PARASAL AKTARIM MEKANİZMASI: TÜRKİYE’DE DÖVİZ KURU KANALININ VAR ANALİZİ

Year 2009, Volume: 24 Issue: 1 - Volume: 24 Issue: 1, 171 - 191, 25.07.2016

FİGEN Büyükakın VEDAT Cengiz ARMAĞAN Türk

Abstract

Son zamanlarda para teorisi alanında yapılan çalışmalar içerisinde parasal aktarım mekanizması konusunun öneminin arttığı görülmektedir. Zira parasal aktarım mekanizması hakkında elde edilecek detaylı bilgiler para politikasının başarısı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma Türkiye ekonomisi özelinde Vektör Otoregresyon (VAR) modelini kullanarak 1990:1 -2007:9 dönemi için döviz kuru kanalını incelemektir. Çalışmada para politikası şokunun ardından reel döviz kuru, net ihracat, üretim ve fiyatların dinamik tepkisi tahmin edilmektedir. VAR modellerinin kullanılma sebebi, para politikası şokları ve incelenen değişkenlerin tepkileri arasındaki dinamik gösterimi ve bu tepkilerin nispi önemini belirlemeyi mümkün kılmasıdır. Sonuçlar Türkiye’de para politikası şoklarının fiyatlar üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu ve döviz kurunun parasal aktarım mekanizmasında önemli rol oynadığını göstermektedir.

Keywords

Para politikasi, Parasal aktarim mekanizmasi, Döviz kuru kanalı

MONETARY TRANSMISSION MECHANISM: A VAR ANALYSIS OF THE EXCHANGE RATE CHANNEL IN TURKEY

Abstract

Recently the monetary transmission mechanism has become a more prominent theme in the monetary theory analysis. Because it is important for the successfull conduct of monetary policy to have a better knowledge about monetary transmission mechanism. This study investigate the exchange rate channel using Vector Otoregressive Models (VAR) for the 1990:1-2007:9 period in the Turkish economy. We estimate the dynamic response of real exchange rate, net export, output and prices after a monetary policy shock. We use VAR model, because it makes possible to identify the dynamic view between the monetary policy shocks and the response of the variables and the relative importance of these responses. Our results support that the monetary policy shocks has a significant impact on prices and that exchange rate play a crucial role in the transmission of monetary policy in Turkey.

Keywords

Monetary policy, Monetary transmission mechanism, Exchange rate channel

References

• Almeida, A, ve C.A. E Goodhart (1998); “Does the Adoption of Inflation Targets Affect Central Bank Behaviour?” Monetary Policy and Inflation in Spain. Ed. by Jose Luis Malo de Molina, Kose Vinals and Fernando Gutierrez, England, Macmillan Press Ltd., 56-117.
• Bagliano, F. C. ve C A. Favero (1998); “Measuring Monetary Policy With VAR Models: An Evaluation”, European Economic Review, 42, 1069-1012.
• Başçı, E., Özgür Ö. ve Ç. Sarıkaya (2007); “The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments”, CBRT Research and Monetary Policy Department Working Paper No: 07/04, 1-28.
• Bernanke, B. (1988); “Monetary Policy Transmission: Through Momey or Credit?” Federal Reserve Bank of Philadelphia Business Review, November / December, 3-11.
• Bernanke, B.S. ve M.Gertler, (1995); “İnside Black Box: The Credit Channel of Monetary Transmission” Journal of Economic Perspectives, 5, 27- 48.
• Blejer, M. I. ve A. M. Leone (2000); “Introduction and Overview,” Inflation Targeting in Practice: Strategic and Operational Issues and Application to Emerging Market Economies, (Seminar held in Rio de Janeiro, Brasil, May 3-5 1999) Ed. by, Mario I. Blejer, Alain Ize, and Alfredo M. Leone, IMF Publication, 4-11.
• Cengiz, V. ve M. Duman (2008); “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Önemi Üzerine Etki Tepki Fonksiyonlarına Dayalı Bir Değerlendirme”, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 81-104.
• Çolakoğlu, B. (2002); “Enflasyon Hedeflemesine Geçiş Bağlamında TC Merkez Bankası Bağımsızlığının Fonksiyonelliği,” Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 17-31.
• Dıckey, D. A. ve W. A. Fuller (1981); “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Europäische Zentralbank (2000); “Geldpolitische Transmission im Euro-Währungsgebiet”, Monatsbericht, Juli, 45-62.
• Favero, C. A. ve Francesco Giavazzi (2001); “Monetäre Transmission im Euro-Währungsgebiet”, Europäische Parlament Arbeitsdokument ECON 110 DE/rev.1, Januar, 1-31.
• Garretsen, H. and J. Swank (1998); “The Transmission of Interest Rate Changes and the Role of Bank Balance Sheets: A VAR Analysis for the Netherlands”, Journal of Macroeconomics, 20(2), 325-339.
• Gujarati, D. N. (2001); Temel Ekonometri, Çev. Ümit Şenesen ve Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Gündüz, L. (2001); “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı “, İMKB Dergisi, 18, 13-30.
• Gür, E. T. (2003); Kredi Kanalının Etkin Çalışması ve Türkiye Uygulaması, (TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi), Ankara.
• Haldane, A. G. (2000); “Ghostbusting: The UK Experience of Inflation Targeting,” High Level Seminar on Implementing Inflation Targets held by IMF Institute, March 20-21.
• İnan, E. A. (2001); “Parasal Aktarım Mekanizmasının Kredi Kanalı ve Türkiye” Bankacılar Dergisi, 39, 3-20.
• Kasapoğlu, Ö. (2007); Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama, TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• Koca, F. (1997); Eş Anlı Denge Bağlamında 1980 Sonrası Türkiye Ekonomisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Para – Banka Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Köse, N. ve B. Saraçoğlu (1999); “Vektör Otoregresyon Yaklaşımı İle Enflasyonla Mücadelede Politika Seçimi: Türkiye Örneği 1980-1996”, İktisat İşletme ve Finans, Haziran, 12-27.
• Kumcu, Ercan, İ Ötker ve Ş. Saraçoğlu (1987); 1986Yılı Parasal Programı, TCMB Ekonomik Araştırmalar Bülteni, 2:2, Haziran, 23-42.
• Lütkepohl, H. ve P. Saıkkonen (1997); “Impulse Response Analysis in Infinite Order Cointegrated Vector Otoregressive Processes”, Journal of Econometrics, 81, 127-157.
• Mehrotra, A. N. (2007); “Exchange and Interest Rate Channels during a Deflationary Era – Evidence from Japan Hong Kong and China”, Journal of Comparative Economics, 35, 188- 210.
• Mishkin, F. S. (1992); The Economics of Money, Banking, and Financial Markets. 3rd Ed., Harper Collins Publishers, USA.
• Mishkin, F. S. (1995); “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”, Journal of Economic Perspectives, 9(4), 3-10.
• Mishkin, F. S. (2001); “The Transmission Mechanism and The Role of Asset Prices in Monetary Policy”, NBER Working Paper 8617, 1-21.
• Nagayasu, J. (2007); “Empirical Analysis of the Exchange Rate Channel in Japan”, Journal of International Money and Finance, 26, 887-904.
• Nolte, F. (2003); Die Transmission Monetärer Impulse, Europäischer Verlag der Wissenschaften, Frankfurt.
• Petursson, T. G. (2001); “The Transmission Mechanism of Monetary Policy” Monetary Bulletin, 4, 62-77.
• Peersman, G. (2001); The Transmission Of Monetary Policy In The Euro Area: Implıcations For The European Central Bank , Universiteit Gent, Department of Economics and Business Administration.
• Pindyck, R. S. ve Daniel L. Rubinfeld (1991); Econometric Models and Economic Forecasts, Third Edition, McGraw-Hill Inc., USA.
• Reyes, L. O. (2002); “A VAR Analysis of the Monetary Transmission Mechanism in the USA” Econ 511 Course Time Series Econometrics, Pennsylvania State University, 1-22.
• Sarte, Pierre-Daniel G. (1997); “On the Identification of Structural Vector Autoregressions”, Federal Reserve Bank of Richmond Economic Quarterly, 83 (3), 45-67.
• Sims, C.A. (1980); “Macroeconomics and Reality”, Econometrica, 48 (1), 1- 33.
• Smets, F. ve R. WOUTERS (1999); “The Exchange Rate and The Monetary Transmission Mechanism in Germany” De Economist, 147 (4), 489-521.
• Tarı, R. (2005); Ekonometri, 3. Baskı, Avcılar Ofset, İstanbul.
• Temurlenk, M. S.(1998); Vektör Otoregresyon Modeli: Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Uygulanan İstikrar Politikalarının Etkinliği Üzerine Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi İİBF Yayın No: 209, Erzurum.
• TCMB (1990); TCMB Parasal Programı Hakkında Rüşdü Saraçoğlu Tarafından Verilen Brinfing Metni, Başkanlık Özel Bürosu, Ankara, 16 Ocak.
• TCMB (1992); 1992 Para Programı Hakkında Rüşdü Saracoğlu Tarafından Verilen Brifing Metni, Başkanlık Özel Bürosu, Ankara, 28 Ocak.
• TCMB (1998a); Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Üç Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Üç Aylık Para Programı Uygulaması, (A.T. 1 Nisan 2008) http://www.tcmb.gov.tr.
• TCMB (1998b); Merkez Bankası 1998 Yılı İlk Altı Aylık Para Programı Gerçekleşmesi ve İkinci Altı Aylık Para Politikası Uygulaması, (A.T. 1 Nisan 2008) http://www.tcmb.gov.tr.
• TCMB (2005); Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve 2006 Yılında Para ve Kur Politikası, Sayı: 2005-56, 05 Aralık.
• Uygur, E. (1983); “Makroekonomik Modeller İktisat Politikası Uygulamasına Yardımcı Olabilir mi?” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 38, 1-16.
• Zengin, A. (2000); “ Reel Döviz Kuru Hareketleri ve Dış Ticaret Fiyatları (Türkiye Ekonomisi Üzerine Ampirik Bulgular)”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 27-41.