Yönetim Kurulu Büyüklüğü, Bağımsız Üye Oranı ve Kadın Üye Oranı İle Finansal Performans İlişkisi

Yıl 2017, Cilt: 32 Sayı: 2, 315 - 354, 04.12.2017

Özgür Atılgan

https://doi.org/10.24988/deuiibf.2017322654

Öz

Çalışmanın amacı BİST’ deki şirketlerin yönetim kurulu üye sayısı, bağımsız yönetim kurulu üye oranı ve yönetim kurulunda kadın üye oranı ile finansal performans ilişkisini incelemektir. Bu amaçla oluşturulan modelde bağımlı değişken olan finansal performansın ölçülmesinde karlılık oranlarından yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, yönetim kurulu büyüklüğü ile varlık getiri oranı (ROA), öz kaynak getiri oranı (ROE) ve EBITDA arasında zayıf ve pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilirken, bağımsız üye oranı ile varlıkların getiri oranı (ROA) arasında zayıf ve negatif yönlü anlamlı bir ilişki, kadın üye oranı ile ise, EBITDA margin ve satışların getiri oranı (ROS) arasında düşük ve negatif yönlü anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yönetim Kurulu Üye Sayısı, Bağımsız Yönetim Kurulu Üye Oranı, Kadın Yönetim Kurulu Üye Oranı, Karlılık Oranları, Finansal Performans

The Relationship Between Board Size, Ratio of Independent Board Members, Ratio of Women Board Members and Financial Performance

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between board size, ratio of independent board members and ratio of women board members and financial performance of BİST (Istanbul Stock Exchange) firms. For this purpose, profitability ratios were used in measuring financial performance which included as dependent variable in the model. The results indicate that there is a weak and positive significant correlation between board size and ROA, ROE and EBITDA, while there is a weak and negative correlation between the ratio of independent board members and ROA and also a weak and negative correlation between the ratio of women in board and EBITDA Margin and ROS.

Anahtar Kelimeler

Size of Board, Proportion of Independent Board Members, Proportion of Women Board Members, Profitability Ratios, Financial Perfomance

