Yazarı Bilinmeyen Bir Mesnevi: Gülizar ve İmam

Yıl 2022, Cilt: 29 Sayı: 29, 1468 - 1516, 30.12.2022

Ahmet Yenikale , Fahri Ozdemir

Öz

Bu çalışmanın amacı kim tarafından, nerede ve ne zaman yazıldığı kesin olarak tespit edilemeyen Gülizar ve İmam adlı hikâyeyi tanıtmaktır. Mesnevi nazım şekliyle yazılmış olan eserin tek nüshası, Edirne Selîmiye Yazma Eserler Kütüphânesi 22 Sel 2168/2 numarada kayıtlıdır. Eser, 147 varaklık bir mecmuanın içerisinde yer alan beş kitaptan ikincisi olup 18 varaktan ibaret küçük bir mesnevîdir. Klâsik mesnevilerdeki tertibe uymayan eserin tamamı 635 beyittir. Başlangıçta beşerî bir aşk hikâyesi görünümünde olan eser, hikâyenin sonuna doğru tasavvufu bir kılığa bürünmüştür. Bu çalışmada eserin çeviri yazılı metni verilerek şekil ve muhteva bakımından incelemesi yapılmıştır. Konusu ve işlenişi itibarıyla modern hikâyeye daha yakın olduğu tespit edilen bu eser hem tahkiye unsurları (olay, kişi, zaman ve mekân) açısından hem de dil ve üslup açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gülizar, İmam, mesnevî, hikâye, edebiyat

An Unknown Masnavi: Gulizar and the Imam

Öz

The purpose of this study is to introduce the story Gulizar and Imam, whose written, where and when is not certain. The only copy of the work, which was written in masnavi verse, is registered in Edirne Selimiye Manuscripts Library at 22 Sel 2168/2. The work is the second of the five books in this 147-page book collection and has 18 leaves. The whole of the work, which does not comply with the order in the classical masnavis, is 635 couplets. The work, which initially looked like a human love story, took on a mystical disguise towards the end of the story. In this study, the translated text of the work was given and analyzed in terms of form and content. This work, which was determined to be closer to the modern story in terms of its subject and processing, was evaluated both in terms of narration elements (event, person, time and place) and in terms of language and style.

Anahtar Kelimeler

Gülizar, İmam, masnavi, story, literature

Kaynakça

• Ateş, A. (1986). “Mesnevî”, İslâm Ansiklopedisi, C.VIII, s. 127-133, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları
• Dilçin, C. (1983). Yeni Tarama Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• İpekten, H. (2014). Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri Ve Aruz. İstanbul: Dergâh Yayınları
• Kaplan, M. (2016). Hikaye Tahlilleri. İstanbul: Dergah Yayınları
• Levend, A. S. (1988). Türk Edebiyatı Tarihi I. Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları
• Mengi, M. (2005). Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Akçağ Yayınları
• Onay, A. T. (1993). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar Ve İzahı. (Hzl. Cemal Kurnaz). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
• Saraç, M. A. Yekta (2010). Klâsik Edebiyat Bilgisi Biçim-Ölçü-Kafiye. İstanbul: Gökkubbe Yayınları
• Ünver, İ. (1986). Mesnevî. Türk Dili -Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri). S. 415-416-417. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları