İSMAİL HAKKÎ BURSEVÎ’YE AİT KAYIP BİR MÜELLİF NÜSHASI VÂRİDÂTIN KEŞFİ: KİTÂBU NAKDİ’L-HÂL

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 34, 312 - 329, 30.06.2025

Hilal Nur Kılıç , Bilal Kemikli

https://doi.org/10.15247/devdergisi.1649803

Öz

El yazması eserler, cildi, kâğıdı ve hattı gibi dış yapı özelliklerinin yanı sıra, yazıldığı dönem, ait oldukları bilim dalları ve müellifleri bakımından da nadir eserlerdir. Yazma eserleri değerli kılan diğer bir husus uzun sürede, yoğun bir emekle tertip edilmiş olmaları ve yüzyılları geride bırakarak zamanımıza kadar ulaşabilmiş olmalarıdır. Özellikle kayıp olduğu bilinen ve bir tesadüfle ele geçen müellif hattı eserler, müstensih nüshalarının önüne geçecek kıymeti hâiz, yegâne(unic) bilgi kaynaklarıdır. Bu meyanda Kitâbu Nakdi'l-Hâl, Bursevî'nin te'lifâtı arasında geniş yer tutmuş vâridât türünün en nitelikli örneklerindendir. Üzerinde akademik çalışmaların da yapıldığı eserin bugüne kadar beş kâmil müstensih nüshası bilinmekteydi. Elimizdeki yazı, Bursevî'nin kendi hattıyla kaleme aldığı Kitâbu Nakdi'l-Hâl'in müellif nüshasının bulunduğunu haber vermek ve bu nüshayı tanıtmak amacıyla kaleme alınmıştır. Eser, hâlihazırda Bursa Uludağ Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi İsmail Hakkı Bursevî Yazmalar ve Basmalar Kütüphanesi'nde muhafaza edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İsmail Hakkı Bursevî , Türk İslam Edebiyatı , Vâridât , El yazması eserler , Kitâbu Nakdi

Kaynakça

• Bayalan, Hilal. İsmail Hakkî Bursevî - Nakdü'l-Hâl (225a-298a) inceleme – metin, YL Tezi, 2022.
• Bursevî, İsmail Hakkî. Kitabu Nakdi’l-Hâl, B.U.Ü.İ.F. İsmail Hakkı Bursevî Yazmalar ve Basmalar Kütüphanesi, Demirbaş nr. 58005.
• el-Hakîm, Suâd. İbnü’l-Arabî Sözlüğü, çev.Ekrem Demirli, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2004.
• Gündüz, Nurefşan. İsmail Hakkî Bursevî - Nakdü'l-Hâl (1a-75b) inceleme-metin, YL Tezi, 2019.
• Kılıç, Hilal Nur. İsmail Hakkı Bursevî Nakdü'l-Hâl (76a-150b) inceleme – metin, YL Tezi, 2020.
• Namlı, Ali. İsmail Hakkı Bursevî Hayatı, Eserleri ve Tarikat Anlayışı. İstanbul: İnsan Yayınları, 2001.
• Tuna, Beyzanur. İsmail Hakkî Bursevî - Nakdü'l-Hâl (151a-225b) inceleme – metin, YL Tezi, 2022.
• Uludağ, Süleyman. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet Yayınları, 1991.
• Vassaf, Hüseyin. Bursa Hatırası, Haz. Mustafa Kara, Bilal Kemikli, Dursun Gürlek, Bursa: Bursa Araştırmaları Merkezi, 2022.
• Yıldız, Sâkıb. Türk Müfessiri İsmail Hakki, Hayatı, Eserleri, Ruhu’l-Beyan Tefsiri, (Aslı Fransızca olan doktora tezinin yayımlanmamış Türkçe tercümesi), 1976.
• Âtıf Efendi Kütüphanesi No. 1515.
• İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi No. TY 2161.
• İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY 2153.
• Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Bölümü No. 1787.
• Topkapı Sarayı Kütüphanesi No. E. H. (Emanet Hazinesi) 1277.