Türkiye’nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Farklı Ülke Gruplarına Göre Eşbütünleşme Analizi

Yıl 2017, , 369 - 395, 04.12.2017

Naib Alakbarov , Murat Gündüz , Mehmet Hilmi Özkaya

https://doi.org/10.24988/deuiibf.2017322662

Öz

Türkiye 24 Ocak 1980 kararları ile ihracata dayalı sanayileşme stratejisi uygulamaya koyarak dünya ekonomisiyle bütünleşmeyi hedeflemiş ve böylelikle uluslararası rekabeti ön plana çıkaran büyüme modelini benimsemiştir. Türkiye 1980’li yıllardan itibaren aynı zamanda dış ticaret pazarlarını da çeşitlendirmeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda özellikle 2000’li yıllardan itibaren yapılan Pazar çeşitlendirmesi tartışmaları ile Türkiye’nin Orta Doğu ve Asya pazarlarına yöneldiği ve bu bölgelerin Türkiye dış ticareti açısından önemli potansiyel taşıdığı ifade edilmektedir. Bu çalışma, Türkiye'nin 2001-2013 dönemi çeyreklik verileri kullanarak yapılan ihracat talebinin ekonometrik analizini içermektedir. Bu çalışmada Türkiye’nin ihracat potansiyelinin farklı bölgelere yönelik ihracat talebinin fiyat ve gelir esnekliği analizi yapılmaktadır. Yapılan analiz sonucu Türkiye’nin ihracat pazarı olarak gelişmiş ülkeler grubunun öne çıktığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İhracat Talebi Fonksiyonu, Dış Ticaret Pazarları Sorunu, Eşbütünleşme Analizi

The Cointegration Analysis of Turkey's Export Demand Function by Group of Different Countries

Öz

Turkey adopted the export-oriented industrialization strategy with the decisions of January 24, 1980 and aimed to integrate with the world economy, After this date Turkey adopted the growth model that gives especially priority to international competition. Turkey also aims to diversify foreign trade markets in this period as well. In this context, it has been expressed that Turkey has moved to the Middle East and Asian markets since the year 2000 and these regions have important potential for foreign trade in Turkey. This study includes a cointegration analysis of export demand made using quarterly data covering the years from 2001 to 2013 of Turkey. In this study, the export potential of Turkey is analyzed for different regions. As a result of the analysis, it is seen that the most important market of Turkey as export market is developed countries.

Anahtar Kelimeler

Export Demand Function, Foreign Trade Markets Problem, Cointegration Analysis

Kaynakça

• Aktaş, C. ve Yılmaz V. (2008). “Gümrük Birliği Sonrası Türkiye’nin İhracat Fonksiyonunun Tahmini”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:7 Sayı:13 Bahar 2008 s. 89-104
• Alakbarov N. ve Gökalp M. F. (2016). “Küresel Ekonomik Gelişmeler Ve Transatlantik Serbest Ticaret Anlaşması Çerçevesinde Türkiye’nin İhracat Pazarları Sorunu”, Scientific Cooperation for the Future in the Social Sciences Usak International Conference-2016, 22nd-23rd September 2016, Uşak, Türkiye, s. 11-27.
• Aydın, F., H. Saygılı ve M. Saygılı. (2007), “Empirical Analysis of Structural Change in Turkish Exports”, TCMB Çalışma Tebliği No: 07/08.
• Çulha O. Y. ve Kalafatcılar M. K. (2014). “Türkiye’de İhracatın Gelir ve Fiyat Esnekliklerine Bir Bakış: Bölgesel Farklılıkların Önemi”, TCMB Ekonomi Notları, Sayı: 2014-05/ 09 Nisan 2014.
• Dickey, David A. and Fuller W. A. (1981), “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, (49), 1057-72.
• Dickey, D.A. and Fuller W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Journal of the American Statistical Association, 74, p. 427–431.
• Doğanlar, M., H. Bal ve M. Özmen (2004), “Uluslararası Ticaret ve Türkiye’nin İhracat Fonksiyonu”, Manas Üniversitesi S.B.E Dergisi, Sayı:7, pp.83-109.
• Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. New York: Wiley.
• Engle, R.F. and Granger, C.W. J. (1987); “Cointegration and Error-Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, S.66, s.251-276.
• Erdoğan Coşar E. (2002), “Price and Income Elasticities of Turkish Export Demand: A Panel Data Application”, Central Bank Review 2.
• Fullerton T. M, Jr., Sawyer Jr. W. C. and Sprinkle R. L. (1999). “Latin American Trade Elasticities. Journal of Economics & Finance”. Vol. 23, Summer 1999, p.143-156.
• Granger, C.W.J. and P. Newbold (1974). “Spurious regressions in Economics”. Journal of Econometrics. 4, 111-120.
• Khan, M.S. 1974. “Import and Export Demand in Developing Countries”, IMF Staff Papers, 21:678-693.
• Kumar S. (2011). “Estimating export demand equations in selected Asian countries”. Journal of Chinese Economic and Foreign Trade Studies, Vol. 4 No. 1, pp 5-16.
• Perron, P. (1989). “The Great Crash, the Oil Price Shock and the Unit Root Hypothesis”. Econometrica, 57, 1361-1401.
• Rao B. B. and Singh R. (2007). “Estimating Export Equations”. Applied Economics Letters, 14, 799–802.
• Saatcioğlu, C. ve Karaca O. “ Dolar/Euro Paritesinin Türkiye’nin İhracatına Etkisi: Ekonometrik bir Analiz”. Niğde Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 2010, Cilt:3, Sayı:2, s.106-118.
• Senhadji, A. and C. Montenegro, (1999), “Time Series Analysis of Export Demand Equations: A Cross-Country Analysis”, IMF Staff Papers, Vol 46, No.3.
• Şimşek M. ve Kadılar C. (2005). “Türkiye'nin İhracat Talebi Fonksiyonunun Sınır Testi Yöntemi İle Eşbütünleşme Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6 (1), 144-152.
• Togan S. ve Berument H. (2007), “The Turkish Current Account, Real Exchange Rate and Sustainability: A Methodological Framework”, The Journal of International Trade and Diplomacy, 1 (1), Spring, s.155-192.