Examining Studies on Children Sharing on Social Media by Their Parents

Year 2025, Volume: 5 Issue: 1, 24 - 41, 30.05.2025

Esra Gökçe Saygılı , Fadime Üstüner Top

Abstract

With the effect of developing technology, parents' use of social media has increased day by day in recent years. With the increase in the frequency of social media use, parents share their children's photos, voices and images on social media. These shares create a digital footprint for children that is difficult to erase. Unconscious sharing causes children to create problems that will harm them even in their later years. This study aimed to examine graduate theses and research articles that addressed parents' social media sharing in Turkey. In the study, 9 graduate theses and 17 research articles were examined regarding children's sharing on social media by their parents. In this study, studies that draw attention to the negativities and risks that children will be exposed to as a result of parents' social media posts and that aim to increase parents' awareness were examined in detail. Studies on the concept of sharenting in Turkey reveal that parents, while mostly sharing on social media with good intentions, unintentionally undermine their children's privacy rights and may expose them to serious long-term risks.

Çocukların Ebeveynleri Tarafından Sosyal Medyada Paylaşılmasına Yönelik Çalışmaların İncelenmesi

Abstract

Gelişen teknolojinin etkisiyle birlikte son yıllarda ebeveynlerin sosyal medya kullanımı günden güne artmıştır. Sosyal medya kullanım sıklığının artması ile ebeveynler çocuğun fotoğraf, ses ve görüntülerini sosyal medyada paylaşmaktadırlar. Bu paylaşımlar ile çocuklar için silinmesi güç olan dijital ayak izi oluşturulmaktadır. Bilinçsizce yapılan paylaşımlar çocukların ilerleyen yaşlarında dâhi onlara zarar verecek sorunlar oluşturmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de ebeveynlerin sosyal medya paylaşımlarını (sharenting) ele alan lisansüstü̈ tezler ve araştırma makalelerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada çocukların ebeveynleri tarafından sosyal medyada paylaşılmasına yönelik yapılmış 9 yüksek lisans tezi ve 17 araştırma makalesi incelenmiştir. Bu çalışma ile araştırmacıların çalışmalarında yer verdiği çocukların ebeveynleri tarafından sosyal medya paylaşımları neticesinde çocukların maruz kalacağı olumsuzluk ve risklere dikkat çeken, ebeveynlerin farkındalıklarını arttırmayı amaçlayan araştırmalar ayrıntılı olarak incelenmiştir. Türkiye’de sharenting kavramına yönelik yapılan araştırmalar, ebeveynlerin çoğunlukla iyi niyetle gerçekleştirdikleri sosyal medya paylaşımlarının, farkında olmadan çocukların mahremiyet haklarını zedelediğini ve uzun vadede ciddi riskler doğurabileceğini ortaya koymaktadır.

