TOBACCO USE STATUS OF MEDICAL STUDENTS AND RELATED FACTORS

Yıl 2023, Cilt: 37 Sayı: 2, 199 - 214, 06.09.2023

Fatma Seven , Türkan Günay

https://doi.org/10.18614/deutip.1231420

Öz

Knowing the tobacco use status of medical students, who are future physician candidates, is important for combating tobacco use, which is a preventable public health problem. It has been observed that medical students who do not use tobacco products are more likely to consult on this issue and see themselves as responsible. In this review, it is aimed to present the results obtained from the studies conducted to determine the tobacco use status of medical students and the factors affecting it. Studies conducted in Turkey and abroad and published between 1991-2022 were evaluated. In the last 10 years, the frequency of use of tobacco products varies between 9.3-28.7% in studies conducted with medical students in Turkey, and between 2.2-36.7% in studies conducted abroad. When the prominent results of the studies are evaluated, it has been seen that the frequency of use is high in medical students and the factors affecting tobacco use are gender, class, age, place of residence during university education, characteristics of the region where they live, income status, parental education level, alcohol use and the presence of tobacco users in the environment. In this context, since the beginning of the medical school, a systematic and cascading curriculum has been developed by developing modules suitable for basic and clinical medical education periods, with a curriculum structured based on the competencies (health service provider, health advocate, leader, communicator) and competencies determined in the UÇEP (National Core Education Program). education is not provided. Considering the objectives in the Tobacco Control Strategy Document and Action Plan, carrying out educational, cultural, social and sports activities to protect students from tobacco, creating an environment where tobacco use is not positive, making educational environments (hospital and campus) tobacco-free and determining areas where tobacco can be used, Efforts should be made to create advocacy on passive smoking, tobacco prevention and cessation counseling services should be provided in specialized units for youth, and peer education models should be implemented.

Anahtar Kelimeler

tobacco use, cigarette, medical students, related factors

TIP ÖĞRENCİLERİNİN TÜTÜN KULLANIM DURUMU VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Öz

Geleceğin hekim adayları olan tıp öğrencilerinin tütün kullanım durumunun bilinmesi önlenebilir bir halk sağlığı sorunu olan tütün kullanımı ile mücadele için önemlidir. Tütün ürünü kullanmayan tıp öğrencilerinin bu konuda danışmanlık yapma ve kendisini sorumlu olarak görme durumunun kullananlara göre daha fazla olduğu görülmüştür. Bu derlemede tıp öğrencilerinin tütün kullanım durumu ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek için yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçların sunulması amaçlanmaktadır. Türkiye'de ve yurtdışında yapılmış ve 1991-2022 arasında yayınlanmış olan çalışmalar değerlendirilmiştir. Son 10 yılda Türkiye’de tıp öğrencilerinde yapılan çalışmalarda tütün ürünü kullanım sıklığı %9,3-28,7 arasında, yurtdışında yapılan çalışmalarda ise %2,2-36,7 arasında değişmektedir. Araştırmaların öne çıkan sonuçları değerlendirildiğinde tıp öğrencilerinde kullanım sıklığının yüksek olduğu ve cinsiyet, sınıf, yaş, üniversite eğitimi sırasında kaldığı yer, yaşadığı bölgenin özelliği, gelir durumu, ebeveyn öğrenim durumu, alkol kullanımı ve çevrede tütün kullanan kişi varlığının tütün kullanımını etkileyen faktörler olduğu görülmüştür. Bu bağlamda tıp fakültesinin başlangıcından itibaren UÇEP (Ulusal Çekirdek Eğitim Programı)’te belirlenmiş olan yetkinlikler (sağlık hizmet sunucusu, sağlık savunucusu, lider, iletişimci) ve yeterliliklere dayalı olarak yapılandırılmış müfredat ile temel ve klinik tıp eğitimi dönemlerine uygun modüllerin geliştirilmesiyle sistematik ve basamaklı bir eğitim verilmelidir. Tütün Kontrolü Strateji Belgesi ve Eylem Planı’ndaki amaçlar göz önünde bulundurularak öğrencileri tütünden korumaya yönelik eğitsel, kültürel, sosyal ve sportif faaliyetlerin gerçekleştirilmesi, tütün kullanımının olumlanmadığı bir çevrenin yaratılması, eğitim ortamlarının (hastane ve kampüs) tütünsüz hale getirilmesi ve tütün kullanılabilir alanların belirlenmesi, pasif içicilik konusunda savunuculuk oluşturulmasına yönelik çalışmalar yapılması, gençlere yönelik özelleşmiş birimlerde tütün kullanımını önleme ve bırakma danışmanlığı hizmetinin verilmesi ve akran eğitim modellerinin uygulanması sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

