Pozitif Emniyet Kültürü Temel Öğelerini Esas Alan Kazasay Olayları (Near Miss) Raporlama Sistemi

Yıl 2014, Cilt: 6 Sayı: 1, - , 04.11.2015

Hasan Terzi Cem Gazioğlu

https://doi.org/10.18613/deudfd.22456

Cited By: 3

Öz

Denizde emniyeti arttırmaya yönelik kural ve düzenlemeler
genellikle meydana gelen kazaların incelenmesinden sonra ortaya çıkan
sonuçlara göre belirlenmektedir. Fakat bu düzenlemeler kazalar olmadan
önce de belirlenemez mi?
Oluşum süreçleri bakımından kazalarla bire bir aynı olan “kazasay
olaylarının” (Near Miss) kazalardan tek farkları gerçekleşen olay sonunda
can ve mal kaybı ya da çevre kirliliği benzeri herhangi bir kayıp yaşanmamış
olmasıdır. “Kazasay olayları” raporlanır, bunlar incelenir ve sonuçlar
analiz edilirse alınması gereken tedbirler kaza olmasını beklemeksizin
belirlenebilir.
Emniyeti arttırmaya yönelik tedbirlerin belirlenmesinde “kazasay
olaylarının” raporlanmasının gerekliliği bilinmesine rağmen raporlama
yapılmasının önünde bir takım engeller vardır. Bu kapsamda yapılan
araştırmanın birinci evresinde raporlama yapmanın önündeki sorunlar anket
yöntemiyle belirlenmiş ve ikinci aşamada ise Delphi tekniği kullanılarak bu
sorunların nasıl aşılacağı belirlenerek etkin, verimli ve sürdürülebilir bir
“kazasay olay” raporlama sisteminin esaslarının ortaya çıkartılması
amaçlanmıştır. Araştırmada Türkiye’de deniz trafik emniyetini arttırmaya
yönelik hizmet vermekte olan kurum ve kuruluşlarda görev yapmakta olan 100 kişi ankete katılmış, 42 uzman ile de Delphi uygulaması gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• ACAR, B. (2007) Risk Değerlendirilmesi Temelli Yönetim Anlayışının
• Denizcilikte Uygulanması ve Türk Deniz Ticaret Filosunun Risk
• Değerlendirmesi Yöntemi İle Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal
• Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
• AKTEN, N. (2006) Shipping Accidents: A Serious Threat For Marine
• Environment, Journal of the Black Sea/Mediterranean Environment,
• Vol.12, No.3, pp.269-304.
• ALAN, G. (2010) Denizlerde Emniyet ve Güvenlik: Uluslararası ve
• Ulusal Mevzuat ve Kurumlar Üzerine Bir İnceleme, Onsekiz Mart
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans
• Tezi, Çanakkale.
• ANDRIESSEN, J. H. E., FAHLBRUCH B. (2004) Knowledge
• Management of Successes and Errors, Elsevier, Amsterdam.
• AŞGIN, S. (2008) Stratejik Yönetim, T.C. İçişleri Bakanlığı Strateji
• Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• AYTAÇ, S. (2011) İş Kazalarını Önlemede Güvenlik Kültürünün
• Önemi, Türk Metal Sendikası Dergisi, Sayı.147, ss. 30-38.
• BARADAN, S., DİKMEN, Ü., MÜNGEN, U., AYTEKİN, O.,
• SÖNMEZ, G. (2011) Türkiye’deki İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri
• Mevzuatının İnşaat Sektörü Açısından İncelenmesi, TMMOB İnşaat
• Mühendisleri Odası, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi,
• Sayı.469, ss. 6-14.
• BİNYILDIRIM, T. (1999) İş Kazalarının Oluşumu ve İş Kazalarının
• Sınıflandırılması, İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bildiriler Kitabı,
• İstanbul 27-28 Kasım 1999, ss. 123-130.
• CANSO, (2012) Safety Culture Definition and Enhancement Process,
• Civil Air Navigation Services Organization, July 2012.
• DURSUN, S. (2011) Güvenlik Kültürünün Güvenlik Performansı
• Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama, Uludağ Üniversitesi Sosyal
• Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Bursa.
• EROĞLU, K. E., BERK, Y., ÖKSÜZ, A.S., KESER, N., MERCAN,
• F. (2009) Sağlık Çalışanlarının Hata Bildirimi Alanında Eğitilmesi ve
• Tıbbı Hataların Değerlendirilmesi, Uluslararası Sağlıkta Performans
• ve Kalite Kongresi Bildiriler Kitabı, 19-21 Mart 2009, Antalya, Cilt.2,
• ss. 76-84.
• EUROCONTROL, (2008) Safety Culture in Air Traffic Management:
• A White Paper, Eurocontrol/FAA Action Plan 15 Safety.
• EÜTF, (2005) Tıp Eğitiminde Müfredatın Geliştirilmesi İçin
• Toplumumuzun Öncelikli Sağlık Sorunlarının Belirlenmesi, DPT Proje
• no 2002 DPT/005, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
• GRECH, M., HORBERRY T., KOESTER, T. (2008) Human Factor
• in the Maritime Domain, Taylor& Francis Group, London.
• GİZİR, S. (2008). Örgütsel Değişim Sürecinde Örgüt Kültürü ve
• Örgütsel Öğrenme, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
• Sayı.4, No.2, ss. 182-196.
• HENRICH, H. W. (1931) Industrial Accident Prevention: A scientific
• approach, McGraw-Hill Book Company, New York.
• HUDSON, P. (2001) Safety Management and Safety Culture the Long,
• Hard and Winding Road, “Occupational Health and Safety
• Management System” Proceedings of the First National Conference,
• Crown Content, Melbourne.
• HSU, C.C., SANDFORD, B.A. (2007) The Delphi Technique:
• Making Sense of Consensus, Practical Assessment, Research and
• Evaluation, Vol. 12, No.10, pp. 1-8.
• HSE (2005) A Review of Safety Culture and Safety Climate Literature
• for the Development of the Safety Culture Inspection Toolkit, Research
• Report 367, Health and Safety Executive, Bristol.
• IMO (2008) MSC-MEPC.7/Circ.7 10.10.2008 Guidance on Near-
• Miss Reporting.
• İSLAMOĞLU, A. H. (2009) Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri,
• Beta Basım Yayın, İstanbul.
• KIZKAPAN, T. (2010)Kıyı Alanlarında Gemi Emniyet Yönetimi ve
• Deniz Kazaları Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• KLETZ, T. (2001) Learning from Accidents, Gulf Professional
• Publishing, Oxford.
• KORVERS, P. M. W. (2004) Accident Precursors: Pro-active
• Identification of Safety Risks in the Chemical Process Industry,
• Technische Universiteit Eindhoven.
• KURT, Ş. (2008) Teknolojik Gelişmeler Işığında Geleceğin Deniz
• Harbi, Kara Harp Okulu Komutanlığı Savunma Bilimleri Enstitüsü
• Yüksek Lisans Tezi.
• LINSTONE, H.A., TUROFF, M. (2002) The Delphi Method
• Techniques and Applications, Addison-Wesley Pub. Co., New Jersey.
• LUDLOW, J. (2002) Delphi Inquiries and Knowladge Utilization, The
• Delphi Method Techniques and Applications, Edt. Linstone H.A. and
• Turoff M, Addison-Wesley Pub. Co., New Jersey, pp. 97-118.
• MÜEZZİNOĞLU, A. (2007) Yeni İş Güvenliği Piramidi, TMMOB
• Makina Mühendisleri Odası Yayın Organı Mühendis ve Makine
• Dergisi, Sayı.48, No.567, ss. 47.
• NAS, S. (2012) Emniyet ve Güvenlik Sözcükleri Üzerine Bir Çalışma,
• Denizcilik Dergisi, Sayı.60, ss. 22-26.
• OAKLEY, J.S. (2003) Accident Investigation Tecniques: Basic
• Theories, Analytical Metods and Applications, American Society of
• Safety Engineers, USA.
• OCAKTAN, M. (2009) Bir Otomotiv Fabrikasında Güvenlik
• Kültürünün Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri
• Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
• ÖKTEM, R. (2007) İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve İş Güvenliği
• Eğitiminde İşbaşında Yapılan Eğitimlerin ve Ramak Kaza Kayıtlarının
• Tutulmasının Önemi, İş Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu, 5-6 Ekim
• , ss. 133-139.
• ÖZKAN, T., LAJUNEN, T. (2003) Güvenlik Kültürü ve İklimi,
• Pivolka Dergisi, Sayı.2, No.10, ss. 3-4.
• ÖZKILIÇ, Ö. (2005) İş Sağlığı ve Güvenliği, Yönetim Sistemleri ve
• Risk Değerlendirme Metodolojileri, Türkiye İşveren Sendikaları
• Konfederasyonu, Ankara.
• PHIMISTER, J.R., BIER, V.M., KUNREUTHER, H.C. (2004)
• Accident Precursor Analysis and Management, Reducing
• Technological Risk Through Diligence, National Academies Press,
• Washington.
• PRYOR, J.H. (2004) Akdeniz’de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş,
• İstanbul.
• RADVANSKA, A. (2010) Accident Losses Elimination by Means of
• Safety Pyramid Anaysis, Annals of Faculty Engineering Hunedoara,
• Romania.
• SAGEN, A. (1999) The ISM Code: In Practice, Tano Aschehoug, AIT
• Otta, AS, Norway.
• SIMON, J., KIRCHSTEIGER, C., BJERKE, W. (1999). The
• Importance of Near Miss Reporting to Further Improve Safety
• Performance, Journal of Loss Prevention in the Process Industries 12,
• pp. 59-67.
• ŞAHİN, A.E. (2001) Eğitim Araştırmalarında Delphi Tekniği ve
• Kullanımı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı.20,
• ss. 215-220.
• TERRY, E.M. (2003) Value Based Safety Process: Improving Your
• Safety Culture With Behavior Based Safety, John Wiley&Son Inc.,
• New Jersey, 2nd ed.
• TUBİTAK, (2001) Teknoloji Öngörüsü ve Ülke Örnekleri Çalışma
• Raporu, Bilim ve Teknoloji Politikaları Dairesi Başkanlığı Politika
• Stratejisi Çalışmaları BTP 01/03.
• WHITTINGHAM, R.B. (2008) Preventing Corporate Accidents: An
• Ethical Approach, Elsevier Ltd. Burlington.
• WRIGHT, L.ve SCHAAF, T. (2004) Accident Versus Near Miss
• Causation: Acritical Review of the Literatüre. An Empirical Test in
• the UK Railway Domain, and Their Implications For Other Sectors,
• Journal of Hazardous Materials, Vol. 111, pp. 105-110.
• ZORBA, Y., KİŞİ, H. (2009), Uluslararası Deniz Ticaretinde Tehlikeli
• Yüklere İlişkin Emniyet Yönetimi ve Türk Limanları Üzerine
• Uygulama, DEÜ Denizcilik Dergisi, Sayı.1,No.1, ss34.