerince amel edilmeyen rivayetler ele alınmakta, isnadın sağlamlığı ile metnin Kur’an, Sünnet ve küllî ilkelerle uyumu arasındaki fark vurgulanmaktadır. İncelenen 25 rivayetten, üçünün mensûh, ikisinin muallel olduğu, diğerlerinin ise icmâya, Kur’an veya râvî/sahâbî uygulamasına aykırılık gerekçeleriyle amel dışı bırakıldığı belirtilmektedir. İncelemede, eserin hadis–fıkıh ilişkisindeki sahihlik-amel varsayımını sorgulayan yönü güçlü bulunmuş, bununla birlikte örneklerin çoğaltılması, bunların konu dağılımının arttırılması ve mezheplerin alt ekollerinin görüşlerine daha fazla yer verilmesinin gerekli olduğu görülmüştür. Sonuçta çalışma, Buhârî’nin yaklaşımı ile mezhep usullerinin kesiştiği ve ayrıştığı noktalarını açık bir biçimde ortaya koyarak literatüre anlamlı bir katkıda bulunmaktadır.

Keywords

Hadis , Buhârî , Sahîh , Dört Mezhep , Fıkıh , Amel

Abdullah Çelik. Some Ḥadiths in Bukhârî’s Ṣaḥīḥ That Four Sunni Schools Did Not Act Upon Them (A Critical Analysis)

Abstract

This review briefly introduces and evaluates the work titled “Some Ḥadiths İn Bukhârî’s Ṣaḥīḥ That Four Sunni Schools Did Not Act Upon Them (A Critical Analysis)”. The book examines hadiths included in Ṣaḥīḥ al-Bukhārī that are not acted upon by the four Sunni legal schools—Ḥanafī, Mālikī, Shāfiʿī, and Ḥanbalī—and highlights the distinction between the authenticity of the chain of transmission (isnād) and the conformity of the hadith text (matn) with the Qur'an, Sunnah, and general legal principles. The study notes that among the 25 hadiths analyzed, three are considered abrogated (mansūkh), two contain hidden defects (muʿallal), and the rest are deemed non-applicable due to conflict with consensus (ijmāʿ), the Qur’an, or the practices of narrators or Companions. The review finds the work's questioning of the assumed correlation between authenticity and legal applicability in hadith–fiqh methodology to be a particularly strong aspect. However, it also concludes that the study would benefit from the inclusion of a broader range of examples, a more diversified thematic distribution, and greater engagement with sub-schools within the legal madhhabs. Ultimately, the work offers a meaningful contribution to the literature by clearly delineating the points of convergence and divergence between al-Bukhārī’s methodological stance and the principles of the legal schools.

Keywords

Hadith , al-Bukhārī , Ṣaḥīḥ , Four Schools , Fiqh , Practice