Keywords

çocuk , sosyal medya , sharenting

References

• Alemdar, E. (2022). Annelerin paylaşan ebeveynlik (sharenting) eylemlerini inceleyen ölçek geliştirme çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Alemdar, E., & Kahraman, S. (2023). Annelerin paylaşan ebeveynlik (sharenting) eylemlerini inceleyen ölçek geliştirme çalışması. International Journal of Social Sciences and Education Research, 9(1), 70–82.
• Akdeniz, M. (2023). Geleneksel ebeveyn çocuk ilişkisinin gösteri şölenine dönüşümü: Sosyal medya etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Akpınar, B. S., Paylan, N., Etlik, Ş., Erus, B., & Karakoç, H. (2020). “Sharenting” konusunda ebeveynlerin farkındalık düzeyleri. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 8–18.
• Akyol, C. Ç., & Sumbas, E. (2023). Sosyal medyada ebeveyn olmak: Babalar nerede? Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 1282–1292.
• Albayrak, E. S. (2020). Sosyal medyada çocuk mahremiyeti: Ebeveynlerin Instagram’daki çocuk mahremiyetine bakış açıları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(39), 1211–1226.
• Aslan, S. (2022). Ebeveynlerin çocuklarıyla ilgili sosyal medya paylaşımlarının (sharenting) incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aslan, S., & Durmuş, E. (2020). Okul öncesi dönemde güncel bir ebeveyn davranışı: Sharenting. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 4(1), 135–151. https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967202041185
• Atlı, K. M., & Ateş, Ö. T. (2023). Toplumsal cinsiyet eşitliğine dair yapılan çalışmaların incelenmesi. Marmara Üniversitesi Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Araştırmaları Dergisi, 7(2), 21–36.
• Baloğlu, E. (2023). Instagram çağının dijital ebeveynleri: Sharenting bağlamında bir inceleme. TRT Akademi, 8(19), 766–785.
• Bekdaş, A. (2021). Sharenting: Sosyal medyada ebeveyn ve çocuk olmak (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Bostancı, M. (2019). Dijital ebeveynlerin sosyal medyada mahremiyet algısı. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 10(38), 115–128.
• Cansızlar, M. M. (2023). Beliren yetişkinlerin sharenting yaşantılarına ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Aksaray.
• Çimke, S., Yıldırım Gürkan, D., & Polat, S. (2018). Sosyal medyada çocuk hakkı ihlali: Sharenting. Güncel Pediatri, 16(2), 261–267.
• Dönmez, D. (2019). Yeni nesil ebeveynlik ve sosyal medya bağlamında blogger anneler (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Yapı ve Sosyal Değişme Anabilim Dalı). İstanbul.
• Duygulu, S. (2019). Sosyal medyada çocuk fotoğrafları paylaşmanın mahremiyet ihlali ve çocuk istismarı açısından değerlendirilmesi. TRT Akademi, 4(8), 428–487.
• Ergül, G., & Yıldız, S. (2021). Sosyal medyada sosyal annelik: Instagram anneliği. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 611–627.
• Erişir, R. M., & Erişir, D. (2018). Yeni medya ve çocuk: Instagram özelinde “sharenting” “paylaşan babalık” örneği. Yeni Medya, (4), 50–64.
• Esgin, Y., Gezmen, B., & Özsürünç, R. (2022). Sosyal medyada ebeveynlerin dijital yerlilere yönelik içerik paylaşımlarının dijital kimlik inşasındaki rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21(4), 2079–2102. https://doi.org/10.21547/jss.1087123
• Eyrice, E. C. (2022). Sharenting davranışı (paylaşan ebeveynlik) ve ebeveyn farkındalığı: 2021 Türkiye örneklemi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, İstanbul.
• Ferrara, P., Cammisa, I., Corsello, G., Giardino, I., Vural, M., Pop, T. L., ... & Pettoello-Mantovani, M. (2023). Online “sharenting”: The dangers of posting sensitive information about children on social media. The Journal of Pediatrics, 257, Article 113123. https://doi.org/10.1016/j.jpeds.2023.01.002
• Girgin, Ö. A., & Gönal, S. (2020). Çocuğun kişisel verilerinin sosyal medyada ebeveyn tarafından paylaşılmasının hukuki sonuçları. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, (44), 99–128.
• Güngör, A. (2021). Sosyal medyada çocuk hakları ihlali ve çocuk istismarı: Instagram anneleri. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (54), 1–24. https://doi.org/10.47998/ikad.836192
• Göral, S. (2022). Paylaşan anababalık (sharenting) ölçeği geliştirme çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Günüç, S. (2020). Sharenting eyleminin psikolojik açıdan değerlendirilmesi: Türk ve İngiliz annelerinin karşılaştırılması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(Suppl. 1), 281–297.
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26–33.
• Karataş, S., & Özçelik Aydoğan, Ş. (2024). Sosyal medyada ihlal “sharenting” üzerine bibliyometrik bir analiz. İNİF E-Dergi, 9(1), 134–157.
• Kopuz, T. (2021). Ebeveynlerin dijital dünyada paylaşımları: Sharenting (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize.
• Omur, S., & Uyar, M. (2022). Sharenting: Türkiye’de ebeveynlerin paylaşım eğilimleri üzerine bir değerlendirme. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (9), 23–45. https://doi.org/10.56676/kiad.1162288
• Parsa, A. F., & Akmeşe, Z. (2019). Sosyal medya ve çocuk istismarı: Instagram anneleri örneği. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 5(1), 163–191.
• Serin, H. (2019). Sosyal medyada çocuk hakları ihlalleri: Ebeveynler ve öğretmenler farkında mı? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 1005–1031.
• Steinberg, S. B. (2017). Sharenting: Children's privacy in the age of social media. Emory Law Journal, 66(4), 839–884.
• Turgut, Y. E., Kopuz, T., Aslan, A., & Eryılmaz Toksoy, S. (2021). Factors affecting parents’ share on social media about their children. Çukurova University Faculty of Education Journal, 50(1), 276–292.
• Üstündağ, A. (2023). Annelerin çocuklarıyla ilgili sosyal medya paylaşımlarının ve çocuklarının dijital mahremiyetlerine ilişkin davranışlarının değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 56–67.
• Walrave, M., Robbé, S., Staes, L., & Hallam, L. (2023). Mindful sharenting: How millennia parents balance between sharing and protecting. Frontiers in Psychology, 14, Article 1171611.
• Yates, C. (2023). Influencing “kidfluencing”: Protecting children by limiting the right to profit from “sharenting”. Vanderbilt Journal of Entertainment & Technology Law, 25, 845–898.
• Yavuz, C. (2019). Sosyal medya ebeveynliği ve çocukların unutulma hakkı. İzmir Barosu Dergisi, (Ocak 2020), 15–51.
• Yılmaz, Ö. (2022). Ebeveynlerin sosyal medya paylaşımlarının çocuk haklarına dair sözleşme kapsamında “sharenting” açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Zorlu, Z. (2023). Çocuğun kişilik hakkının anne-baba tarafından sosyal medyada ihlali. Selçuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 37–76.