Kaynakça

• ADAMS R., FERREIRA D. (2009) “ Women in the Boardroom and Their Impact on Governance and Performance”, Journal of Financial Economics, 94 (2), 291-309.
• AKAL Z. (2002), İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi: Çok Yönlü Performans Göstergeleri, Milli Produktivite Merkezi Yayınları No:473, 5. Baskı,Ankara.
• AKDOĞAN Y.M.,BOYACIOĞLU M.A. (2010), “Türkiye’ de Kurumsal Yönetim: Genel Bir Değerlendirme”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,24,11-30.
• AKGÜÇ Ö. (1998), Finansal Yönetim, Avcıol Yayınları, Yenilenmiş 7. Baskı, İstanbul
• ALCALDE A., FAVERO L.P.L., TAKAMATSU R.T. (2013), “ EBITDA margin in Brazilian Companies Variance Decomposition and Hierarchical Effects”,Contaduria y Administracion, 58(2), 201.
• ALDRICH H.E., PFEFFER J. (1976), “Environment Of Organizations”, Annual Review Of Sociology, 2(1),79-105.
• ALVAREZ I.G., GARCIA-SANCHEZ I.M, RODRIGUEZ-DOMINGUEZ L. (2010), “ The Influence of Gender Diversity On Corporate Performance”, Spanish Accounting Review, 13(1),53-88.
• ANDERSON R.C., REEB D.M. (2004), “ Board Composition: Balancing Family Influence in S&P Firms”, Administrative Science Quarterly, 49(2), 209-237.
• AROSA B., T. ITTURALDE T., MASEDA A. (2010) “ Outsiders On The Board Of Directors And Firm Performance: Evidence From Spanish Non-Listed Family Firms”, Journal Of Family Business Strategy, 1(1),236-245.
• ARSLANTAŞ C.C. (2012), Kurumsal Yönetimin Yönetim Kuruluna Yansımaları, Beta Basım A.Ş, 1.Baskı, İstanbul.
• ARSLANTAŞ C.C., FINDIKLI M.A. (2010), “İMKB-50’ de Yer Alan Şirketlerin Yönetim Kurulu Yapılanmaları”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 39(2),258-275.
• AYCAN Z. (2004), “ Key Success Factors for Women in Management in Turkey”, Applied Psychology, 53(3),453-477.
• AYTEKİN M., SÖNMEZ A.R. (2016), “ Kurumsal Yönetim Uygulamalarının İşletme Performansına Etkisi”, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi,1(2),32-42.
• BAYSINGER B.D., H.N. BUTLER H.N. (1985), “Corporate Governance and Board of Directors: Performance Effects of Changes in Board Composition”, Journal of Law Economics and Organization, 1(1),101-124.
• BEINER S., DROBETZ W., SCHMID F., ZIMMERMANN H. (2004) “ Is Board Size an Independent Corporate Governance Mechanism ? “, Kyklos, 57(3), 327-356.
• BOYD B. (1990), “ Corporate Linkages and Organizational Environment: A Test of the Resource Dependence Model, Strategic Management Journal, 11(6), 419-430.
• BÖHREN O., STROM O. (2010), “Governance and Politics: Regulating Independence and Diversity in the Board Room”, Journal of Business Finance and Accounting, 37(9), 1281-1308.
• BURGESS Z., THARENON P. (2002), “ Women Board Directors”, Journal of Business Ethics, 37(1), 39-49.
• CANBAŞ S., DOĞUKANLI H., DÜZAKIN H., İSKENDEROĞLU Ö. (2005), “Performans Ölçümünde Tobin’s q Oranının Kullanılması: Hisse Senetleri İMKB’ de İşlem Gören Sanayi İşletmeleri Üzerinde Bir Deneme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 28, 24-36.
• CONYON M.J., PECK S.I. (1998) “ Board size and corporate performance: evidence from European countries”, The European Journal of Finance, 4(3), 291-304.
• DALTON D.R., DAILY C.M., ELLSTRAND A.E., JOHNSON J.L. (1998), “Meta- Analytic Reviews of Board Composition, Leadership Structure, And Financial Performance”, Strategic Management Journal, 19, 269-290.
• DARMADI S. (2010), “ Board Diversity and Firm Performance: The Indonesian Evidence”, Corporate Ownership and Control Journal, 8, 1627-1637.
• DEHAENE A., VUYST V.D., OOGHE H. (2001), “Corporate Performance and Board Structure in Belgian Companies”, Long Range Planning, 34(3), 392-393.
• DONALDSON L. (1990), “ The Etheral Hand: Organizational Economics and Management Theory”, Academy of Management Review, 15(3), 369-81.
• EISENHARDT K.M (1989), “Agency Theory: An assesment and review”, Academy of Management Review,14(1),57-74.
• FAMA E.F. (1980), “Agency Problems and the Theory of the Firm”, Journal of Political Economy, 88(2),288-307.
• FAMA E.F., JENSEN M. (1983), “Agency Costs and Residual Claims”, Journal of Law and Economics, 26, 327-349.
• FREEMANN R.E., REED D. L. (1983), “ Stockholders and Stakeholders: A New Perspective on Corporate Governance”, California Management Review, 25, 88-106.
• HILLMANN A., CANELLA A., PAETZOLD R. (2000), “The Resource Dependence Role of Corporate Directors: Strategic Adaptation of Board Composition in Response to Environmental Change”, Journal of Management Studies, 37(2), 235-256.
• JACKLING B., JOHL S. (2009), “ Board Structure and Firm Performance: Evidence from India’s Top Companies”, Corporate Governance: An International Review, 17(4), 492-509.
• JOHL S.K., JOHL S., B.J. COOPER B.J. (2015), “ Board Characteristics and Firm Performance: Evidence from Malaysian Public Listed Firms”, Journal of Economics, Business and Management, 3(2), 239-243.
• KAPLAN R.S., NORTON D.P. (1996), “ Balanced Scorecard”, New York.
