Emîr Hüsrev-i Dihlevî'nin Şathiyye Tarzındaki Bir Beyti Üzerine Ebussuûd Efendi'nin Yazdığı Şerh

Yıl 2025, Cilt: 34 Sayı: 34, 677 - 682, 30.06.2025

Ahmet Akdağ

https://doi.org/10.15247/devdergisi.1686061

Öz

Emîr Hüsrev-i Dihlevî’nin şathiyye tarzındaki bir beytinin şimdiye kadar biri Arapça, biri Farsça ve beşi Türkçe olmak üzere yedi şerhi literatürde yer almıştır. Bu çalışmayla Dihlevî’nin beyti üzerine biri Mehmed Emîn Üsküdârî’ye ait, diğerinin şârihi bilinmeyen ikisi Arapça ve Ebussuûd Efendi’nin Türkçe olmak üzere üç şerhi daha tespit edilmiş ve Ebussuûd Efendi’nin şerhi transkripsiyonlu olarak neşredilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Emîr Hüsrev-i Dihlevî, Ebussuûd Efendi, Şarhiyye, Şerh

Kaynakça

• Akgündüz, Ahmet. “Ebüssuûd Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/365-371. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Aslan, Üzeyir. “Fahrî Ahmed ve Şathiye Şerhi”. Turkish Studies 3/4 (Yaz 2008), 120-155. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.361
• Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2010.
• Cebecioğlu, Ethem. Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü. İstanbul: Ağaç Kitabevi Yayınları, 5. Basım, 2009.
• Donuk, Suat. Türk Edebiyatında Vefeyâtnâme ve İsmail Belîğ’in Güldeste-i Riyâz-ı İrfân’ı. ed. M. Fatih Köksal. Ankara: Gece Kitaplığı, 2. Basım, 2017.
• Düzenli, Pehlul. “Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi: Bibliyografik Bir Değerlendirme”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 3/5 (2005), 441-475.
• Gökdağ, Kâmuran. Telhîsu Tehâfüti’l-Hukemâ Tehâfüt Özeti (Eleştirmeli Metin-Çeviri). ed. Gürbüz Deniz. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2014.
• Kaçar, Irmak. “Nevâyî’nin Şathiye Türündeki Bir Gazeline Fakrî’nin Manzum Şerhi”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 65/1 (2025), 130-144.
• Kaçar, Mücahit. “Tûfân Vakti Hz. Nûh’a Teyemmüm Farz Mıdır? (Emîr Hüsrev Dehlevî’nin Şathiyye Türündeki Bir Beytinin Şerhleri Üzerine)”. Littera Turca 3/1 (2017), 119-135.
• Kurnaz, Cemal – Tatcı, Mustafa. Türk Edebiyatında Şathiyye. Ankara: Akçağ Yayınları, 2001.
• Kurtuluş, Rıza. “Emîr Hüsrev-i Dihlevî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/135-137. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Mehmed Emîn Üsküdârî. Risâletü fî Beyâni Ma‘nâ Haza’l-Beyti Zi Deryâ-yı Şehâdet. İstanbul: Hacı Selim Ağa Kütüphanesi, Kemankeş, 556/10, 47b.
• Mollâ Câmî. Şerh-i Beyt-i Deryâ-yı Şehâdet. İstanbul: Ragıp Paşa Kütüphanesi, 1460/83, 235b-236a.
• Racabov, Nazar – Racabova, Dilara. “Ali Şir Nevayî ve Hüsrev Dehlevî”. Ali Şir Nevâyî’nin 560. Doğum, 500. Ölüm Yıl Dönümlerini Anma Toplantısı Bildirileri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2004.
• Uludağ, Süleyman. “Şathiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/370-371. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.
• Ünal, Mehmet. “Ebussuud Efendi, Hâce Çelebi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Erişim 21 Nisan 2025. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ebusuud-efendi-hace-celebi