Seyyid Nesîmî Dîvânı’nın Kayda Değer Bir Nüshası ve Şairin Neşredilmemiş Türkçe Şiirleri

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 24, 439 - 504, 01.07.2020

Mehmet Özdemir

Öz

Azerî Türkçesi ile şiirler yazan Seyyid İmâdüddîn Nesîmî, Türk dünyasının büyük şairlerindendir. Nesîmî, yazdığı lirik şiirlerin yanında menkıbevî hayat hikâyesiyle de mensubu olduğu milletin hafızasında kalıcı izler bırakmıştır. Bugüne kadar Nesîmî’nin hayatı ve sanatıyla ilgili pek çok çalışma araştırmacıların ve meraklı okuyucuların ilgisine sunulmuştur. Türkiye’de ve Azerbaycan’da neşredilen Nesîmî Dîvânı metinlerinde yer almayan Nesîmî şiirleri konusunda bugüne kadar 6 adet makale yazılmıştır. Nesîmî Dîvânı’nın bilinmeyen nüshaları ya da şiirlerinin yer aldığı mecmualar keşfedildikçe Dîvân’ın yeni neşirlerinde şiir ilavelerini gerektirecek bu çalışmalara yenilerinin eklenmesi de ihtimal dâhilindedir Bu yazıda, Nesîmî’nin Şiraz’da istinsah edilip bir vesileyle Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesine intikal eden yazma divanı ile bu divan içinde yer alan ve bugüne kadar neşri yapılmamış şiirlerinin ilim dünyasına tanıtılması hedeflenmiştir. Bu çerçevede Nesîmî’nin neşredilmemiş 2 gazeli ve 2 tuyuğunun tam metinleri Latin harfleriyle ve transkripsiyonlu metin halinde araştırmacıların dikkatine sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Nesîmî, Nesîmî’nin Türkçe şiirleri, Nesîmî’nin neşredilmemiş Türkçe şiirleri

An Significant Copy of The Diwan of Seyyid Nesîmî and His Unpublished Turkish Poems

Öz

Seyyid İmâdüddîn Nesîmî, who wrote poems in Azerbaijani Turkish, is one of the great poets of the Turkish world. Nesîmî, in addition to the lyric poems he wrote, left lasting traces in the minds of his followers with his epic life story. To this date, many studies on Nesîmî’s life and art have been presented to researchers and curious readers. So far, six research studies have been made on Nesîmî's poems which are not included in the Diwan of Nesîmî published in Turkey and Azerbaijani. As the unknown copies of the Diwan of Nesîmî or the literary magazines containing his poems are discovered, it is likely that such studies can be made which will result in adding new poems to the Diwan's reproduction. In this article, it is aimed to introduce Nesîmî's written diwan which was reproduced in Shiraz and transferred to Bodleian Library of Oxford University and to introduce his unpublished poems in this Diwan to the scholarly world. In this context, the full texts of Nesîmî's 2 non-published ghazals and 2 tuyughs were presented to the attention of the researchers in Latin letters and transcribed texts.

Anahtar Kelimeler

Seyyid Nesîmî, Nesimi’s Turkish poems, Unpublished Turkish poets of Nesîmî

Kaynakça

• Araslı, Hamid hzl. 2004 . İmâdüddin Nesîmî, Seçilmiş Eserleri 2 Cilt, Bakı: Lider Neşriyat.
• Ayan, Hüseyin 1970 . Nesîmî, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Metni. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Ayan, Hüseyin hzl. 1990 . Nesîmî Dîvânı. Ankara: Akçağ Yay.
• Ayan, Hüseyin 2002 . Nesîmî, Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni I-II. Ankara: TDKYay.
• Ayan, Hüseyin 2014 . Nesîmî Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanının Tenkitli Metni [Birleşrilmiş Baskı], Ankara: TDK Yay.
• Qəhrəmanov, Cihangir 1973 . İmâdüddîn Nesîmî, Eserleri. 3 C, Bakı: Azerbaycan SSR İlimler Akademiyası Respublika El Yazmalar Fondu “İlim” Neşriyatı. Redaktör: Hamid Araslı.
• Kalyon, Filiz 2015 . “Nesîmî’nin, Divanında ve Diğer Kaynaklarda Rastlanmayan Şiirleri, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 10/16 Fall 2015, p. 783-806.
• Karakaş, Mesut. 2019 , “Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Gazelleri”, CUJOSS Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi - C. XLIII, S. 1, s. 120-144.
• Köksal, M. Fatih 2000 “Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Tuyuğları” Journal of Turkish Studies, Agâh Sırrı Levend Hatıra Sayısı II, V. 24, Harvard University Press 2000, 182-208.
• Köksal, M. Fatih 2009 . “Seyyid Nesîmî’nin Yayımlanmamış Şiirleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi -Hacı Bektaş Velî’nin 800. Doğum Yıl Dönümü Anısına- 50 : 77-135.
• Köprülüzade, Mehmed Fuad 1927 . “Nesîmî’ye Dair”. Hayat Mecmuası 1 20 : 382.
• Paşayevtoru, Qəzənfər 1987 . Mövlanə Seyid İmadəddin Nəsimi Əbülfəzl, İraq Divanı. Bakı.
• Paşayev, Qəzənfər 2018 . İmadəddin Nəsimi, İraq Divanı. Bakı: CBS-PP.
• Sədiq Düzgün , Hüseyn Məhəmmədzadə 2008 . Seyyid İmadəddin Nəsimi, Türkçe Divanı. Təbriz şəhəri: Əxtər Nəşriyyatı.
• Usluer, Fatih 2013 , “Nesîmî, Şeyh İmâdüddîn Seyyid Nesîmî”. Türk Edebiyatı http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nesimi-seyh-imaduddin- seyyid-nesimi. Sözlüğü. [erişim tarihi: 20.03.2020]
• Zülfe, Ömer 2005 . “Seyyid Nesîmî’nin Tuyuğlarına Ek”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2 4 121-135.