• KARAYEL M., DOĞAN M. (2014), “ Yönetim Kurulunda Cinsiyet Çeşitliliği ve Finansal Performans İlişkisi: BİST 100 Şirketlerinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 75-88.
• KILIÇ İ., EMİR O., KILIÇ G. (2011), “ Bulanık Kümeleme Analizi ile Ülkelerin Turizm İstatistikleri Bakımından Sınıflandırılması”, İstatistikçiler Dergisi, 4(1),32.
• KIEL G.C., NICHOLSON G.J. (2003), “ Board Composition and Corporate Performance: How the Australian Experience Informs Contrasting Theories of Corporate Governance”, Corporate Governance: An International Review, 11(3), 189-205.
• KOERNIADI H., TOURANI-RAD A. (2012), “ Does Board Independence Matter ? Evidence from New Zealand”, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 6(2), 3-18.
• LAM T.Y., LEE S.K. (2008), “CEO duality and firm performance: evidence from Hong Kong”, Corporate Governance: The international journal business in society, 8(3), 299-316.
• NICHOLSON G.J, G.C. KIEL G.C. (2007), “ Can Directors Impact Performance A Case Based Test of Three Theoris of Corporate Governance”, Corporate Governance: An International Review, 15(1), 585-608.
• NTIM C.G, OPONG K.K, DANBOLT J.(2015), “Board size, corporate regulations and firm valuation in an emerging market: a simultaneous equation approach”, International Review of Applied Economics, 29(2),194-220.
• OCAK M. (2013), “ Yönetim Kurulu ve Üst Yönetimde Yer Alan Kadınların Finansal Performansa Etkisi: Türkiye’ ye İlişkin Bulgular”, Muhasebe ve Finansal Dergisi, 107-126.
• OKAN T., SARI S., NAS T.İ (2014), “Yönetim Kurulu Yapısı ile Finansal Performans Arasındaki İlişkide Uluslararası Çeşitlenmenin Aracılık Etkisi”, İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 39-78.
• OTLUOĞLU E., SARI E.S., OTLUOĞLU Ö.Ç. (2016), “ Yönetim Kurulu Çeşitliliğinin Finansal Performansa Etkisi: BİST 100 Üzerinde Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46),749-758.
• ÖKTEM Ö.Y, GÖKŞEN N.S. (2010), “ Kurumsal Baskılar ve Aile Kontrolündeki Şirket Gruplarına Bağlı Şirketlerin Yönetim Kurulu Kompozisyonlarındaki Değişim”, “, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi 4. Aile İşletmeleri Kongresi Kongre Kitabı, İstanbul.
• PERVAN M., VISIC J. (2012), “Influence of Firm Size On Its Business Success”, Croatian Operational Research Review, 3(1),.218.
• PFEFFER J. (1972), “ Size and Composition of Corporate Boards of Directors : The Organization and its Environment”, Administrative Science Quarterly, 17(2),218-228.
• RAMDANI D., VAN WITTELOOSTUIJN A. (2010), “ The Impact of Board Independence and CEO Duality on Firm Performance: A Quatile Regression Analysis for Indonesia, Malaysia, South Korea and Thailand”, British Journal of Management, 21,607-626.
• SPK (2011), “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”, Seri:IV, No:56, İstanbul.
• SPK (2012), “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”, Seri:IV, No:57, İstanbul.
• SPK, (2014), “Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1)” , Sayı: 28871, İstanbul.
• SWASTIKA D.L.T. (2013), “Corporate Governance, Firm Size, Earnings Management: Evidence in Indonesia Stock Exchange”, IOSR Journal of Business and Management, 10(4),77-82.
• ŞENGÜR E.D., PÜSKÜL S.Ö. (2011), “ İMKB Kurumsal Yönetim Endeksindeki Şirketlerin Yönetim Kurulu Yapısı ve İşletme Performansının Değerlendirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 45.
• TOPAL Y., DOĞAN M. (2014), “ Impact of Board Size on Financial Performance: The Case of BIST Manufactoring Industry”, International Journal of Business Management and Economic Research, 5(4),74-79.
• TOROMAN C., ABDİOĞLU H. (2008), “ İMKB Kurumsal Yönetim Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Kurumsal Yönetim Uygulamalarında Zayıf ve Güçlü Yanları: Derecelendirme Raporlarının İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 40,96-109.
• TOROMAN C., KÖRPİ M. (2015), “ Firma Değerinin Piyasa Çarpanları ile Tahmin Edilmesi: BIST Dokuma, Giyim Eşyası Ve Deri Sanayii Sektöründe Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1(66), 45.
• TÜKENMEZ M., SUSMUŞ T., ÖZKAN S., KUTAY N., EVRİM P., BAKLACI H.F.,YÜCEL T.,ÖZKOL E., DURUKAN B., YÜKÇÜ S. (1999), “Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ ne Göre Finansal Yönetim”, Cem Ofset, Ankara.
• UCHIDA K. (2011), “ Does corporate board downsizing increase shareholder value ? Evidence from Japan”, International Review of Economics & Finance,20(4), 562-573.
• WAGNER J.A.,STIMPERT J.L, FUBARA E.I. (1998), “ Board Composition And Organizational Performance: Two Studies Of Insider/Outsider Effects”, Journal of Management Studies, 35(5),655-676.
• YERMACK D. (1996), “ Higher market valuation of companies with a small board of directors”, Journal of Financial Economics, 40(2), 185-211.
• ZAHRA S.A., PEARCE J.A.(1989), “ Boards of Directors and Corporate Financial Performance”, A Review and Integrative Model”, Journal of Management, 15(2),291-334.