Sadece Bir Yangın mı? Ekolojik ve Sosyo-Ekonomik Açıdan Orman Yangınları

Year 2017, Volume: 10 Issue: 2, 32 - 35, 01.12.2017

Seçil Ayanoğlu Melda Dölarslan Ebru Gül

Abstract

Yangın, çeşitli sebeplerle ortaya çıkan, can ve mal kaybı başta olmak üzere ciddi zararlar oluşturan ve giderilmesi olanaksız sonuçlara neden olan doğal afetlerdir. Günümüzde yangınların çıkmasındaki en büyük etken insandır. Dikkatsizlik, tedbirsizlik ve ihmalden kaynaklanan yangınların çoğunda büyük ölçüde can ve mal kaybı olmaktadır ve ne yazık ki ülkemizde bu tarz yangınların sayısı oldukça fazladır. Yangının asıl oluşturduğu yok edici etki ise en çok ormanlık alanlarda gün yüzüne çıkmaktadır. Orman yangını, gerek doğal gerekse de antropojenik etkiler sebebiyle ortaya çıkan hem orman içerisinde ortak bir yaşam süren canlı ve cansız varlıklara hem de çevresine ciddi zararlar veren kontrolsüz yanan ateş anlamına gelmektedir.

Her ne sebep olursa olsun meydana gelen bir orman yangınında zararın boyutu; alandaki hakim vejetasyon tipi, alanın toprak özellikleri, yangın mevsimi, yangını takip eden hava durumu, yangının tekerrürü, süresi ve şiddetine bağlı olarak değişmektedir.

Tüm bu etmenlere bağlı olarak gelişen bir orman yangınında sadece doğal güzelliğin yok olmasının düşünülmesi yangının çıkmasına neden olmak kadar büyük bir suçtur. Çünkü yangın sonucunda sadece çok değerli varlıklarımız olan ormanlar zarar görmez aynı zamanda flora, yaban hayatı, su kaynakları, toprak, iklim, rekreatif amaçlarla insanların faydalandıkları alanlar ile ormanlık alanların yakını ve çevresindeki yerleşim yerleri de zarar görür. Meydana gelen bu zararların telafisi; yangın öncesinde koruyucu ve önleyici tedbirler ile başlayıp, yangın esnasında yangının söndürülmesi ve sonrasındaki zararın maliyeti ile devam eden uzun bir süreç olup, ülke ekonomilerinde büyük bir yer tutmaktadır. Sonuç olarak, yaklaşık 400 milyondan beri ekosistem üzerinde hüküm süren yangın; ekolojik etkilerinin yanı sıra göz ardı edilemeyecek boyutlarda sosyo-ekonomik etkilere de sahip olan ve ne yazık ki sıklıkla karşımıza çıkan doğal afettir. Bu konudaki bireysel ve toplumsal farkındalığımızın artması, doğrudan ve dolaylı yollarla meydana gelen zararları en az seviyeye indirerek, ülkemizin bu konudaki başarısını ortaya koyacaktır.

Keywords

Yangın, Orman yangını, Ekolojik etki, Sosyo-ekonomik etki

References

• Anonim, 2016. Orman Yangınlarının Sebepleri Sosyal Ekonomik Etkileri, http://dergi.dirimbilim.net/index.php?option=com_content&view=article&id=134&Itemid=162, Erişim Tarihi: 25.06.2016.
• Anonim, 2016. Orman Yangınları ve Meteoroloji, . T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü, http://www.mgm.gov.tr/arastirma/orman yanginlari.aspx, Erişim tarihi:13.06.2016.
• Sayın, S., Güney, C. O., Sarı, A., 2014. Orman Yangınlarında İş Sağlığı ve Güvenliği, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15: 168-175.
• Anonim, 2013. Ormanların Korunması Şura Çalışma Belgesi, T. C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ormancılık Ve Su Şurası, Çalışma Grubu8,sura.ormansu.gov.tr/sura/files/raporlar/.../Cg8OrmanlarinKorunmasi.doc, Erişim tarihi: 14.06.2016.
• Üzmez, İ., 2010. Türkiye’de Orman Yangınlarıyla Savaş Uygulamaları ve Etkinlikleri (İzmir Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Orman Entomolojisi ve Koruma Programı, İstanbul.
• Türkeş, M., Altan, G., Öztürk, M. Z., 2011.Türkiye’de 2011 Yılı Orman Yangınlarının Keetch-Byram Kuraklık İndisi ile Analizi, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÜCAUM) VII Coğrafya Sempozyumu, 18-19 Ekim 2012, 30-35s, Ankara.
• Küçükosmanoğlu, Y., 2006. Orman Yangınlarının Kızılçam [ Pinus brutia Ten.] Odununun Fiziksel ve Mekanik Özellikleri Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon.
• Özkazanç, N. K., Ertuğrul, M., 2011. Orman Yangınlarının Fauna Üzerine Etkileri, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı:19,128-135 ISSN: 1302-0943, EISSN: 1308- 5875.
• Arslantürk, N. (2007). Yangının Vejetasyon Üzerine Etkisi, Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 2(29), 141-153.
• Bilgili, E., 2014. Orman Yangınlarının Orman Ekosistemleri Üzerindeki Etkileri, Kasım 2014, http://www.ktu.edu.tr/dosyalar/15_01_02_ab8fa.pdf, Erişim Tarihi: 14.06.2016.
• Certini, G., 2005. Effects of Fire on Properties of Forest Soils: A Review, Oecologia (2005) 143: 1–10 DOI 10.1007/s00442-004-1788-8.
• Neary, D. G, Klopatek, C. C., DeBano, L. F., Ffolliott, P. F., 1999. Fire Effects on Belowground Sustainability: A Review and Synthesis, Forest Ecology and Management 122 (1999) 51-71.
• Özden, S., Kılıç, H., Ünal, H. E., Birben, Ü., 2012. Orman Yangını İnsan İlişkisi, Türkiye Ormancılar Derneği Yayını, ISBN 978-9944-0048-7-9, 1. Basım, Nisan 2012, Ankara.
• Atik, H. Ertuğrul, M., 2012. Kepsut Orman Yangınının Organizasyon Açısından Değerlendirilmesi.Bartın Orman Fakültesi Dergisi 2012, Cilt:14, Özel Sayı,106-111 ISSN: 1302-0943 EISSN: 1308-5875.