tütün kullanımı, sigara, tıp öğrencileri, etkileyen faktörler

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Tobacco. 26 Temmuz 2021 http://www.who.int/news-room/fact-sheets/de-tail/tobacco (Erişim tarihi: 22.05.2022)
• 2. World Health Organization. World Health Statistics 2021: Monitoring Health for the SDGs, Sustainable Development Goals. 2021. https://apps.who.int/iris/handle/10665/342703.
• 3. IHME. Global Burden of Disease Number of Deaths by Risk Factor, World. 2019
• 4. World Health Organization. World Health Statistics 2022: Monitoring Health for the SDGs. 2022. https://www.who.int/data/gho/publications/world-health-statistics.
• 5. World Health Organization. data and statistics. 2019 (Erişim tarihi: 25.05.2022)
• 6. Our World in Data. Smoking on by gender https://ourworldindata.org/smoking#smoking-by-gender (Erişim tarihi: 25.05.2022)
• 7. GATS (Global Adult Tobacco Survey) Fact Sheet, Turkey 2016
• 8. Duran S, Gözeten A. Üniversite öğrencilerinde sigara içme davranışı, yalnızlık ve stresle baş etme biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bozok Tıp Dergisi. 2017;7(1):1-7.
• 9. Lanier CA, Nicholson T, Duncan D. Drug use and mental well being among a sample of undergraduate and graduate college students. J Drug Educ. 2001;31(3):239-248.
• 10. Arslan Y, Pirinççi S, Okyay P, Kacar Döger F. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinde sigara kullanımı ve ilişkili faktörler. Meandros Medical and Dental Journal. 2016;17:146-152.
• 11. Pipe A, Sorensen M, Reid R. Physician smoking status, attitudes toward smoking, and cessation advice to patients: an international survey. Patient Educ Couns. 2009;74(1):118-123.
• 12. Asut Ö. Hekim ve Sigara. Birinci Baskı. Türk Tabipleri Birliği Yayınları, 1993.
• 13. Frank E, Carrera JS, Elon L, Hertzberg VS. Predictors of US medical students’ prevention counseling practices. Prev Med. 2007;44(1):76-81.
• 14. Sarıoğlu N, Cüce C, Erel F, Köse M, Arslan M, Bodur AS. Smoking Prevalence and Associated Factors among Students of Balıkesir University. Eurasian J Pulmonol. 2016;18(1):29-34.
• 15. Turan R, Çolak RZ, Oruç ME, Batak BS, Dalkılıç S, Cangür Ş ve ark. Düzce Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Tütün Kullanımına Yönelik Tutum ve Davranışları. Sağlık Bilimlerinde Değer. 2022;12(2):239-245.
• 16. Bahji A, Danilewitz M, Guerin E, Maser B, Frank E. Prevalence of and Factors Associated With Substance Use Among Canadian Medical Students. JAMA Netw Open. 2021;4(11):e2133994.
• 17. Golovanova IA, Smiianov VA, Khorosh MV, Smiianov YV, Smiianova LI. Risk factors of smoking among students of higher medical educational establishments of ukraine. Wiad Lek. 2018;71(6):1175-1181.
• 18. İçli F, Çalışkan D, Gönüllü U, Sunguroğlu K, Akdur R, Akbulut H, et al. Fighting Against Cigarette Smoking Among Medical Students: A Success Story. J Canc Educ. 2014;29(3):458-462.
• 19. Er T, Kurçer MA. Tıp Fakültesi 1. ve 6. Sınıf Öğrencilerinin Sigara İçme Davranışları ve Anksiyete Düzeyleri. Bağımlılık Dergisi. 2020;21(3):201-209.
• 20. Iqbal N, Khan ZA, Anwar SMH, Irfan O, Irfan B, Mushtaq A, et al. Electronic cigarettes use and perception amongst medical students: a cross sectional survey from Sindh, Pakistan. BMC Res Notes. 2018;11(1):188.
• 21. Boopathirajan R, Muthunarayanan L. Awareness, Attitude and Use of Tobacco among Medical Students in Chennai. J Lifestyle Med. 2017;7(1):27-34.
• 22. Aşut Ö, Çalı Ş, Özcan A, Dündar F, Palaz Ç, Duran A ve ark. Lefkoşa’da Bir Üniversitenin Türkçe Tıp Öğrencilerinde Tütün Kullanımı Durumu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019;28(1):1-16.
• 23. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Tütün ve Madde Bağımlılığı ile Mücadele Dairesi Başkanlığı. Tütün https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/tutun/liste/tutun.html (Erişim tarihi: 25.08.2022)